Kathimerini.gr
Υπό την πίεση των νέων στοιχείων που φέρουν πλέον τον πληθωρισμό της Τουρκίας να επιταχύνεται εκ νέου φτάνοντας στο 17,9% τον Αύγουστο, η κεντρική τράπεζα της γειτονικής χώρας ανακοίνωσε ότι θα προχωρήσει σε αύξηση των επιτοκίων της τουρκικής λίρας.
Αμέσως μετά τη δημοσιοποίηση των στοιχείων, μίλησε για επικείμενη «προσαρμογή της νομισματικής πολιτικής στο φως των τελευταίων εξελίξεων». Τα στοιχεία είναι πράγματι ανησυχητικά, δεδομένου ότι σε ετήσια βάση η αύξηση των τιμών καταναλωτή φτάνει στο δυσθεώρητο 32,1%.
Η προ πολλού αναμενόμενη αύξηση του κόστους δανεισμού προγραμματίζεται για την Πέμπτη στη συνεδρίαση της επιτροπής νομισματικής πολιτικής. Οι εκτιμήσεις και ο προβληματισμός οικονομικών αναλυτών και αγορών επικεντρώνονται τώρα στο πόσο τολμηρή θα είναι η αύξηση των επιτοκίων που προς το παρόν βρίσκονται στο 17,75%. Οικονομολόγοι και επενδυτές θεωρούν αναγκαία μια θεαματική αύξηση τουλάχιστον κατά 10%. Πολλοί εξ αυτών, μεταξύ των οποίων ο Πιοτρ Ματίς, αναλυτής συναλλάγματος της Rabobank, εκτιμούν πως η ανακοίνωση της κεντρικής τράπεζας τη δεσμεύει σε μια αποφασιστική αύξηση των επιτοκίων και δεν αφήνει περιθώρια στον διοικητή της, Μουράτ Τσετίνκαγια, να απογοητεύσει τις αγορές.
Τόσο ο Ματίς, όμως, όσο και πολλοί άλλοι οικονομολόγοι διατηρούν επιφυλάξεις καθώς γνωρίζουν πως η κεντρική τράπεζα της Τουρκίας υφίσταται μεγάλες πολιτικές πιέσεις από τον Τούρκο πρόεδρο που έχει δηλώσει ορκισμένος «εχθρός των επιτοκίων». Ενδεικτική είναι η εκτίμηση του Τζέισον Τιούβεϊ, αναλυτή αναδυόμενων αγορών στην Capital Economics, που θεωρεί πιθανόν οι πολιτικές πιέσεις να οδηγήσουν σε μια πενιχρή αύξηση των επιτοκίων της τουρκικής λίρας μόλις κατά 2%.
Στην περίπτωση αυτή οι προβλέψεις είναι δυσοίωνες για το νόμισμα και την οικονομία της γείτονος. Οπως σχολίασε στο Bloomberg ο Τιμ Ας, αναλυτής της Bluebay Asswert Management LLC, ο υψηλός πληθωρισμός έχει κάμψει την καταναλωτική ζήτηση που θα μειωθεί περαιτέρω όταν θα αυξηθεί το κόστος δανεισμού. Ο ίδιος προειδοποιεί, πάντως, πως «αν δεν αυξηθεί σημαντικά το κόστος δανεισμού, τότε θα μείνει ξανά εκτεθειμένη η τουρκική λίρα» στις πιέσεις των αγορών.
Ο Τούρκος πρόεδρος είχε δεσμευθεί προεκλογικώς να διατηρήσει χαμηλό το κόστος δανεισμού αλλά και να αναλάβει εκείνος τον έλεγχο της νομισματικής πολιτικής μετά την επανεκλογή του. Ζητούμενο για τον Ταγίπ Ερντογάν είναι να διατηρήσει τους υψηλούς ρυθμούς ανάπτυξης στους οποίους αποδίδεται σε μεγάλο βαθμό η δημοτικότητά του.
Αποτέλεσμα των συστηματικών παρεμβάσεών του στο έργο της κεντρικής τράπεζας ήταν να κλονιστεί η εμπιστοσύνη των επενδυτών στην Τουρκία, να σημειωθούν μεγάλες εκροές κεφαλαίων, να ακολουθήσουν υποβαθμίσεις της τουρκικής οικονομίας αλλά και του τουρκικού τραπεζικού συστήματος στο σύνολό του και να υποτιμηθεί η τουρκική λίρα συνολικά κατά 40% από την αρχή του έτους.
Η ραγδαία υποτίμηση του νομίσματος, που έχει δεχθεί μεγάλες πιέσεις εξαιτίας και της ανησυχίας των επενδυτών για το μεγάλο έλλειμμα τρεχουσών συναλλαγών, συνεπάγεται δυσβάστακτες επιπτώσεις όχι μόνον για τους Τούρκους καταναλωτές αλλά και για πολλές τουρκικές επιχειρήσεις. Πολλές επιχειρήσεις έχουν δανειστεί σε ξένο νόμισμα ενώ τα έσοδά τους είναι στο εθνικό νόμισμα της Τουρκίας.
Ως εκ τούτου η αύξηση των επιτοκίων της τουρκικής λίρας έρχεται με σημαντική καθυστέρηση. Ωστόσο, η ανακοίνωση της κεντρικής τράπεζας οδήγησε χθες σε προσωρινή ελαφρά ανάκαμψη της τουρκικής λίρας. Το απόγευμα, πάντως, υποχωρούσε κατά 1,51% με την ισοτιμία της έναντι του δολαρίου να κυμαίνεται στις 6,63 τουρκικές λίρες προς ένα δολάριο.
