ΚΥΠΕ
Ενημερωτικό σημείωμα με απώτερο σκοπό να υπενθυμίσει στους δανειολήπτες - καταναλωτές τη σημασία της έγκαιρης και προληπτικής δραστηριοποίησής τους για αντιμετώπιση των Μη Εξυπηρετούμενων Δανείων (ΜΕΔ) ή των δυσκολιών τις οποίες συναντούν ή αναμένουν να συναντήσουν στη συνέχιση της ανταπόκρισης στις υποχρεώσεις τους σε εξυπηρετούμενα δάνεια ή οποιουδήποτε άλλου προβλήματός τους με Αδειοδοτημένα Πιστωτικά Ιδρύματα (ΑΠΙ), εξέδωσε ο Χρηματοοικονομικός Επίτροπος Παύλος Ιωάννου.
Αφορμή για την έκδοση του σημειώματος, σύμφωνα με τον Επίτροπο, είναι η αποτυχία δανειολήπτριας να εμφανιστεί στο Δικαστήριο με αποτέλεσμα να δυσχεράνει τη θέση της και να οδηγήσει «με συνοπτικές διαδικασίες σε μια δικαστική απόφαση δικονομικά μεν σωστή και απολύτως νόμιμη, ωστόσο, όμως, άκρως επιβαρυντική για την ίδια και την οικογένειά της».
Αναφέρει ότι «η απόφαση, εκτός των άλλων, ‘διατάζει την πώληση με δημόσιο πλειστηριασμό’ των ενυπόθηκων ακινήτων τα οποία παραχωρήθηκαν ως εξασφάλιση στο ΑΠΙ για τα δάνειά της, δηλαδή, την εκποίηση της κύριας κατοικίας της».
«Δυστυχώς η εναγόμενη πρωτοφειλέτης, παρά το ότι το κλητήριο ένταλμα της αγωγής ‘δεόντως της επιδόθηκε’, απέτυχε εντούτοις να καταχωρήσει εμφάνιση (είτε η ίδια ή δικηγόρος της), για υπεράσπιση. Έτσι η αγωγή εκδικάστηκε ερήμην της. Χωρίς να έχει την ευκαιρία να αμφισβητήσει οποιαδήποτε απαίτηση του ΑΠΙ εναντίον της, κυρίως σε ό,τι αφορά το ύψος της εκκρεμούσας δανειακής της οφειλής, αλλά ενδεχομένως, και άλλων συναφών θεμάτων», αναφέρει στο σημείωμα του ο κ. Ιωάννου.
Ο Επίτροπος τονίζει ότι ορθώς, δεν διαθέτει εξουσία ανατροπής δικαστικών αποφάσεων και σημειώνει πως «οφείλει, ωστόσο, ενεργώντας στα πλαίσια των αρμοδιοτήτων του να προωθεί εξώδικη επίλυση χρηματοοικονομικών διαφορών, αποτρέποντας έτσι δικαστικές αποφάσεις».
Ειδικότερα, αναφερόμενος στην υπόθεση, ο Χρηματοοικονομικός Επίτροπος σημειώνει ότι στις 14 Φεβρουαρίου του 2018 δέχθηκε στο γραφείο του δανειολήπτρια συνοδευόμενη από τον υιό της, η οποία προσκόμισε Απόφαση Δικαστηρίου, με την οποία το Δικαστήριο διατάζει άμεση εξόφληση χρέους ύψους περίπου €223.000 με ταυτόχρονα δύο διατάγματα πώλησης με δημόσιο πλειστηριασμό, δυνάμει υποθήκης, δύο ακινήτων εκ των οποίων το ένα αποτελεί κύρια κατοικία.
Συγκλονισμένοι από τη Δικαστική Απόφαση, σύμφωνα με τον κ. Ιωάννου, επιδίωξαν τη συνάντηση προκειμένου να ζητήσουν τη βοήθεια του Χρηματοοικονομικού Επιτρόπου, ώστε να αντιμετωπίσουν την κατάσταση που διαμορφώθηκε, σε μια ύστατη προσπάθεια διάσωσης της κύριας κατοικίας τους.
Στο σημείωμα του ο Επίτροπος υπενθυμίζει ότι στο νομικό σύστημα της Κύπρου (στο οποίο συμπεριλαμβάνονται και οι Οδηγίες της Κεντρικής Τράπεζας της Κύπρου), ενυπάρχει αριθμός συγκεκριμένων εργαλείων προστασίας των συμφερόντων των δανειοληπτών γενικά, και ειδικότερα της κύριας κατοικίας και ακίνητης περιουσίας από τον κίνδυνο εκποίησής τους.
Ωστόσο, τα εργαλεία αυτά δεν ενεργοποιούνται αυτόματα και αυτόνομα, αναφέρει και προσθέτει ότι «απαιτείται για την ενεργοποίηση και αποτελεσματική χρησιμοποίησή τους, η συνεχής εγρήγορση των δανειοληπτών και η χωρίς καθυστέρηση κινητοποίηση των ιδίων για πρόληψη δυσάρεστων εξελίξεων».
«Προφανώς αυτό επισυμβαίνει μόνο αν οι ίδιοι οι δανειολήπτες αποφασίσουν να τα χρησιμοποιήσουν. Έγκαιρα και ορθολογικά. Όταν φτάσει ‘ο κόμπος στο χτένι’, όπως στην περίπτωση πιο πάνω, τα εργαλεία προστασίας της κύριας κατοικίας καθίστανται ανενεργά», υπογραμμίζει ο Χρηματοοικονομικός Επίτροπος.
Αναφέρει επίσης ότι άμεσα συνδεδεμένος με τον Κώδικα Δεοντολογίας της Κεντρικής Τράπεζας Κύπρου είναι ο Ενιαίος Φορέας Εξώδικης Επίλυσης Διαφορών Χρηματοοικονομικής Φύσης και κατ’ επέκταση και ο ίδιος ο θεσμός του Χρηματοοικονομικού Επιτρόπου.
Ο Επίτροπος αναφέρει ότι έχει την αποκλειστική αρμοδιότητα να επιλαμβάνεται παραπόνων δανειοληπτών κατά ΑΠΙ (και άλλων χρηματοοικονομικών επιχειρήσεων, δηλαδή, Ασφαλιστικών Εταιριών και ΚΕΠΕΥ και να διορίζει επίσης διαμεσολαβητές, ύστερα από αίτηση ενδιαφερόμενων δανειοληπτών, για σκοπούς αναδιάρθρωσης ΜΕΔ μέσα από την διαμεσολαβητική διαδικασία).
Αριθμός διαμεσολαβήσεων
Μέχρι σήμερα, η διαμεσολαβητική διαδικασία μέσα από το Γραφείο του Χρηματοοικονομικού Επιτρόπου, σύμφωνα με τον κ. Ιωάννου, έχει αποδώσει 259 πλήρως ολοκληρωμένες διαμεσολαβήσεις εκ των οποίων οι 217 κατέληξαν σε συμφωνημένες, βιώσιμες αναδιαρθρώσεις (δηλαδή, ποσοστό επιτυχίας 84%).
Αναφέρει ότι οι 42 κατέληξαν άκαρπες, χωρίς συμφωνία αναδιάρθρωσης (δηλαδή, ποσοστό αποτυχίας 16%), σημειώνοντας, ωστόσο, πως σε καμία από τις περιπτώσεις αποτυχίας δεν σημειώθηκε ουσιώδης παράβαση προνοιών του Κώδικα της ΚΤΚ.
«Αντίθετα, είναι γνωστές οι πάρα πολλές καταγγελίες που γίνονται για ισχυριζόμενες τέτοιες παραβιάσεις σε περιπτώσεις προσπάθειας αναδιάρθρωσης, χωρίς την αξιοποίηση των εργαλείων διαμεσολάβησης που προσφέρονται από το Γραφείο του Χρηματοοικονομικού Επιτρόπου», προσθέτει.
Στο σημείωμα του ο Χρηματοοικονομικός Επίτροπος αναφέρει ακόμη ότι «ο εκμηδενισμός του κινδύνου εκποίησης μιας κύριας κατοικίας η οποία αποτελεί ενυπόθηκη εξασφάλιση σε ένα ΜΕΔ μπορεί να επιτευχθεί, με δεδομένες τις οικονομικές δυσκολίες που αντιμετωπίζει ο δανειολήπτης, μόνο μέσα από την ‘εφαρμογή βιώσιμων μέτρων αναδιάρθρωσής’ του».
Η αναδιάρθρωση αυτή επισυμβαίνει αφού τέτοια μέτρα ληφθούν εγκαίρως, κατά τρόπο αποτελεσματικό και καταλήξουν, όντως, σε βιώσιμη αναδιάρθρωση, αναφέρει και προσθέτει ότι είναι μέσα από αυτές τις βιώσιμες αναδιαρθρώσεις, τις οποίες επιδιώκει και απαιτεί ο Κώδικας της ΚΤΚ τόσο από τα ΑΠΙ όσο και από τους δανειολήπτες, προκειμένου να διασφαλιστεί η διατήρηση της περιουσίας των δανειοληπτών και «ελαχιστοποίηση των κατασχέσεων και εκποιήσεων».
Επιπλέον, ο Επίτροπος αναφέρει ότι ο Κώδικας Δεοντολογίας και η ίδια η Οδηγία της Κεντρικής Τράπεζας που τον εμπεριέχει είναι ένα αποτελεσματικό εργαλείο προστασίας της κύριας κατοικίας και της ακίνητης περιουσίας από το κίνδυνο εκποιήσεων λόγω ΜΕΔ, νοουμένου ότι οι δανειολήπτες σπεύδουν έγκαιρα στην Τράπεζα που τους παραχώρησε το δάνειο το οποίο κατέστη μη εξυπηρετούμενο και απαιτούν την αναδιάρθρωσή του στη βάση του Κώδικα Συμπεριφοράς της ΚΤΚ. Είναι η ίδια Τράπεζα που παραχώρησε το δάνειο το οποίο κατέστη Μη Εξυπηρετούμενο, που αποτελεί το φυσικό και φυσιολογικό χώρο αναδιάρθρωσης δανείων, σημειώνει.
Αναφέρει επίσης ότι οι τράπεζες υποχρεούνται να εφαρμόζουν τον Κώδικα Συμπεριφοράς ΕΠΕΙΔΗ, σύμφωνα με τον Κώδικα (αποτελεί δευτερογενή νομοθεσία) οφείλουν να συμμορφώνονται πλήρως με τους γενικούς στόχους και να εφαρμόζουν τις αρχές αυτές σε συνδυασμό με συνετές τραπεζικές πρακτικές και σε συμμόρφωση με όλες τις σχετικές νομοθεσίες και κανονισμούς της Δημοκρατίας που τις διέπουν.
