Kathimerini.com.cy
Αυξημένες διασυνοριακές ροές ηλεκτρικής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές, τερματισμό στις κρατικές επιδοτήσεις προς τους πλέον ρυπογόνους σταθμούς παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από άνθρακα αλλά και περισσότερη συμμετοχή των καταναλωτών στον έλεγχο κατανάλωσης και σύγκρισης των τιμών. Αυτά προνοεί η συμφωνία στην οποία κατέληξε την Τρίτη η ΕΕ που αφορά τους κανόνες της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας.
Συμφωνία η οποία επιτάσσει την χρήση έξυπνων μετρητών και την ενσωμάτωση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας ανοίγοντας παράλληλα την ευρωπαϊκή αγορά ηλεκτρικής ενέργειας, επιτρέποντας στο 70% του συνόλου της ηλεκτρικής ενέργειας να διασχίζει ελεύθερα τα σύνορα της ΕΕ. Στην περίπτωση της Κύπρου, ο στόχος για το άνοιγμα της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας και την συνακόλουθη μείωση των τιμών του ηλεκτρισμού τοποθετείται μέσα στο 2020, χρονοδιάγραμμα το οποίο ωστόσο ενδεχομένως να διαφοροποιηθεί λόγω καθυστερήσεων στην αγορά του απαραίτητου λογισμικού.
Διασυνοριακό εμπόριο Ηλεκτρικής ενέργειας
Συμφωνήθηκε επίσης αναθεώρηση των κανόνων της ΕΕ για την αγορά ηλεκτρικής ενέργειας και την αντιμετώπιση των φραγμών στο διασυνοριακό εμπόριο ηλεκτρικής ενέργειας και για τη δημιουργία μιας πραγματικής ευρωπαϊκής αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας όπου το 70% του συνόλου της ηλεκτρικής ενέργειας θα μπορεί να διασχίζει τα σύνορα της ΕΕ ελεύθερα. Αυτό αναμένεται ότι θα διευκολύνει την ενσωμάτωση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας στο ηλεκτρικό δίκτυο και θα υποστηρίξει τις προσπάθειες επίτευξης του δεσμευτικού στόχου της ΕΕ για χρήση του 32% από ανανεώσιμες πηγές ενέργειας έως το 2030. Επιπλέον, προσπαθεί να καταστήσει την αγορά ηλεκτρικής ενέργειας της ΕΕ πιο ανταγωνιστική και προσανατολισμένη στον καταναλωτή.
Έξυπνοι μετρητές για τους καταναλωτές
Οι νέοι κανόνες προνοούν το δικαίωμα απόκτησης έξυπνων μετρητών για τους καταναλωτές αλλά και το δικαίωμα σύγκρισης τιμών. Αναλυτικά προνούν:
- Αλλαγή προμηθευτή: οι πάροχοι ηλεκτρικής ενέργειας πρέπει να προσφέρουν στους καταναλωτές τη δυνατότητα να αλλάξουν προμηθευτή (χωρίς τέλη) εντός της μέγιστης προθεσμίας των τριών εβδομάδων (και 24 ωρών έως το 2026).
- Έξυπνοι μετρητές: οι καταναλωτές θα έχουν το δικαίωμα να αποκτούν έξυπνους μετρητές για να ελέγχουν την κατανάλωσή τους, εκτός αν - ανάλυση σε ένα συγκεκριμένο κράτος μέλος δείχνει ότι το κόστος υπερβαίνει τα οφέλη.
- Σύγκριση τιμών: οι καταναλωτές θα έχουν δωρεάν πρόσβαση σε ένα ηλεκτρονικό εργαλείο σύγκρισης τιμών.
- Δυναμικό συμβόλαιο τιμής: οι καταναλωτές θα μπορούν επίσης να επιλέξουν ένα δυναμικό συμβόλαιο τιμής ηλεκτρικής ενέργειας από εταιρείες ενέργειας με περισσότερους από 200.000 πελάτες.
Τέλος στις κρατικές επιδοτήσεις στις πλέον ρυπογόνες μονάδες
Οι κανόνες της ΕΕ επιτρέπουν, επί του παρόντος, στις εθνικές αρχές να πληρώνουν συμβατικές μονάδες παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας για να βρίσκονται σε κατάσταση αναμονής για περιορισμένο χρονικό διάστημα, σε περίπτωση αυξημένης ζήτησης ή προσωρινής έλλειψης ανανεώσιμων πηγών ενέργειας (π.χ. αιολική και ηλιακή ενέργεια), γνωστοί ως μηχανισμοί χωρητικότητας.
Όπως αιτήθηκε το Κοινοβούλιο, το κείμενο που συμφωνήθηκε προβλέπει πρόσθετες αξιολογήσεις από την ΕΕ (μαζί με εθνικές) όσον αφορά τους κινδύνους μιας ενδεχόμενης έλλειψης ηλεκτρικής ενέργειας στα κράτη μέλη, προκειμένου να αποφευχθεί η άσκοπη χρήση αυτών των εξαιρέσεων.
Επιπλέον, αυστηρότερα όρια για τα κράτη μέλη, που επιθυμούν να επιδοτήσουν τους σταθμούς ηλεκτροπαραγωγής ως μηχανισμούς χωρητικότητας, θα εμποδίσουν τους πλέον ρυπογόνους σταθμούς ηλεκτροπαραγωγής άνθρακα στην Ευρώπη να λαμβάνουν κρατικές ενισχύσεις. Οι σταθμοί παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας που εκπέμπουν περισσότερα από 550 gr CO2 / κιλοβατώρα ηλεκτρικής ενέργειας δεν θα λαμβάνουν επιδοτήσεις από το κράτος για να παραμείνουν σε κατάσταση αναμονής σε περίπτωση αιχμής της ηλεκτρικής ενέργειας. Τα μέτρα θα εφαρμοστούν σε όλους τους νέους μηχανισμούς χωρητικότητας από την ημερομηνία έναρξης ισχύος του κανονισμού και στους υφιστάμενους μηχανισμούς από το 2025.
Ενεργειακή φτώχεια και ρύθμιση των τιμών
Οι διαπραγματευτές συμφώνησαν τα κράτη μέλη να είναι σε θέση να ρυθμίζουν προσωρινά τις τιμές για να βοηθήσουν και να προστατεύσουν τα ενεργειακά φτωχά ή ευάλωτα νοικοκυριά. Θα πρέπει, ωστόσο, να δοθεί προτεραιότητα στην αντιμετώπιση της ενεργειακής πενίας μέσω των συστημάτων κοινωνικής ασφάλισης.
Τα κράτη μέλη της ΕΕ που εξακολουθούν να ρυθμίζουν τις τιμές των νοικοκυριών μπορούν να συνεχίσουν να το κάνουν, αλλά θα υποβάλουν εκθέσεις για την αξιολόγηση της προόδου προς την κατεύθυνση της κατάργησης της ρύθμισης των τιμών. Μέχρι το 2025, η Επιτροπή θα υποβάλει έκθεση σχετικά με τη συνολική πρόοδο της ΕΕ, η οποία μπορεί να περιλαμβάνει πρόταση για τον τερματισμό των ρυθμιζόμενων τιμών.
Σύμφωνα με τον εισηγητή της πρότασης Krišjānis KARIŅŠ (ΕΛΚ, ΛΘ) « Η συμφωνία είναι καλή για το κλίμα και καλή για το πορτοφόλι. Θα συμβάλει στη αλλαγή κατεύθυνσης προς παραγωγή καθαρότερης ηλεκτρικής ενέργειας και θα καταστήσει την αγορά ηλεκτρικής ενέργειας πιο ανταγωνιστική σε όλα τα σύνορα της ΕΕ. Το Κοινοβούλιο κατάφερε να απαλλαγεί από τις βαριές κρατικές επιδοτήσεις, ώστε η αγορά να μπορέσει να προωθήσει τη βιομηχανία και τα νοικοκυριά της ΕΕ με προσιτή και ασφαλή ενέργεια ».
Η συμφωνία αναμένεται να τεθεί στην Επιτροπή Βιομηχανίας, Έρευνας και Ενέργειας και στην Ολομέλεια για έγκριση καθώς και στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο. Ο κανονισμός και η οδηγία θα τεθούν σε ισχύ 20 ημέρες μετά τη δημοσίευση τους. Τα κράτη μέλη θα πρέπει να εφαρμόσουν την οδηγία έως τις 31 Δεκεμβρίου 2020.
