ΚΥΠΕ
Κυβερνητικό νομοσχέδιο σε σχέση με την άρση του τραπεζικού απορρήτου για περιπτώσεις, μεταξύ άλλων, πώλησης δανείων, το οποίο αποτελεί μέρος της δέσμης νομοσχεδίων που προωθεί η Κυβέρνηση με στόχο την ενδυνάμωση του νομικού πλαισίου για τη μείωση των Μη Εξυπηρετούμενων Δανείων (ΜΕΔ), συζήτησε σήμερα η Κοινοβουλευτική Επιτροπή Οικονομικών.
Σκοπός του νομοσχεδίου είναι η τροποποίηση του άρθρου 29 του περί εργασιών πιστωτικών ιδρυμάτων σε σχέση με την τήρηση του τραπεζικού απορρήτου και αποσκοπεί στο να δοθεί η δυνατότητα διεξαγωγής εκθέσεων Δέουσας Επιμέλειας (due diligence) για οποιαδήποτε διεξαγωγή κατάλληλης αξιολόγησης Αδειοδοτημένων πιστωτικών ιδρυμάτων (ΑΠΙ) ή μέρους του ενεργητικού τους σε σχέση με κάποια μελλοντική εμπορική πράξη για πώληση από ΑΠΙ σε δυνητικό αγοραστή είτε μέρους του εκδοθέντος κεφαλαίου ή ενεργητικού τους, είτε για συνομολόγηση συμφωνίας συμμετοχής μεταξύ ΑΠΙ και τρίτου προσώπου για ανάληψη μέρους ή του συνόλου των κινδύνων πιστωτικών διευκολύνσεων του ΑΠΙ.
Ωστόσο, όπως αναφέρθηκε ενώπιον της Επιτροπής Οικονομικών, και σήμερα ακόμη, παρά το τραπεζικό απόρρητο, αγοραστές που έμπαιναν μέσα στις διάφορες τράπεζες να αποκτήσουν μια ειδική συμμετοχή σε αυτές, από 10% και πάνω, πριν κάνουν μια πρόταση ενδεχομένως έπαιρναν τις αναγκαίες πληροφορίες από την τράπεζα για να μπορέσουν οι αγοραστές να κάνουν το due diligence.
Σήμερα, η τήρηση του τραπεζικού απορρήτου, σύμφωνα με το υφιστάμενο άρθρο 29, εδάφιο 1, του νόμου περί εργασιών τραπεζικών ιδρυμάτων, δεν εφαρμόζεται σε μια σειρά περιπτώσεων όπως είναι μεταξύ άλλων όταν η παροχή των πληροφοριών επιβάλλεται για λόγους δημόσιου συμφέροντος ή για λόγους προστασίας των συμφερόντων του ΑΠΙ, όταν ο πελάτης του ΑΠΙ παρέχει τη γραπτή συγκατάθεση του, όταν ο πελάτης έχει κηρυχτεί σε πτώχευση ή αν ο πελάτης είναι εταιρεία, η εταιρεία ευρίσκεται υπό διάλυση και όταν έχει εγερθεί δικαστική διαδικασία μεταξύ του ΑΠΙ και του πελάτη ή του εγγυητή του αναφορικά με το λογαριασμό του πελάτη.
Εκπρόσωπος του Υπουργείου Οικονομικών ανέφερε ενώπιον της Επιτροπής Οικονομικών ότι το νομοσχέδιο έχει σταλεί σε εμπλεκόμενους φορείς για διαβούλευση αλλά και στην Επίτροπο Προστασίας Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα, η οποία έχει προσθέσει μια σχετική διάταξη που ενσωματώθηκε μέσα στο νομοσχέδιο. Ωστόσο, ο Πρόεδρος της Παγκύπριας Ένωσης Καταναλωτών και Ποιότητας Ζωής Λουκάς Αριστοδήμου είπε το νομοσχέδιο δεν στάλθηκε στον Σύνδεσμο για να συμμετάσχει στη διαβούλευση.
Αναφορικά με το τι ακολουθείται σε άλλες χώρες, η εκπρόσωπος της Κεντρικής Τράπεζας Έλενα Γρηγοριάδου είπε ότι «σε άλλες χώρες υπάρχει μεγαλύτερη διαφάνεια» από ό,τι επέτρεπε η κυπριακή νομοθεσία με το άρθρο 29 του νόμου.
Ειδικότερα, σημείωσε ότι στις άλλες χώρες «υπάρχει μεγάλη διαφάνεια αναφορικά με τους διάφορους δανειολήπτες από τις τράπεζες διότι τα credit registries που υπάρχουν είναι ανοικτά στους διάφορους ενδιαφερομένους για να μάθουν ποιοι είναι οι δανειολήπτες και αν υπάρχουν ΜΕΔ ή όχι».
«Στην Κύπρο αυτό δεν υπάρχει, οπότε στις περιπτώσεις που υπήρχε η πρόθεση από κάποιων να αγοράσει δάνεια, υπήρχε το παράδοξο ότι στις πλείστες περιπτώσεις ο ενδιαφερόμενος ενδεχομένως έπαιρνε την πληροφόρηση χωρίς να έχει πλήρη εικόνα αναφορικά με το ποιος είναι πίσω από το δάνειο», υπογράμμισε.
Παράλληλα, ανέφερε ότι στις περιπτώσεις όπου έπρεπε να εξετάσει ο αγοραστής δανείων «αν υπήρχαν υποθήκες πάνω σε ένα δάνειο ήταν εύκολο κάποιος να εντοπίσει ποιος ήταν ο δανειολήπτης», τονίζοντας είναι «σαν να κρυβόμαστε πίσω από το δάκτυλο μας στις περιπτώσεις αυτές που λένε ότι υπήρχε τραπεζικό απόρρητο».
Η κ. Γρηγοριάδου είπε ακόμη ότι μια άλλη περίπτωση που θεωρήθηκε αναγκαίο να υπάρξει αυτή η τροποποίηση είναι και «η πώληση μετοχικού κεφαλαίου τράπεζας όπου είχαμε ενδιαφερόμενους αγοραστές να αγοράζουν μέρος μετοχικού κεφαλαίου και ολόκληρη τράπεζα αλλά να υπήρχε αυτό το άρθρο (29) στον τραπεζικό νόμο όπου θεωρητικά έλεγε ότι είναι παράνομο ένας προτεινόμενος αγοραστής μετοχικού κεφαλαίου μιας τράπεζας να μην μπορεί να κάνει due diligence».
«Και πάλι θεωρώ ότι κρυβόμαστε πίσω από το δάκτυλο μας γιατί μέχρι σήμερα, οι αγοραστές που έμπαιναν μέσα στις διάφορες τράπεζες να αποκτήσουν μια ειδική συμμετοχή (από 10% και πάνω) πιστεύω ότι πριν να κάνει μια πρόταση ένας αγοραστής έπαιρνε τις πληροφορίες από την τράπεζα», σημείωσε.
Σε δηλώσεις, μετά τη συνεδρία, ο βουλευτής του ΔΗΣΥ Ονούφριος Κουλλά είπε ότι «η πακετοποίηση και πώληση δανείων ουδόλως επηρεάζει τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις των δανειοληπτών», προσθέτοντας ότι «αυτή η έντονη ανησυχία για κάτι που γίνεται καθημερινά σχεδόν σε όλο τον κόσμο και στην ΕΕ θα πρέπει να σταματήσει».
«Η πώληση δανείων είναι μια πρακτική που γίνεται συνεχώς και που μπορεί να αποβεί προς όφελος του δανειολήπτη αλλά σίγουρα όχι εναντίον του», ανέφερε και πρόσθεσε ότι δεν συζητείται η άρση του τραπεζικού απορρήτου, το οποίο υπάρχει, αλλά την ίδια στιγμή στο επόμενο εδάφιο αναφέρονται καμιά δεκαπενταριά εξαιρέσεις από το τραπεζικό απόρρητο».
«Θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί μια από αυτές τις εξαιρέσεις και να μην χρειαζόταν καθόλου κανένα νομοσχέδιο από την Κυβέρνηση», πρόσθεσε.
Ο κ. Κουλλάς είπε ότι «το νομοσχέδιο ήρθε για να παράσχει επιπρόσθετες διασφαλίσεις στην τήρηση των κανόνων για τα προσωπικά δεδομένα των δανειοληπτών».
Αναφορικά με σειρά ζητημάτων που έθεσε το ΔΗΚΟ για να ψηφίσει τον προϋπολογισμό, ο κ. Κουλλάς είπε ότι «είναι κάτι που θα πρέπει να προβληματίσει την Κυβέρνηση, πως έρθουν κάποια νομοσχέδια έγκαιρα», προσθέτοντας ότι κάποια δεν είναι νομοσχέδια αλλά σχέδια, όπως το Σχέδιο Εστία.
Ανέφερε ότι αυτό το Σχέδιο βρίσκεται για σχόλια στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή και στον Ενιαίο Εποπτικό Μηχανισμό στην Φρανκφούρτη.
Ο βουλευτής του ΑΚΕΛ Άριστος Δαμιανού είπε ότι το νομοσχέδιο ζητεί την κατάργηση του τραπεζικού απορρήτου ούτως ώστε εταιρείες, οργανισμοί, επενδυτικά ταμεία ή άλλες τράπεζες όταν πρόκειται να μπουν σε διαδικασία εξαγοράς μιας άλλης τράπεζας για σκοπούς ετοιμασίας μελέτης δέουσας επιμέλειας να καταργείται το τραπεζικό απόρρητο».
«Πέρα του γεγονότος ότι εμείς διαφωνήσαμε με την πώληση δανείων, γιατί βλέπαμε συνέπειες που επέρχονταν αυτό το πράγμα το λιγότερο δημιουργεί προβληματισμό για τις πιθανές επιπτώσεις σε ό,τι αφορά ένα πολύ μεγάλο αριθμό δανειοληπτών και εγγυητών των οποίων τα δεδομένα θα πηγαινοέρχονται μεταξύ ενδιαφερομένων αγοραστών και πωλητών», πρόσθεσε.
Ανέφερε ότι μια αδυναμία της σημερινής συνεδρίας ήταν η απουσία της Νομικής Υπηρεσίας και του Γραφείου Επιτρόπου Προστασίας Δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα και πρόσθεσε ότι «γνωρίζουμε πολύ καλά ότι εδώ και μερικά χρόνια πέρα και έξω από νομοθεσίες, προσωπικά δεδομένα δανειοληπτών και εγγυητών τυγχάνουν επεξεργασίας είτε για πράξεις συγχώνευσης τραπεζών είτε για εξαγορές τραπεζών είτε για μια σειρά από λόγους και αυτό δεν μπορεί να περάσει απαρατήρητο διότι συνιστά παραβίαση της νομοθεσίας».
«Είναι ένα πράγμα η διαφάνεια και είναι κάτι εντελώς διαφορετικό τέτοια ευαίσθητα δεδομένα που αφορούν το κάθε νοικοκυριό και η προστασία που οι νόμοι και το σύνταγμα παρέχουν σε αυτούς», πρόσθεσε.
Ο κ. Δαμιανού είπε ότι μετά από την απόφαση για συζήτηση στην Ολομέλεια της Βουλής με πρωτοβουλία του ΑΚΕΛ και του Κινήματος Οικολόγων, κοινωνικών προβλημάτων που προκύπτουν από τις νομοθεσίες για τις εκποιήσεις, «είχαμε σήμερα στην Επιτροπή Οικονομικών ένα αίτημα συναδέλφων του ΔΗΚΟ όπως παρόμοια θέματα συζητηθούν και την Επιτροπή», προσθέτοντας ότι δεν υπάρχει καμία ένσταση για αυτό το θέμα, πλην όμως δεν μπορώ να προσπεράσω το γεγονός, όπως είπε, «ότι τα όποια προβλήματα υπάρχουν και είναι πραγματικά και υπαρκτά και είναι πιεστικά για την πλειοψηφία των δανειοληπτών, ιδιαίτερα σε ό,τι αφορά την πρώτη κατοικία δεν θα προέκυπταν αν κάποια κόμματα όπως και το ΔΗΚΟ δεν ψήφιζαν αυτές τις νομοθεσίες».
Ο βουλευτής του ΔΗΚΟ Άγγελος Βότσης είπε ότι το ΔΗΚΟ κατέθεσε στην Επιτροπή για αυτεπάγγελτη συζήτηση το θέμα που αφορά «τα προβλήματα έχουν δημιουργηθεί με την εφαρμογή της πρόσφατης νομοθεσίας για τις εκποιήσεις και το πλαίσιο Αφερεγγυότητας και οι επιπτώσεις στους δανειολήπτες και στην οικονομία γενικότερα».
Είπε ακόμη ότι το ΔΗΚΟ ζήτησε «όπως επιτέλους έρθει η Κυβέρνηση στην Επιτροπή Οικονομικών για να ενημερώσει για το σχέδιο Εστία και να καταθέσει νομοσχέδια που αφορούν την περιβόητη ίδρυση του Φορέα και όπως επίσης καταθέσει το νομοσχέδιο που αφορά το Ταμείο για τις καταθέσεις που έχουν απομοιωθεί για την διάσωση της κυπριακής οικονομίας και το νομοσχέδιο που αφορά μειωμένο ΦΠΑ για αγορά οικοπέδου για ανέγερση πρώτη κατοικίας».
Ο κ. Βότσης είπε ότι η στάση του ΔΗΚΟ έναντι του προϋπολογισμού για το 2019 θα εξαρτηθεί από την κατάθεση των πιο πάνω νομοσχεδίων πριν την ψήφιση του κρατικού προϋπολογισμού.
Ο βουλευτής του Κινήματος Αλληλεγγύης Μιχάλης Γιωργάλλας είπε ότι «η μάστιγα των ΜΕΔ εξακολουθεί ακόμη να απειλεί τα τραπεζικά ιδρύματα του τόπου», προσθέτοντας ότι «αυτή η εκτός ισορροπίας κατάσταση για ακατάσχετη πακετοποίηση δανείων είναι ακόμη μια απειλή ιδιαίτερα για τους ευάλωτους δανειολήπτες, δεδομένου ότι οι τράπεζες εξακολουθούν να κινούνται με κερδοσκοπικές διαθέσεις οι οποίες τις οδηγούν σε αποφάσεις με επίκεντρο το κέρδος».
«Αναμένουμε ότι οι τράπεζες θα χρησιμοποιήσουν αυτό το εργαλείο με φειδώ και σωφροσύνη για να μην αναγκαστούμε ενδεχομένως να πάρουμε άλλες αποφάσεις», κατέληξε.
