Νέα φόρμουλα για τον Ειδικό Φόρο επί των καταθέσεων

Νέα φόρμουλα για τον καταμερισμό του ποσού που προκύπτει από τον ειδικό φόρο επί των καταθέσεων που καταβάλλουν οι τράπεζες θέτει το Υπουργείο Οικονομικών σε συνεργασία με τα κυπριακά Χρηματοπιστωτικά Ιδρύματα, μερικούς μήνες μετά την καταψήφιση σχετικού νομοσχεδίου που κατατέθηκε στη Βουλή και απορρίφθηκε.

Συγκεκριμένα, όπως είχε γράψει η Οικονομική Κ, το ΥΠΟΙΚ επεξεργάστηκε φόρμουλα, προκειμένου αφενός οι τράπεζες να μην καταβάλλουν μεγαλύτερη συνεισφορά σε σχέση με το αντίστοιχο ποσό που καταβάλλουν ευρωπαϊκές τράπεζες με αποτέλεσμα να έχουν αυξημένο κόστος, οπότε και ανταγωνιστικό μειονέκτημα και αφετέρου για να διασφαλιστούν τα έσοδα που προκύπτουν τόσο για το Ταμείο Ανακεφαλαιοποίησης της Κύπρου όσο και στο Πάγιο Ταμείο της Δημοκρατίας. Σημειώνεται, ότι το ποσό από τον Ειδικό Φόρο που καταλήγει στο Ταμείο Ανακεφαλαιοποίησης, αξιοποιείται προς εξόφληση των 175 εκατ. ευρώ που δόθηκαν τέλη του 2015 για κεφαλαιακή ενίσχυση του Συνεργατισμού.

Σύμφωνα με την πρόταση η οποία ακόμα βρίσκεται σε στάδιο διαμόρφωσης και διαβούλευσης, μεταξύ ΥΠΟΙΚ, τραπεζών και πολιτικών κομμάτων προνοεί - επί της ουσίας - να μειωθεί το ποσό το οποίο θα απορροφά κάθε χρόνο το Κυπριακό Ταμείο Ανακεφαλαιοποίησης, με ταυτόχρονη ένταξη του ποσού για το Ευρωπαϊκό Ταμείο Ανακεφαλαιοποίησης (SingleResolutionFund - SRF) στο σύνολο του υπολογισθέντος εσόδου από τον Ειδικό Φόρο επί των καταθέσεων.

Αξίζει να σημειωθεί πως δεν είναι η πρώτη προσπάθεια που κάνει το ΥΠΟΙΚ για αναδιαμόρφωση του ειδικού φόρου, καθώς το Δεκέμβριο του 2016 είχαν έτοιμο το νομοσχέδιο, αλλά μερίδα κομμάτων έβαλαν βέτο στην πρόταση, λόγω του ότι θα περιορίζονταν τα κρατικά έσοδα. Διευκρινίζεται πως σύμφωνα και με τα όσα συζητήθηκαν σήμερα στην Επιτροπή Οικονομικών, με το τροποποιητικό νομοσχέδιο καταμερίζονται αλλιώς τα ποσά, διαφορετικά από αυτά του Δεκεμβρίου, έτσι ώστε να μην επηρεάζονται τα κρατικά έσοδα, γεγονός που βρίσκει, επί της αρχής, σύμφωνα τα κόμματα.

Το κυπριακό Ταμείο Ανακεφαλαιοποίησης συστάθηκε με νόμο, ο οποίος τέθηκε σε ισχύ στις 17 Δεκεμβρίου 2015. Σύμφωνα με την έκθεση το Ανεξάρτητο Ταμείο Ανακεφαλαιοποίησης, το οποίο αποτελεί χωριστή νομική οντότητα, προέβη κατά το Δεκέμβριο του 2015 στην ανακεφαλαιοποίηση του Συνεργατισμού με το ποσό των 175 εκατ. ευρώ, αποκτώντας με τον τρόπο αυτό ποσοστό 21,87% του μετοχικού κεφαλαίου του Συνεργατισμού. Για τους σκοπούς της συγκεκριμένης ανακεφαλαιοποίησης προηγήθηκε σύμβαση δανείου μεταξύ της Κυπριακής Δημοκρατίας και του Κυπριακού Ταμείου Ανακεφαλαιοποίησης, με την οποία η Κυπριακή Δημοκρατία παραχώρησε προς το ταμείο δάνειο ύψους 175 εκατ. ευρώ, το οποίο σύμφωνα με την τότε συμφωνία θα αποπληρωθεί σε 24 τριμηνιαίες δόσεις μέχρι και το τέλος του 2021.

Οι υποχρεώσεις

Μέσα στις υποχρεώσεις που έχουν τα Κυπριακά Πιστωτικά Ιδρύματα, είναι και να καταβάλουν κάθε χρόνο χρήματα από τον ειδικό φόρο στο Πάγιο Ταμείο της ΚΔ, στο Κυπριακό Ταμείο Ανακεφαλαιοποίησης αλλά και στο Ευρωπαϊκό, όπως έγινε ήδη αναφορά. Γι αυτό το χρόνο, τα χρήματα που θα προκύψουν από τον ειδικό φόρο για το 2017 λόγω της αύξησης των καταθέσεων στα ΠΙ, γεγονός που επιβεβαιώνει και η Κεντρική Τράπεζα Κύπρου σε σχετικές εκθέσεις, θα ανέλθει σε 80 εκατ. ευρώ.

Τραπεζικές πηγές όμως τονίζουν στην «Κ» πως το μεγάλο ζήτημα που προκύπτει για τις Κυπριακές Τράπεζες είναι πως πρέπει να καταθέτουν χρήματα από τον ειδικό φόρο σε δύο Ταμεία. Χαρακτηριστικά αναφέρουν ότι από αυτή την υποχρέωση δημιουργείται ένα μεγάλο ανταγωνιστικό μειονέκτημα των κυπριακών Τραπεζών έναντι άλλων χωρών, που εν γένει επηρεάζει τη χρονιαία κερδοφορία τους και μεγαλώνει κατά πολύ τις υποχρεώσεις τους. Ισχυρή βάση στην πρόταση που κάνουν προσπάθειες για να περάσουν, είναι πως εάν και εφόσον υπάρξει πιστωτικό πρόβλημα από εδώ και πέρα, η οικονομική στήριξη θα δοθεί από το Ευρωπαικό Ταμείο Ανακεφαλαιοποίησης και όχι από το κυπριακό όπως έγινε στην περίπτωση «ένεσης» του Συνεργατισμού. Όπως υποστηρίζουν, τα χρήματα πλέον σε εκείνο το Ταμείο πάνε για την αποπληρωμή του δανείου ύψους 175 εκατ. του Συνεργατισμού, που βάσει σχεδιασμού των δόσεων είναι μια διαδικασία που θα περαιωθεί.

Την ίδια ώρα έχει δημιουργηθεί σε ευρωπαϊκό επίπεδο το υπό αναφορά Single Resolution Fund SRF (ενιαίος μηχανισμός ανακεφαλαιοποίησης). Το SRF είναι επί της ουσίας το Ταμείο για στήριξη Ευρωπαϊκών Τραπεζών που έχουν πρόβλημα. Αν ω μη γένοιτο χρειαστεί μία τράπεζα κεφάλαια, θα απευθυνθεί σε αυτό το Ταμείο για να κάνει bail – out, και σε αυτό το Ταμείο δίνουν όλες οι τράπεζες της Ευρώπης ένα μικρό ποσοστό από το σύνολο των καταθέσεων τους. Για τις κυπριακές και μόνο, αναλογούν 25 εκατ. ευρώ στο Ευρωπαϊκό Ταμείο, ενώ για παράδειγμα οι γερμανικές τράπεζες δίνουν 2.5 δισ. ευρώ κάθε χρόνο.

Προϋπολογισμός Ταμείου

Η Βουλή ψήφισε τον Φεβρουάριο τους Προϋπολογισμούς του Κυπριακού Ταμείου Ανακεφαλαιοποίησης για το 2017 και για την περίοδο μεταξύ του 2015 και του 2016. Για την περίοδο μέχρι το 2016, ο προϋπολογισμός προβλέπει δαπάνες ύψους 204.1 εκατ. ευρώ και έσοδα ύψους 255 εκατ. ευρώ, ενώ ο προϋπολογισμός του ταμείου για το 2017 προβλέπει δαπάνες ύψους 29.1 εκατ. ευρώ και έσοδα ύψους 40 εκατ. ευρώ. Οι δαπάνες του προϋπολογισμού του Κυπριακού Ταμείου Ανακεφαλαιοποίησης για την περίοδο του 2015 – 2016 αφορούν την αγορά των μετοχών του Συνεργατισμού και την καταβολή δόσεων έναντι του δανείου 29.1 εκατ., ενώ για το έτος 2017 αφορούν μόνο την καταβολή δόσεων 29.1 εκατ. ευρώ.
Σύμφωνα με τη συμφωνία που έχει συναφθεί και σε σχέση με τα προϋπολογιζόμενα έσοδα για την περίοδο μεταξύ 2015 και 2016, αφορούν στην παραχώρηση του κυβερνητικού δανείου για την ανακεφαλαιοποίηση του Συνεργατισμού και τη μεταφορά στο ταμείο των τριανταπέντε εξηκοστών των συνολικών εσόδων από την επιβολή του ειδικού φόρου σε Πιστωτικά Ιδρύματα. Σε σχέση με το έτος 2017, τα προϋπολογιζόμενα έσοδα του Ταμείου θα προέλθουν μόνο από τα τριανταπέντε εξηκοστά των εσόδων από την επιβολή του ειδικού φόρου σε πιστωτικά ιδρύματα, που βάσει του υπολογισμού με τα 80 εκατ., ανέρχονται περίπου στα 40 εκατ. ευρώ.

Το Κυπριακό Ταμείο Ανακεφαλαιοποίησης όμως, αξίζει να σημειωθεί πως όπως αναφέρουν τραπεζικές πηγές είναι εξασφαλισμένο. Το Ταμείο έχει αποθεματικό περίπου 40 – 50 εκατ. ως μαξιλαράκι, στην περίπτωση που οι κυπριακές τράπεζες για οποιοδήποτε λόγο δεν μπορούν να τα καταβάλουν στα επόμενα χρόνια και επί παραδείγματι εάν η οικονομία δεν πάει τόσο καλά. Το απόθεμα του ανέρχεται περίπου στο 1/3 επί των χρημάτων του συνόλου του Ταμείου.

Κομματικές συναντήσεις

Κομματικές πηγές αναφέρουν στην «Κ» πως ήδη έχουν πραγματοποιηθεί επαφές κομμάτων με τραπεζικά στελέχη, έτσι ώστε να πεισθούν και να στηρίξουν την πρόταση του ΥΠΟΙΚ. Για να συμπληρωθεί το παζλ, πρέπει να υπογραμμισθεί ότι το Δεκέμβριο με την πρόταση που είχε παρουσιασθεί, θα επηρεάζονταν τα έσοδα του Παγίου Ταμείου της Δημοκρατίας, δηλαδή θα μειώνονταν τα 25 εκατ. Αυτό ήταν και η κόκκινη γραμμή για το ΑΚΕΛ, αναφέροντας τότε πως δεν επρόκειτο να ψήφιζαν νομοσχέδιο το οποίο να επηρεάζει τα κρατικά έσοδα, άρα και τη δυνατότητα για παροχή κοινωνικής πολιτικής. Τότε είχε ως σύμμαχο και το ΔΗΚΟ, με τις ίδιες περίπου θέσεις με αυτές του ΑΚΕΛ επί του ζητήματος. Αυτή τη φορά όμως με το τροποποιητικό νομοσχέδιο που παρουσιάστηκε, καλά πληροφορημένες πηγές από το ΥΠΟΙΚ θέλουν να μην επηρεαστούν καθόλου ή σχεδόν καθόλου τα έσοδα του Παγίου Ταμείου κάτι που είναι και η κόκκινη γραμμή για τα κόμματα.

Τα ποσοστά

Δεδομένου ότι αυξάνονται οι καταθέσεις και ο ειδικός φόρος θα αντιστοιχεί σε μεγαλύτερο ποσό και συγκεκριμένα σε 80 εκατ. για το 2017 και τα τριανταπέντε εξηκοστά αντιστοιχούν σε 40 εκατ. ευρώ, κάτι που συνάδει και με τον Προϋπολογισμό του Κυπριακού Ταμείου Ανακεφαλαιοποίησης που ψηφίστηκε. Η μόνη αλλαγή του νομοσχεδίου που προκύπτει είναι ότι θα δίδεται ένα μικρότερο ποσό στο Κυπριακό Ταμείο Ανακεφαλαιοποίησης που αποπληρώνει τα 175 εκατ. ευρώ.