Σημαντικά μηνύματα λίγο πριν την Διάσκεψη της Ελβετίας στέλνει ο ηγέτης της τ/κ κοινότητας. Ο Μουσταφά Ακιντζί ξεκαθαρίζει την βασική προϋπόθεση της τ/κ πλευράς για την συζήτηση των χαρτών στην Ελβετία. Προτείνει την πραγματοποίηση της Διάσκεψης για τις Εγγυήσεις πριν τα Χριστούγεννα και επαναλαμβάνει την γνωστή θέση της ηγεσίας του για τις τουρκικές εγγυήσεις.
Η «γκρίνια» του Ακιντζί
«Θα μπορούσαμε να πραγματοποιήσουμε μια κοινή συνέντευξη τύπου», υπογράμμισε στην αρχή της συνέντευξης τύπου ο Μουσταφά Ακιντζί, εκφράζοντας με έμμεσο τρόπο την πικρία του για το γεγονός ότι οι δυο πλευρές δεν κατάφεραν να έρθουν σε συνεννόηση για την ανακοίνωση των συγκλίσεων που επιτεύχθηκαν μέχρι σήμερα.
Σε ότι αφορά τις σχέσεις του με την ε/κ ηγεσία, απαντώντας σε σχετικό ερώτημα δημοσιογράφου, ο κ. Ακιντζί αφήνει να εννοηθεί ότι επιθυμεί να πιστεύει ότι ο ίδιος και ο κ. Αναστασιάδης ερμηνεύουν με τον ίδιο τρόπο την βάση της λύσης.
«Πηγαίνουμε στην Ελβετία για να κάνουμε πραγματικότητα το όραμα της λύσης εντός του 2016», τονίζει ο κ. Ακιντζί, ο οποίος προσθέτει ότι η γενιά του ίδιου και του κ. Αναστασιάδη καταβάλλει την τελευταία προσπάθεια για την λύση. Επίσης, τονίζει ότι σήμερα η προσπάθεια λύσης είναι πιο δύσκολη από την περίοδο του Σχεδίου Αννάν. «Θα πρέπει να προβληματιστούμε για το τι θα συζητούμε μετά από δέκα χρόνια», προσθέτει ο ηγέτης της τ/κ κοινότητας, ο οποίος επίσης τονίζει ότι:
«Την νύχτα της 26 Οκτωβρίου συζητήσαμε αυτά τα θέματα για πέντε ώρες και συμφωνήσαμε. Όμως στην συνέχεια έγιναν δηλώσεις που ανέφεραν ότι στην Ελβετία θα συζητιόταν μονάχα το εδαφικό. Έτσι ο εκπρόσωπος τύπου μου υποχρεώθηκε να πραγματοποιήσει σχετική δήλωση». Ο κ. Ακιντζί δηλώνει ότι σε 10 χρόνια οι δυο πλευρές δεν θα συζητούν πλέον την ομοσπονδιακή λύση.
Σε αυτό το σημείο, ο κ. Ακιντζί επεξηγεί ότι στη Ελβετία, τις πρώτες δυο ημέρες, πριν την συζήτηση για το εδαφικό, οι δυο πλευρές θα πρέπει να εστιάσουν πρώτα στα προηγούμενα τέσσερα κεφάλαια και στο περιουσιακό. Στην συνέχεια, εφόσον υπάρξει συμφωνία για τα κριτήρια στο εδαφικό, και συζητηθούν οι χάρτες, πριν από τα Χριστούγεννα οι δυο πλευρές θα πρέπει να προχωρήσουν μαζί με τις εγγυήτριες δυνάμεις στην Διάσκεψη για τις Εγγυήσεις. Απαντώντας σε σχετικό ερώτημα δημοσιογράφου, ο κ. Ακιντζί αφήνει να εννοηθεί ότι η τ/κ πλευρά θα συζητήσει τους χάρτες εφόσον η ε/κ πλευρά συμφωνήσει για την ημερομηνία της Διάσκεψης των Εγγυήσεων. Ο ίδιος αναφέρει ότι η ε/κ πλευρά επιδιώκει να χωρίσει το εδαφικό από τις εγγυήσεις.
Ο κ. Ακιντζί δηλώνει ότι η ηγεσία του πρότεινε την συμμετοχή της Ελλάδας και της Τουρκίας στην Διάσκεψη της Ελβετίας. Σύμφωνα με την τ/κ πλευρά, παράλληλα με την συζήτηση για το εδαφικό, η Τουρκία και η Ελλάδα θα μπορούσαν να συζητήσουν τις εγγυήσεις. Ωστόσο, αυτή η πρόταση δεν έγινε τελικά αποδεκτή από την Ελλάδα.
Σε περίπτωση αδιεξόδου στην Διάσκεψη της Ελβετίας, ο κ. Ακιντζί διευκρινίζει ότι δεν πρόκειται να υπάρξει λύση μέχρι τα τέλη του 2016, ενώ συνεχίζοντας υπενθυμίζει ότι το 2017 θα προκύψουν νέα ρίσκα. Ο κ. Ακιντζί αναφέρεται στην νέα ηγεσία του ΟΗΕ, στις αμερικανικές προεδρικές εκλογές, στο ζήτημα της ΑΟΖ και στις Προεδρικές Εκλογές του 2018.
Για την πορεία των συνομιλιών και την ομόσπονδη διακυβέρνηση
Στην αρχή της συνέντευξης Τύπου, ο κ. Ακιντζί υπενθύμισε το περιεχόμενο του Κοινού Ανακοινωθέντος του 2014 και τις βασικές αρχές της ομοσπονδιακής λύσης.
«Οι εξουσίες του ομόσπονδου κράτους έχουν σχεδόν συμφωνηθεί. Οι εξουσίες που δεν συμπεριλαμβάνονται στο σύνταγμα θα ανήκουν στα ιδρυτικά κρατίδια. Επίσης, συμφωνήθηκε ότι στην νέα κρατική δομή θα υπάρχει προεδρικό σύστημα. Ο Πρόεδρος και ο Αντιπρόεδρος θα αποτελούν την Προεδρία της Δημοκρατίας», αναφέρει ο κ. Ακιντζί, ο οποίος συμπληρώνει ότι μέχρι στιγμής οι δυο πλευρές δεν έχουν κλείσει το κεφάλαιο της σύνθεσης και των ισορροπιών του υπουργικού συμβουλίου.
Εξηγεί ότι οι δυο πλευρές διατηρούν διαφορετικές απόψεις σε ότι αφορά τον μηχανισμό της λήψης αποφάσεων στο υπουργικό συμβούλιο. Την ίδια ώρα, σε ζητήματα εξωτερικής πολιτικής και άμυνας, ο Πρόεδρος και Αντιπρόεδρος θα λαμβάνουν κοινές αποφάσεις. Επίσης, ο κ. Ακιντζί επισημαίνει ότι στο πεδίο της λήψης των αποφάσεων της κυβέρνησης, η τ/κ πλευρά στοχεύει στην «αποτελεσματική» συμμετοχή.
Ο κ. Ακιντζί επαναλαμβάνει την επιμονή της τ/κ πλευράς σχετικά με την εκ περιτροπής προεδρία. «Σε περίπτωση που η συμφωνία δεν συμπεριλαμβάνει αυτή την αρχή, τότε δεν θα γίνει αποδεκτή από την τ/κ πλευρά», τονίζει ο κ. Ακιντζί.
Στην ομόσπονδη δικαιοσύνη θα ισχύει η αρχή της ισότητας. Στην γερουσία η εκπροσώπηση θα είναι 20-20. Στην βουλή θα ισχύει η αναλογία 4-1.
Ο κ. Ακιντζί αναφέρει ότι τα «ιδρυτικά κράτη (κρατίδια)» θα έχουν το δικαίωμα να συνάπτουν συμφωνίες με ξένα κράτη. Ο ίδιος τονίζει ότι αυτή η εξέλιξη δεν επισκιάζει το ομόσπονδο κράτος. Ο ίδιος αναφέρει το παράδειγμα του Μόντρεαλ, το οποίο έχει την δυνατότητα να συνάψει συμφωνία με την Γαλλία και επίσης κάνει λόγο για συμφωνίες και πρωτόκολλα στα πεδία πολιτισμού, οικονομίας, υγείας κ.ο.κ. «Δεν πρόκειται για εξουσία συνομοσπονδίας. Πρόκειται για ομοσπονδία και στον σύγχρονο κόσμο υπάρχουν αντίστοιχα παραδείγματα», αναφέρει ο κ. Ακιντζί.
Σε ότι αφορά το ζήτημα των υπηκοοτήτων ο κ. Ακιντζί τονίζει: «Με βάση τα δεδομένα του Υπουργείου Εσωτερικών μας, έχει συμφωνηθεί ότι όλοι οι πολίτες της ΤΔΒΚ θα λάβουν την υπηκοότητα της ομοσπονδίας, δίχως καμία διάκριση».
Στην συνέχεια, απαντώντας σε σχετικό ερώτημα, ο κ. Ακιντζί τονίζει ότι: «Το Υπουργείο Εξωτερικών μας έδωσε τον αριθμό 220.000 (πολίτες της ΤΔΒΚ). Εμείς διαπραγματευτήκαμε με βάση αυτό τον αριθμό. Πως καταφέραμε να συμφωνήσουμε; Οι ε/κ δήλωσαν ότι ο πληθυσμός τους είναι 800.000. Για εμάς το σημαντικό ήταν ότι όλοι οι πολίτες της ΤΔΒΚ θα έχουν θέση στην ομόσπονδη Κύπρο. Έτσι εγκρίναμε την συμφωνία. Εκτός από αυτούς, υπάρχουν πολίτες με άδεια εργασίας. (Μετά την λύση) θα ανανεωθούν αυτές οι άδειες. Μετά την λύση, με βάση τις ανάγκες της οικονομίας, η οποία ενδέχεται να καταγράψει πρόοδο, θα μπορούσαμε να δεχθούμε εργάτες από την Τουρκία». Ο κ. Ακιντζί τονίζει ότι δεν τίθεται ζήτημα περί «σταθεροποίησης» των πληθυσμιακών αναλογών. «Δεν μπορούμε να διορίσουμε επόπτες στις κρεβατοκάμαρες», αναφέρει χιουμοριστικά ο κ. Ακιντζί. Παράλληλα, αναφέρει ότι στο βόρειο κομμάτι του νησιού, όπως άλλωστε συμβαίνει και στο νότιο κομμάτι της Κύπρου, άνθρωποι που δικαιούνται «υπηκοότητα» θα κατοχυρώσουν τα δικαιώματά τους.
Στο πεδίο της οικονομίας, ο κ. Ακιντζί αναφέρει ότι οι άμεσοι φόροι θα πηγαίνουν στο ομόσπονδο κράτος. Οι έμμεσοι φόροι θα προορίζονται για τα ιδρυτικά κράτη. Παράλληλα, κάνει λόγο για προϋπολογισμό ανάπτυξης του ομόσπονδου κράτους, από το οποίο θα επωφεληθεί η τ/κ πλευρά για να κλείσει την ψαλίδα οικονομικής ανισότητας με την ε/κ κοινότητα.
Υπόθεση Δημόπουλος και περιουσιακό
Στο πεδίο του εδαφικού, ο κ. Ακιντζί αναφέρεται στην Υπόθεση Δημόπουλου. Με αφορμή την απόφαση σε αυτή την δίκη, ο κ. Ακιντζί αναφέρεται στα «δικαιώματα» των χρηστών των περιουσιών.
«Θα δημιουργηθεί μια ανεξάρτητη επιτροπή, στην οποία θα συμμετάσχουν και ξένοι σε περίπτωση που προκύψει ανάγκη», αναφέρει ο κ. Ακιντζί, ο οποίος διευκρινίζει ότι η τ/κ πλευρά επιθυμεί να ξεκαθαρίσει το ζήτημα των «συναισθηματικών δεσμών».
Σε ότι αφορά την λύση του προβλήματος του περιουσιακού, ο κ. Ακιντζί κάνει λόγο για μια πολυδιάστατη φόρμουλα, μεγάλο τμήμα της οποίας θα αποτελέσουν οι αποζημιώσεις. «Άλλωστε πέρασαν τόσα χρόνια», προσθέτει ο κ. Ακιντζί.
«Θα σεβαστούμε το δικαίωμα απόκτησης περιουσίας», αναφέρει ο κ. Ακιντζί, ο οποίος προσθέτει ότι μετά την λύση σε ότι αφορά την απόκτηση περιουσιών από τους ε/κ πολίτες θα υπάρξουν κάποιοι περιορισμοί. Στην συνέχεια, αναφέρεται στο ποσοστό της τάξης του 20% περιγράφοντας το δικαίωμα της νόμιμης εγκατάστασης και της άσκησης των πολιτικών δικαιωμάτων στο τ/κ ιδρυτικό κρατίδιο μετά την λύση.
«Με την λύση θα επιστρέψουν στο βόρειο κομμάτι του νησιού 100.000 ε/κ;».
Απαντώντας σε αυτό το ερώτημα, ο κ. Ακιντζί τονίζει ότι η ε/κ πλευρά με αυτόν τον αριθμό αναφέρεται στα εδάφη που ενδέχεται να επιστραφούν στην ε/κ πλευρά και κάνει λόγο για 60.000 ε/κ που θα επιστρέψουν στο βόρειο κομμάτι της Κύπρου. Ο ίδιος τονίζει ότι έχουν περάσει πολλά χρόνια από το 1974 και ότι δεν πρόκειται να επιστρέψουν όλοι οι πρόσφυγες στο βόρειο κομμάτι του νησιού. Ο κ. Ακιντζί αναφέρει ότι δεν πρόκειται να επισκιαστεί η διζωνικότητα και παράλληλα κάνει μνεία του ευρωπαϊκού χαρακτήρα του νέου συνεταιρισμού. Στο νέο ομόσπονδο πλαίσιο, οι προβληματισμοί θα ξεπεραστούν με τον καιρό, υπογραμμίζει ο κ. Ακιντζί.
Για Μόρφου και Καρπασία
Ο κ. Ακιντζί δηλώνει ότι στην παρούσα φάση δεν επιθυμεί να αναφέρει τοπωνυμίες και υποστηρίζει ότι τα εδάφη της Κύπρου είναι αρκετά για όλους τους κατοίκους της.
«Σε περίπτωση που (η ε/κ πλευρά) επιμένει για την επιστροφή της Μόρφου ως κόκκινη γραμμή τότε και ο εκπρόσωπος τύπου μου μπορεί να πει ότι δεν πρόκειται να επιστραφεί η Μόρφου», τονίζει ο κ. Ακιντζί.
Η επιμονή για τις εγγυήσεις και το Μπαρμπαρός
«Οι Τουρκοκύπριοι δεν πρόκειται να αποδεχθούν την κατάργηση των τουρκικών εγγυήσεων», υπογραμμίζει ο κ. Ακιντζί, ο οποίος προσθέτει ότι η κοινότητα του δεν πρόκειται να εμπιστευτεί άλλους μηχανισμούς ασφάλειας.
Ο κ. Ακιντζί αναφέρεται στην αύξηση των ποσοστών του «μετώπου του όχι» στην ε/κ πλευρά και στις επιθέσεις που δέχονται οι τ/κ συμπολίτες στις ελεύθερες περιοχές. Επίσης, υπενθυμίζει τα δεινά της περιόδου της δεκαετίας 60΄ και υποστηρίζει ότι για αυτούς τους λόγους η τ/κ πλευρά επιμένει στις εγγυήσεις.
Ο ίδιος αναφέρει ότι η εμπιστοσύνη ανάμεσα στις δυο κοινότητες θα οικοδομηθεί σταδιακά, μαζί με την λειτουργία του ομόσπονδου κράτους, την ανάδειξη ενός τ/κ στην Προεδρία της νέας δομής, την ανάπτυξη της οικονομίας, της δημιουργίας κοινών οικονομικών δραστηριοτήτων, την μεταφορά του φυσικού αερίου στην Δύση δια μέσου της Τουρκίας, την διοχέτευση του νερού της Ανατολίας σε ολόκληρο το νησί. Εφόσον λάβουν χώρα αυτές οι εξελίξεις και έχουν ξεπεραστεί οι προβληματισμοί της τ/κ πλευράς, το ζήτημα των εγγυήσεων θα μπορούσε να μελετηθεί εκ νέου.
«Σήμερα έχουμε έναν ε/κ Υπουργό που δεν μπορεί να αποδεχθεί ότι συνεργάστηκαν οι δυο αστυνομίες», υπογραμμίζει ο κ. Ακιντζί, ο οποίος ελπίζει ότι θα ξεπεραστούν αυτά τα προβλήματα.
Αναφερόμενος στα τελευταία μηνύματα της Άγκυρας για το ζήτημα των εγγυήσεων, ο κ. Ακιντζί υπενθυμίζει ότι ο Υπουργός Εξωτερικών της Τουρκίας έχει ξεκαθαρίσει ότι οι εγγυήσεις θα συζητηθούν όταν έρθει η κατάλληλη στιγμή.
Σε ότι αφορά την επιστροφή του Μπαρμαρός στα περίχωρα της Κύπρου, ο κ. Ακιντζί υπενθυμίζει ότι σε λίγους μήνες, η ε/κ πλευρά δίνει το πράσινο φως για νέο κύκλο ερευνών και αναφέρεται στην πιθανότητα δημιουργίας νέων εστιών έντασης στην περιοχή. Ο ηγέτης της τ/κ κοινότητας υπογραμμίζει ότι εξαιτίας αυτών των «κινδύνων», οι δυο πλευρές έχουν την υποχρέωση να εστιάσουν στην προοπτική της λύσης.
Θα παραιτηθεί σε περίπτωση αδιεξόδου;
Θα παραιτηθεί ο κ. Ακιντζί σε περίπτωση που οι συνομιλίες οδηγηθούν τελικά σε αδιέξοδο; Απαντώντας σε αυτό το ερώτημα, ο κ. Ακιντζί υπενθυμίζει ότι την προεκλογική περίοδο έδωσε στην τ/κ κοινότητα τέσσερις υποσχέσεις. «Δεν δήλωσα σε κανέναν ότι θα παραιτηθώ σε περίπτωση που αποτύχω σε ένα από αυτά τα πεδία», αναφέρει ο κ. Ακιντζί, ο οποίος συμπληρώνει ότι θα είναι πολύ άδικο να σπαταληθούν οι συγκλίσεις που έχουν εξασφαλιστεί μέχρι σήμερα στις συνομιλίες σε περίπτωση αδιεξόδου.
Η συνάντηση με τον Ερντογάν πριν την Ελβετία
Παράλληλα, ο κ. Ακιντζί ανέφερε ότι πριν από την Διάσκεψη της Ελβετίας θα έχει την ευκαιρία να θέσει επί τάπητος τις τελευταίες εξελίξεις στο Κυπριακό με την τουρκική κυβέρνηση και τον Πρόεδρο της Τουρκίας, Ρετζέπ Ταγγίπ Ερντογάν.
Σε ότι αφορά την υποστήριξη που παρέχει η τουρκική πλευρά στην ηγεσία του κ. Ακιντζί, ο ηγέτης της τ/κ κοινότητας αναφέρει χαρακτηριστικά ότι «η υποστήριξη του λαού μου είναι αρκετή». Ο κ. Ακιντζί αναφέρει ότι σύμφωνα με τις νέες έρευνες η υποστήριξη στην ηγεσία του είναι της τάξης του 65%.
