Γενεύη, του απεσταλμένου της «Κ» Μιχάλη Τσικαλά
Η πρώτη μέρα της συζήτησης του κυπριακού στη Γενεύη, χωρίστηκε σε χρονοδιαγράμματα συζήτησης, επί συγκεκριμένων κεφαλαίων και εν γένει ανταλλαγής ιδεών. Πιο συγκεκριμένα, η συζήτηση ξεκίνησε με τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας Νίκο Αναστασιάδη συνεπικουρούμενο από την κ. Μαρκουλλή και τον κυβερνητικό εκπρόσωπο Νίκο Χριστοδουλίδη να συζητούν με την πλευρά Ακιντζί το περιουσιακό. Στον πυρήνα της συζήτησης βρέθηκαν κυρίως οι διαφωνίες των δυο πλευρών.
Ωστόσο και πρέπει να τονιστεί, ψηλά στην ατζέντα Ακιντζί παραμένει το θέμα της εκ περιτροπής προεδρίας μέσα στα πλαίσια του κεφαλαίου της διακυβέρνησης. Πληροφορίες κάνουν λόγο ότι ο Τ/κ ηγέτης κρατεί μέχρι τέλους το συγκεκριμένο διαπραγματευτικό χαρτί.
Ωστόσο αρμόδιες πηγές τονίζουν πως όλα είναι ανοιχτά και η μεγαλύτερη συζήτηση τώρα είναι σε επίπεδο brainstorming, κάτι που θυμίζει έντονα τα πρώτα τουλάχιστον 24ωρα στο Μον Πελερέν.
Έγγραφο για περιουσιακό
Τα ανοιχτά ζητήματα του περιουσιακού, καταγράφηκαν σε έγγραφο το περιεχόμενο του οποίου κινούνταν στον άξονα των εξής σημείων:
Α: τρόπος αποπληρωμής αποζημιώσεων
Β: το ζήτημα του συναισθηματικού δεσμού
Γ: οι βελτιώσεις που έχουν γίνει σε περιουσίες μεταξύ άλλων, στα πλαίσια των θεραπειών που βρίσκονται στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων.
Την ώρα που η συζήτηση κινούνταν πέριξ των θεμάτων του κεφαλαίου του περιουσιακού, τη συζήτηση εκτός της αίθουσας μονοπωλούσε η άφιξη και πότε του ΓΓ των ΗΕ στη Γενεύη, οι συναντήσεις που είχε με τους πολιτικούς αρχηγούς στην Ελλάδα ο Πρωθυπουργός Αλέξης Τσιπρας και η επικείμενη ενημέρωση από τον ειδικό απεσταλμένο των ΗΕ για το κυπριακό, κ. Έιντε. Η συζήτηση για το περιουσιακό πάνω στα προαναφερθέντα θέματα χαρακτηρίστηκε από την πρώτη στιγμή ως δύσκολη και ευαίσθητη αναφορικά με το περιεχόμενο της, όταν την ίδια ώρα (λίγο μετά το μεσημέρι δηλαδή) γινόταν γνωστό στην αίθουσα των δημοσιογράφων ότι υπήρξε έντονη διαφωνία την προηγούμενη μέρα για ένα θέμα που αφορά τη δικαστική εξουσία και δη το μηχανισμό επίλυσης διαφόρων.
Οι πληροφορίες αυτές μεταδόθηκαν από κυπριακά ΜΜΕ, ουσιαστικά οδηγώντας, προς στιγμή, τη συζήτηση άλλου. Είναι ενδεικτικό ότι σε ένα διάλειμμα της συζήτησης του περιουσιακού, και ο ίδιος ο κυβερνητικός Εκπρόσωπος Νίκος Χριστοδουλίδης τόνισε πως η θέση για αλλαγή του μηχανισμού είναι κοινή και πως δεν υπήρξε διαφωνία. Το περιστατικό αυτό πάντως υπήρξε πρόδηλο της έντασης που επικρατούσε κατά τη διάρκεια της πρώτης μέρας συζήτησης του κυπριακού στη Γενεύη. Προέκυψε δε η πληροφορία ότι ο κ. Ακιντζί άλλαξε ξενοδοχείο και δεν κατέλυσε στο ίδιο με τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, όχι για τη διαφωνία αυτή, αλλά για λόγους ασφαλείας εφόσον την πολυπληθή αποστολή -25 άτομα- αναμένεται να πλαισιώσουν και άτομα που θα έρθουν από την Τουρκία.
Η συνάντηση με Δ.Ν.Τ-Παγκόσμια Τράπεζα
Η συζήτηση για το περιουσιακό ολοκληρώθηκε μετά το μεσημέρι, δίχως να γίνεται γνωστό αν υπήρξε πρόοδος και ποιά ήταν αυτή. Όπως προέκυψε ωστόσο ο κατάλογος με τις διαφωνίες στο συγκεκριμένο κεφάλαιο εμπεριέχει έξι τουλάχιστον σημεία που όμως είναι αλληλένδετα. Σύμφωνα με την ενημέρωση που ακολούθησε, το απόγευμα θα λάμβανε χώρα συζήτηση για τη διακυβέρνηση, όπου και εκεί η διαφωνίες είναι περίπου έξι. Ωστόσο πριν τη συζήτηση για τα θέματα διακυβέρνησης, από τη μια αποφασίστηκε όπως τα ανοιχτά θέματα του περιουσιακού συζητηθούν ανάμεσα στους εμπειρογνώμονες των δυο πλευρών και να ενημερώσουν ανάλογα τους ηγέτες. Επίσης αποφασίστηκε να γίνει συνάντηση εμπειρογνωμόνων του Δ.Ν.Τ και της Παγκόσμιας Τράπεζας που βρίσκονται επ’ αυτού στη Γενεύη για να συζητήσουν τη χρηματοδότηση του περιουσιακού. Την ίδια ώρα η κ. Μαρκουλλή είχε συναντήσει με τον Τ/κ εμπειρογνώμονα για το περιουσιακό ενώ ο διαπραγματευτής Ανδρέας Μαυρογιάννης ενημέρωνε τους πολιτικούς αρχηγούς στο ξενοδοχείο που έχουν καταλύσει.
Μπουρτζιού και το μισάωρο του Έιντε
Μετά το πέρας της συζήτηση για το περιουσιακού, ο εκπρόσωπος της Τ/κ πλευράς σε δήλωση του, δεν έκρυψε πως έχουν όπως είπε δημιουργηθεί προοπτικές ώστε ορισμένα από τα κόκκινα και τα μπλε σημεία να «μαυρίσουν»: «Όλα πάνε όπως έχουν σχεδιαστεί» είπε σχετικά. Την ίδια ώρα το κυπριακό λάμβανε μεγάλες μερίδες του ρεπορτάζ στα τουρκικά ΜΜΕ, ενώ στην αίθουσα 5 στο Παλάτι των Εθνών όπου βρίσκονται οι δημοσιογράφοι γινόταν γνωστό πως ο ειδικός απεσταλμένος για το κυπριακό κ. Άιντε θα προχωρούσε σε ενημέρωση. Αυτή έλαβε χώρα γύρω στις τρεις το μεσημέρι και ένα από τα σημεία που έκανε ήταν ότι κράτησε για μισή ώρα. Κατά τα λοιπά, ο ίδιος κινήθηκε κυρίως βγάζοντας συμπεράσματα αναφορικά με το που βρίσκεται η διαδικασία τώρα και πως θα προχωρήσει στο μεσοδιάστημα 9-11 του μήνα ώστε να υπάρξει αποτέλεσμα στη Διάσκεψη της 12ης.
Χαρακτήρισε ως εφικτό αλλά δύσκολο συνάμα να υπάρξει συμφωνία, πως οι δυο πλευρές κρατούσαν πράγματα για το τέλος και πως τώρα είναι η ώρα της αλήθειας, όπως τόνισε. Μεγάλο και περίπλοκο κεφάλαιο χαρακτήρισε το περιουσιακό επιβεβαιώνοντας πως οι δύο πλευρές έχουν κολλήσει σε κάποια ζητήματα: «Χρειαζόμαστε να επιλύσουμε αυτό το θέμα θα δουλέψουμε σκληρά. Έχουν δημιουργηθεί μικρές ομάδες που θα προσπαθήσουν να βρουν κοινές λύσεις ή δρόμο ανάπτυξης των θεμάτων αυτών». Ο κ. Έιντε επεσήμανε πως «στόχος είναι η πολιτική συμφωνία αλλά την ίδια στιγμή εργάζονται για το τι θα πρέπει να γίνει μέχρις ότου να εφαρμοστεί αυτή η πολιτική συμφωνία».
Κληθείς να απαντήσει για το τι θα συμβεί με την 12η Ιανουαρίου αν δεν υπάρξει πρόοδος στο μεταξύ, ο κ. Έιντε επεσήμανε πως «δεν έχει την αίσθηση πως πάμε σε πλήρη αποτυχία αλλά μάλλον το αντίθετο». Ένα από τα σημεία που προκάλεσε εντύπωση αφορούσε τα οικονομικά της λύσης, εφόσον ερωτώμενος απάντησε πως «υπήρξε πάρα πολλή δουλειά δεν έχουμε συμφωνία φυσικά, επεσήμανε υπογραμμίζοντας ότι παίκτες κλειδιά έχουν εκφράσει βούληση για χρηματοδότηση της λύσης». Την ιδία απάντηση είχε δώσει και το Νοέμβριο πέρυσι κατά το συνέδριο του Economist στη Λευκωσία. Πάντως, χαρακτήρισε τη Γενεύη και την όλη διαδικασία που είναι σε εξέλιξη ως ανοιχτού τέλους ενώ τόνισε για την παρουσία της ΕΕ στη διαδικασία πως θα είναι σε ρόλο παρατηρητή.
Ο ρόλος παρατηρητή της ΕΕ στη Γενεύη
Αρμόδιες πηγές τόνιζαν πως η εκφορά του λόγου του κ. Έιντε ως προς το ρόλο της ΕΕ τη 12η του μήνα, ήταν τέτοιος ώστε να μην προκληθεί αντίδραση από την Τουρκία. Τονίστηκε πως επί τούτου δεν έκανε ο ειδικός απεσταλμένος λόγο για ενεργό συμμετοχή στη διάσκεψη για την ασφάλεια και τις εγγυήσεις, ενώ επισημάνθηκε από τις ίδιες πηγές πως η παρουσία του κ. Γιούνκερ και της κ. Μονγκερίνι θα λάβει χώρα μέσω παρεμβάσεων.
Πρόσθεσε πως “συμφωνούμε πως επειδή η ΕΕ είναι ενδιαφερόμενο μέρος καθώς η ενωμένη Κύπρος θα είναι μέλος της ΕΕ και η ΕΕ έχει ρόλο να παίξει και έχει εμπλακεί εποικοδομητικά” κατά τη διάρκεια των συνομιλιών “θα είναι παρόντες και υποβοηθητικοί ασφαλώς τώρα σε ένα πολύ υψηλότερο επίπεδο αλλά κατ’ αρχήν όπως ήταν κατά τη διάρκεια της διαδικασίας μέσω της αντιπροσωπείας τους στην Κύπρο”. Δεν σημαίνει, συνέχισε ο ίδιος, πως επειδή καλούμε για συμβουλές την ΕΕ ότι έχουν ρόλο στη λήψη αποφάσεων. Είναι συμβουλευτικός ο ρόλος, είπε. Τόνισε δε πως το επίπεδο εκπροσώπησης την πρώτη μέρα της διάσκεψης για την Κύπρο, δεν σημαίνει πως θα είναι το ίδιο με της τελευταίας.
Απόγευμα Τετάρτης ο ΓΓ στη Γενεύη
Όπως έγινε γνωστό το απόγευμα της Δευτέρας, ο ΓΓ των ΗΕ κ. Γκουτιέρες θα παραβρεθεί στη Γενεύη την Τετάρτη 12 του μήνα για να προεδρεύσει των συνομιλιών. Ο κ. Γκουτιέρες θα επιστρέψει στη Νέα Υόρκη την Παρασκευή. Ωστόσο καθ’ όλη τη διάρκεια της μέρας, το ενδιαφέρον ευρωπαίων αξιωματούχων ήταν μεγάλο για τα όσα συμβαίνουν πέριξ του κυπριακού. Ο Γερμανός ΥΠΕΞ κ. Σταϊνμάιερ δήλωσε πως αν επιτευχθεί πρόοδος θα είναι καλά νέα όχι μόνο για την Κύπρο αλλά για ολόκληρη την περιοχή. Ελπίζω, έγραψε ο Γερμανός αξιωματούχος στο Twitter, ότι θα γίνουν συμβιβασμοί στα εναπομείναντα θέματα, κάτι που δεν είναι εύκολο. Ο ίδιος τονίζει πως είναι ενθαρρυντικό σημάδι ότι η Κύπρος η Τουρκία και η Ελλάδα καθώς και η Βρετάνια θα συζητήσουν το κεφάλαιο των εγγυήσεων μετά από τόσα χρόνια.
Την πλήρη στήριξη της στις συνομιλίες, εξέφρασε και η Γαλλία μέσω ανακοίνωσης του γραφείου τύπου του υπουργού εξωτερικών: "Τη στιγμή που οι ενδοκυπριακές διαπραγματεύσεις για την επανένωση του νησιού αρχίζουν ξανά σήμερα στη Γενεύη, η Γαλλία επιθυμεί να επαναλάβει την πλήρη στήριξή της στους ηγέτες των δύο κοινοτήτων και την εμπιστοσύνη της στον κύριο Έσπεν Μαρθ Έιντε, Ειδικό Σύμβουλο του Γενικού Γραμματέα των Ηνωμένων Εθνών».
Δια της ανακοίνωσης καλούνται οι εμπλεκόμενοι παράγοντες να εργαστούν για την επιτυχία της διαδικασίας και προστίθεται: «Μία συμφωνία για το κυπριακό θα αποτελούσε εξαιρετική είδηση κατ’ αρχάς για τη σταθερότητα και την ευημερία του νησιού αλλά και για την ευρύτερη περιοχή και για την Ευρωπαϊκή Ένωση", αναφέρεται χαρακτηριστικά στην ανακοίνωση του γαλλικού υπουργείου εξωτερικών.
Δηλώσεις Τσίπρα-αρχηγών Ελλάδας
Τη βούληση του για λύση στο κυπριακό, επανέλαβε τόσο ο Έλληνας πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας όσο και οι πολιτικοί αρχηγοί με τους οποίους είχε επαναλαμβανόμενες συναντήσεις. Την ανάγκη να υπάρξει λύση στο Κυπριακό δίχως κατοχικά στρατεύματα και παρωχημένες λογικές εγγυήσεων, αναφέρθηκε ο πρόεδρος της ΝΔ Κυριάκος Μητσοτάκης, σε δήλωσή του. Η δική μας θέση είναι γνωστή ανέφερε ο κ. Μητσοτάκης και πρόσθεσε: «Απαιτείται λύση, καθώς συνεχίζεται για 43 χρόνια η παράνομη κατοχή του βόρειου τμήματος της Κύπρου. Στις μέχρι σήμερα συζητήσεις έχει επιτελεστεί σημαντική πρόοδος. Όμως, παραμένουν ακόμα σοβαρές εκκρεμότητες και αποκλίσεις».
Ελλάδα και Κύπρος θέλουν λύση, ανέφερε ο κ. Μητσοτάκης, για να υπογραμμίσει: «Όμως, δεν μπορεί να γίνει αποδεκτή οποιαδήποτε πρόταση λύσης. Υπάρχουν σαφείς όροι και ξεκάθαρες προϋποθέσεις. Χρειάζεται λύση που θα αντέξει στο χρόνο. Λύση λειτουργική και βιώσιμη. Σύμφωνη με το διεθνές Δίκαιο και το ευρωπαϊκό κεκτημένο. Σύμφωνη με τις ευρωπαϊκές αρχές και αξίες. Κλείνοντας εξέφρασε τη στήριξή του στον πρόεδρο της Κυπριακής Δημοκρατίας.
Δίκαιη και βιώσιμη λύση που να ικανοποιεί τον Κυπριακό λαό χωρίς, αναχρονιστικές εγγυήσεις και στρατεύματα κατοχής ζήτησε η επικεφαλή της Δημοκρατικής Σύμπραξης Φώφη Γεννηματά.
«Λύση στο Κυπριακό, σημαίνει, πρώτα απ' όλα, άμεση αποχώρηση όλων των κατοχικών δυνάμεων. Σημαίνει κατάργηση του καθεστώτος των εγγυήσεων. Σημαίνει ένα κράτος και όχι δύο κράτη» τόνισε ο γγ. του ΚΚΕ Δημήτρης Κουτσούμπας.
