ΠΗΓΗ: skai.gr
Το μέλλον του προγράμματος ποσοτικής χαλάρωσης θα ανακοινώσει σήμερα η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα.
Η υπερ-χαλαρή νομισματική πολιτική έχει συμβάλει στην οικονομική ανάκαμψη ευρωζώνης και στην αποφυγή αποπληθωρισμού, όμως με τη νομισματική ένωση να ανακάμπτει και την ανεργία να έχει μειωθεί σε προ-κρίσης επίπεδα, η ΕΚΤ ετοιμάζεται πλέον να αρχίσει την σταδιακή αποκλιμάκωση του QE.
Η αποκλιμάκωση ενέχει όμως και κινδύνους. Εάν η Τράπεζα «σκληρύνει» απότομα την πολιτική της μπορεί να προκαλέσει αναταραχή στις αγορές της ευρωζώνης, επηρεάζοντας αρνητικά, μεταξύ άλλων, και το κόστος δανεισμού των κρατών του ευρώ.
Οι αγορές ομολόγων
Οι περισσότεροι αναλυτές εκτιμούν ότι η Ευρωτράπεζα θα παρατείνει εκ νέου τις αγορές ομολόγων, που κανονικά είναι προγραμματισμένο να λήξουν στο τέλος του Δεκεμβρίου. Ωστόσο, ως αντίβαρο θα μειώσει από τον Ιανουάριο το μέγεθος των μηνιαίων αγορών από τα 60 δισεκατομμύρια ευρώ σε 20 έως 40 δισεκ. ευρώ.
Η νέα «δύναμη πυρός» θα καθορίσει εν πολλοίς τη διάρκεια του προγράμματος. Εάν οι αγορές περιοριστούν στα 30 δισεκ. ευρώ ανά μήνα η ποσοτική χαλάρωση κατά πάσα πιθανότητα θα διαρκέσει έως τον Σεπτέμβριο του 2018, ενώ εάν το νέο πλαφόν οριστεί στα 20 δισεκ. το πρόγραμμα θα μπορούσε να διαρκέσει έως και το τέλος του επόμενου έτους.
Τελειώνει λοιπόν το QE;
Η ακριβής διάρκεια της ποσοτικής χαλάρωσης παραμένει πάντως ένα ζήτημα έντονης συζήτησης στους κόλπους της Τράπεζας, πρώτον διότι ο πληθωρισμός παραμένει αδύναμος και δεύτερον καθότι σε περίπτωση που η οικονομία της ευρωζώνης εμφανίσει προβλήματα η Φρανκφούρτη θα πρέπει να την υποστηρίξει με νέες αγορές ομολόγων.
Το πιθανότερο είναι ότι το Διοικητικό Συμβούλιο δεν θα ορίσει συγκεκριμένη ημερομηνία λήξης του QE και θα υιοθετήσει πολιτική «βλέποντας και κάνοντας».
Θεωρητικά αυτό σημαίνει ότι υπάρχει ακόμα μία μικρή ελπίδα για ένταξη των ελληνικών ομολόγων στο QE, όμως αυτό προϋποθέτει ότι οι ευρωπαίοι εταίροι θα συγκεκριμενοποιήσουν μέτρα ελάφρυνσης του χρέους έως το επόμενο καλοκαίρι, που δεν είναι καθόλου βέβαιο.
Το «φρένο»
Ένα φυσικό «φρένο» ωστόσο στη διάρκεια της ποσοτικής χαλάρωσης είναι ο όγκος των κρατικών ομολόγων που απομένουν διαθέσιμα στην δευτερογενή αγορά, που οι περισσότεροι αναλυτές τοποθετούν σε περίπου 300 δισεκατομμύρια ευρώ.
Είναι πολύ δύσκολο η ΕΚΤ να χαλαρώσει τα κριτήριά της όσον αφορά τους κρατικούς τίτλους που επιτρέπεται να αγοράσει, και συνεπώς δεν αποκλείεται σταδιακά να δούμε μεγαλύτερη έμφαση σε αγορές ομολόγων του ιδιωτικού τομέα, που σήμερα αποτελούν ένα πολύ μικρό τμήμα του QE.
Τα επιτόκια
Το πιο σημαντικό για τις αγορές είναι η μακροπρόθεσμη πορεία των τριών βασικών επιτοκίων της ΕΚΤ, τα οποία βρίσκονται σε ιστορικά χαμηλά.
Η Ευρωτράπεζα έχει επανειλημμένα καταστήσει σαφές ότι τα επιτόκια θα παραμείνουν στα σημερινά επίπεδα για μεγάλο χρονικό διάστημα και σαφώς πέρα από τη λήξη της ποσοτικής χαλάρωσης.
Στην πράξη αυτό σημαίνει πως ο δανεισμός στην ευρωζώνη θα παραμείνει ιδιαίτερα φθηνός τουλάχιστον έως τα τέλη του 2018 ή τις αρχές του 2019, ανάλογα με το πόσο μεγάλη θα είναι η παράταση του QE.
Η διατήρηση των επιτοκίων σε πολύ χαμηλά επίπεδα μπορεί να αποτρέψει και περαιτέρω ενίσχυση του ευρώ έναντι του αμερικανικού δολαρίου τουλάχιστον μέχρι το 2019. Τυχόν ενίσχυση του κοινού νομίσματος θα έκανε τις εισαγωγές πιο φθηνές, αποδυναμώνοντας έτσι περαιτέρω τον πληθωρισμό.
