Του Απόστολου Τομαρά
Τρεις μάρτυρες ενώπιον της Ερευνητικής Επιτροπής για τον Συνεργατισμό τρείς διαφορετικές εκδοχές για τα αίτια που οδήγησαν στην κατάρρευση της ΣΚΤ. Η παρουσία στο «Φιλοξενία» των Κωνσταντίνου Λύρα, Πανίκου Δημητριάδη και Χαρίλαου Σταυράκη δεν επιβεβαίωσε τις προσδοκίες που συνόδευαν την κλήση τους από την Επιτροπή. Η δεύτερη κατάθεση του πρώην ισχυρού άνδρα της εποπτικής υπηρεσίας της ΣΚΤ Κωνσταντίνου Λύρα κινήθηκε στο τετριμμένο μοτίβο δεν είδα δεν άκουσα δεν είχα ευθύνη.
Ακόμα και για περιπτώσεις όπως με τους τρεχούμενους λογαριασμούς με μηδενικό ή ένα ευρώ όριο που όμως δεν εμπόδισε τον κάτοχο του λογαριασμού να απολαμβάνει παρατράβηγμα έως και 3 εκατ. ευρώ. Καινούργιο στοιχείο που παρουσιάστηκε από τον πρόεδρο της Επιτροπής Γιώργο Αρέστη και η ύπαρξη και άλλων παρόμοιων τρεχούμενων λογαριασμών με μηδενικό όριο και παρατράβηγμα μέχρι μερικές εκατοντάδες χιλιάδες ευρώ. Ο κ. Λύρας προσδιόρισε το συγκεκριμένο φαινόμενο με τους τρεχούμενους στην περιοχή των Κοκκινοχωριών επιρρίπτοντας τις ευθύνες στις ΣΠΙ που δεν συμμορφωνόντουσαν με τις υποδείξεις της Υπηρεσίας του.
«Κράτος εν κράτει»
Οι απαντήσεις που έδινε ο μάρτυρας σε αρκετές περιπτώσεις προκάλεσαν την έντονη αντίδραση του προέδρου της Επιτροπής ο οποίος σε κάποιο σημείο είπε στον μάρτυρα πως «χάιδευαν» τους γραμματείς ΣΠΙ. Ο πρόεδρος της Επιτροπής ρωτούσε επίμονα τον μάρτυρα γιατί η Υπηρεσία του δεν έστελνε τις υποθέσεις αυτές στην Αστυνομία με τον κ. Λύρα να απαντά πως αυτό έπρεπε να το κάνει η ΣΠΕ που είχε ζημιωθεί. Ακόμα και στο θέμα τον κόκκινων δανείων ο μάρτυρας επέρριψε στην Κεντρική Τράπεζα Κύπρου. Το Συνεργατικό Ταμιευτήριο Λεμεσού είχε 6 χιλιάδες κόκκινα δάνεια ανέφερε ο πρόεδρος της Επιτροπής ζητώντας από τον κ. Λύρα εάν γνώριζε για τον μεγάλο αριθμό ΜΕΔ. Ο κ. Λύρας απέδωσε τον μεγάλο αριθμό των ΜΕΔ στο μεγάλο όγκο εργασιών του Ταμιευτηρίου Λεμεσού. Ο μάρτυρας υποστηρίζει πως η Κεντρική Τράπεζας μέσω του ελέγχου που ασκούσε στην Κεντρική Συνεργατική Τράπεζα μπορούσε να εντοπίσει κόκκινα δάνεια σε ΣΠΙ.
Οι ΣΠΕ Παραλιμνίου και Στροβόλου
Σύμφωνα με στοιχεία της Επιτροπής στην ΣΠΕ Παραλιμνίου έχουν εντοπιστεί σε 3 χιλιάδες ΜΕΔ. Ο. Ο κ. Αρέστη χαρακτηρίζει τον πρώην γραμματέα της ΣΠΕ Παραλιμνίου ως κράτος εν κράτει. Ο Γιώργος Χαραλάμπους μέλος της Επιτροπής αναφέρθηκε σε δάνεια που παραχωρήθηκαν σε συνταξιούχους από τη ΣΠΕ Στροβόλου. Πότε θα τα εξοφλούσαν διερωτάται. Για τους τρεχούμενους με μεγάλα παρατραβήγματα ήταν ο έξυπνος τρόπος παραχώρηση δανεικών και αγύριστων συμπλήρωσε το μέλος της Επιτροπής. Ο κ. Λύρας υποστήριξε ακόμα πως κατά τον ίδιο η Κεντρική Τράπεζα Κύπρου ήταν εκείνη που έπρεπε να απομακρύνει τον τότε γραμματέα της ΣΠΕ Στροβόλου Δημητράκη Σταύρου.
Τα ΜΕΔ οδήγησαν στην κρίση
Κύριο χαρακτηριστικό της κατάθεσης Πανίκου Δημητριάδη μέσω τηλεδιάσκεψης από το Λονδίνο οι ευθύνες μετά την πρώτη ανακεφαλαιοποίηση της ΣΚΤ. Ο Συνεργατικός Πιστωτικός Τομέας ήταν βιώσιμος με την προϋπόθεση ότι θα εφαρμοζόντουσαν όσα προέβλεπε το Σχέδιο Αναδιάρθρωσης ανάφερε στην Επιτροπή ο κ. Δημητριάδης. Επίσης ένα γενικό πρόβλημα ήταν η μη Διαχείριση προβληματικών δανείων. Όπως είπε χαρακτηριστικά στην Κύπρο δεν σήκωναν το τηλέφωνο να πουν ότι υπάρχει πρόβλημα. Το ίδιο συνέβαινε και με τον Συνεργατισμό. Η μη διαχείριση των δανείων οδήγησαν στην κρίση.
Ο Σταυράκης
Αν κάτι ξεχώρισε από τη σύντομη κατάθεση του Χαρίλαου Σταυράκη ήταν η ανάγνωση από τον πρόεδρο της Επιτροπής πρακτικών στα οποία ο τότε Πρόεδρος της Δημοκρατίας Δημήτρης Χριστόφιας σε μια περίπτωση αναφερόταν σε ένα δάνειο 9 εκατ. ευρώ που αφορούσε παράγοντες του Συνεργατισμού με την παράκληση το όλο θέμα να διερευνηθεί. Ο πρόεδρος της Επιτροπής ρώτησε τον κ. Σταυράκη τι έγινε τότε.
Ο μάρτυρας απάντησε πως δεν θυμάται τη συγκεκριμένη περίπτωση παραπέμποντας στα πρακτικά του τότε Υπουργικού Συμβουλίου. Ο πρόεδρος της Επιτροπής επικαλείται και πάλι δήλωση του Δημήτρη Χριστόφια στην οποία ο τέως Πρόεδρος της Δημοκρατίας αναφερόταν και πάλι στο Συνεργατισμό και στους κινδύνους εμπλοκής της Ε.Ε με τα τεστ αντοχής. Μάλιστα ο τότε Πρόεδρος της Δημοκρατίας φερόταν να είπε πως ο καιρός που ο καθένας έκανε την δική του πολιτική στο Συνεργατισμό έχει περάσει.
