Σημαδιακή από όλες τις απόψεις αναμένεται να είναι η Πέμπτη, ή μέρα οπότε και θα συζητηθούν ασφάλεια και εγγυήσεις για το Κυπριακό μετά την κατάθεση χαρτών από τις δύο πλευρές, την Τετάρτη το βράδυ, η οποία σηματοδότησε στην ουσία τη μετάθεση των βαριών χαρτιών των δύο πλευρών σε κατοπινότερο στάδιο, με τη Μόρφου και τη διακυβέρνηση (εκ περιτροπής κ.ά.) στο επίκεντρο. Σήμερα το πρόγραμμα είναι προκαθορισμένο για ασφάλεια-εγγυήσεις και με τις αφίξεις των ΥΠΕΞ Ν. Κοτζιά και Μ. Τσαβούσογλου με τις αποστολές τους, του βρετανού Α. Ντάνκαν και των ευρωπαίων Γιούνκερ-Μονγκερίνι.
Η διαδικασία χρονικά θα κινηθεί ως εξής:
10.30-10.50 Συνάντηση των δύο ηγετών με γ.γ. των Η.Ε.
11.00-13.00 Σύγκληση της διάσκεψης για Κύπρο.
13.00-14.30 Υποδοχή.
13.20-13.45 Γεύμα εργασίας.
18.00-20.00 Το δεύτερο μέρος της διάσκεψης.
Διαφωνίες ουσίας
Ως ιστορική χαρακτήρισε ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας Νίκος Αναστασιάδης την κατάθεση χαρτών στη Γενεύη, σημείο στο οποίο στάθηκαν και διπλωματικές πηγές αναφορικά με το ότι είναι η πρώτη φορά που συμβαίνει αυτό από τη δεκαετία του 1970 που η τουρκική πλευρά προβαίνει σε αυτή την κίνηση. Αρμόδιες πηγές τόνιζαν τη θετική πλευρά της όλης υπόθεσης, πως αυτό είναι το πρώτο βήμα για τη μετέπειτα πορεία των συνομιλιών. Ως εκ τούτου επιβεβαιώνεται αφενός πως η Γενεύη είναι ανοιχτού τέλους, εφόσον διαφωνίες υπάρχουν και σε άλλα ζητήματα κεφαλαίων του Κυπριακού, όπως είναι η διακυβέρνηση. Ωστόσο, εφόσον οι διαφωνίες στον χάρτη που έδωσαν οι Τ/κ καταγράφηκαν και δόθηκαν γραπτώς από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, αυτές εστιάζονται στη μη ικανοποίηση τριών βασικών κριτηρίων σύμφωνα με πληροφορίες.
Πρώτον, το ρεπορτάζ της «Κ» από την Άγκυρα τονίζει πως δεν μπορεί να επιστραφεί ολόκληρη η Μόρφου. Η πληροφορία αυτή πηγάζει και από βουλευτές του AKP στην Τουρκία. Από την άλλη πλευρά, δημοσιογραφικές πληροφορίες, που όμως δεν έχουν επιβεβαιωθεί από αρμόδιες πηγές, τονίζουν πως εφόσον η Μόρφου δεν είναι ολόκληρη μέσα στον χάρτη που κατέθεσαν οι Τ/κ, αναπόφευκτα συμπαρασύρεται και το ποσοστό των Ε/κ προσφύγων που θα επιστρέψουν. Αυτό ήταν και παραμένει για την ε/κ πλευρά το πρώτο κριτήριο προς ικανοποίηση αναφορικά με το εδαφικό, ήδη από το Μον Πελερέν Ι. Ήταν δε, η Μόρφου στη μεγάλη εικόνα, το σημείο εκείνο που οδήγησε όπως αφέθηκε να εννοηθεί, σε ναυάγιο τη συζήτηση για το εδαφικό στο Μον Πελερέν ΙΙ.
Κόκκινη γραμμή και πάλι
Όπως όλο το προηγούμενο διάστημα έτσι και τώρα, σε αυτή τη διαπραγμάτευση, αν και μέσω της νέας διαρροής η Μόρφου συμπεριλαμβάνεται στον χάρτη που φέρεται να κατέθεσε η ε/κ πλευρά, ακολουθώντας τη ρητορική ως κόκκινη γραμμή, δεν φαίνεται να ισχύει το ίδιο και για την άλλη πλευρά. Είναι ενδεικτικό, σημειολογικά, πως σε καμία φάση διαπραγμάτευσης, όταν η συζήτηση έφτανε σε αυτό το σημείο, δεν χρησιμοποιήθηκαν επισήμως τοπωνύμια ως τα βασικά σημεία της διαπραγματευτικά ζητούμενα στο εδαφικό. Την ίδια ώρα όμως, πάντα η διαφωνία που προκύπτει αφορά τη Μόρφου.
Τ/κ πηγές παράλληλα αναφορικά με την κατάθεση χαρτών στη Γενεύη τονίζουν πως οι χάρτες είναι μέσα στο ποσοστό, 28,2-29,2% που είχαν θέσει οι δύο πλευρές, όταν την ίδια ώρα υπήρχαν και αντιδράσεις από ε/κ πολιτικές πηγές στον χάρτη που κατέθεσε η δική μας πλευρά. Υπενθυμίζεται, ωστόσο, όπως ήταν γνωστό από την πρώτη μέρα των συνομιλιών στη Γενεύη, πως η εκ περιτροπής προεδρία θα ήταν ψηλά στις απαιτήσεις των Τ/κ. Το θέμα δεν συζητήθηκε σε καμία στιγμή στο πλαίσιο της διακυβέρνησης, με πηγές να το συνδέουν με τη μετέπειτα εξέλιξη της συζήτησης πάνω στους χάρτες. Δεν είναι τυχαίο πως θέτοντας το κάδρο των συνομιλιών ο ειδικός απεσταλμένος για το Κυπριακό κ. Αϊντε τόνισε πως οι δύο πλευρές κράτησαν συγκεκριμένα πράγματα για το τέλος. Αυτό που με άλλο λόγια ονομάζεται το τελικό πάρε-δώσε. Η διαδικασία συνεχίζεται με πηγές από την τ/κ πλευρά να τονίζουν πως οι χάρτες που κατατέθηκαν είναι προσχέδιο, θα εξεταστούν όπως είναι άλλωστε γνωστό από τους εμπειρογνώμονες και η συζήτηση θα συνεχιστεί.
Η διαφωνία για τη διακυβέρνηση
Ακόμη ένα από τα θέματα που παραμένουν ανοιχτά, είναι η συμμετοχή στη λήψη αποφάσεων. Ζήτημα για το οποίο είχαν έντονες διεργασίες οι κ.κ. Μαυρογιάννης και Ναμί. Με απλά λόγια, οι Τ/κ ζητούν ίση εκπροσώπηση, και η βασική διαφωνία φαίνεται να εντοπίζεται στη σύνθεση και τον μηχανισμό λήψης απόφασης σε όλα τα σώματα. Δηλαδή, οι Τ/κ ζητούν, σύμφωνα με πληροφορίες, ίση εκπροσώπηση και μία θετική ψήφο από την κάθε κοινότητα για τη λήψη οποιασδήποτε απόφασης. Αυτό φέρεται να είναι το σημείο διαφωνίας σύμφωνα με πληροφορίες και αφορά τον Μαυρογιάννη και το οποίο συζητά με Ναμί. Σημείο το οποίο προσπάθησαν μέχρι αργά το βράδυ της Τετάρτης να ξεπεράσουν, ακόμη και εν μέσω στιγμών έντασης όπως προέκυψε σε κάποια φάση.
