Η πρώτη ανάγνωση της συνέντευξης Τύπου που έδωσε η πρέσβειρα των ΗΠΑ Κάθλιν Ντόχερτι, αφορούσε δημοσιογραφικά, το ΦΑ, την κάθοδο της Exxonmobil, το γεγονός πως ήδη δυο πλοία βρίσκονται στην Κύπρο και τις πιθανές επιπτώσεις από μια νέα παραβατική συμπεριφορά της Τουρκίας στην ΑΟΖ. Ωστόσο, πέραν των τυπικών, η πρέσβειρα αντανακλώντας και σκέψεις που προφανώς ως διπλωμάτης προέρχονται από τη χώρα της, θέλησε με τα όσα είπε να βάλει όρια στις προσδοκίες που εκπορεύονται από το ΦΑ και ταυτόχρονα να μετατοπίσει το κέντρο βάρους απο εκεί, στις συνομιλίες για το κυπριακό.
Σε αυτά τα πλαίσια, και όπως είπε, βασιζόμενη στη δική της εμπειρία ως διπλωμάτης και επικεντρωμένη στα οικονομικά θέματα, έθεσε το πλαίσιο του ότι:
• Αν υπάρχει και βρεθει ΦΑ στην κυπριακή ΑΟΖ, θα πάρει χρόνια μέχρι την εκμετάλλευση
• Πρέπει να επικεντρωθούμε στις συνομιλίες για το κυπριακό
• Είναι στα χέρια των δυο πλευρών τα τεχνικά ζητήματα για το ΦΑ
Επί της ουσίας, εμφανής ήταν η προσπάθεια της πρέσβειρας των ΗΠΑ να αποκόψει την παρουσία της Exxonmobil στην κυπριακή ή και των πλοίων του αμερικανικού στόλου που πιθανώς να βρίσκονται στην περιοχή, από οποιαδήποτε άλλα μηνύματα αφορούν το κυπριακό αφενός ή και την Κύπρο γενικότερα. Έτσι, όπως και η ίδια τόνισε, το παράθυρο του εξαμήνου που υπάρχει μπροστά ως και την ημερομηνία που η Exxonmobil θα αρχίσει έρευνες, δεν πρέπει να πάει χαμένο. Προαναγγέλλοντας την επανέναρξη των συνομιλιών σε ευρύτερο πλαίσιο, χωρίς να τοποθετηθεί απ' ακριβώς επί αυτού, η Κάθλιν Ντόχερτι τόνισε πως πρέπει οι πλευρές να επικεντρωθούν στο κυπριακό και όχι στο ΦΑ. Μάλιστα έθεσε το θέμα και σε περιφερειακή διάσταση, λέγοντας επί της ουσίας πως μπορεί να μην υπάρχει χρονοδιάγραμμα στις συνομιλιες αλλά στην περιοχή «τρέχουν» γεγονότα που θα μπορούσαν να ενθαρρύνουν τους δυο ηγέτες να κάτσουν εκ νέου στο τραπέζι των συνομιλιών. Η τοποθέτηση ότι οι ΗΠΑ είναι σε διάλογο με την Τουρκία, η οποία έχει πολλά ανοιχτά θέματα, αλλά και ότι μπορεί οι σχέσεις των δυο χωρών να μην έχουν βελτιωθεί δραματικά αλλά γίνονται βήματα, εμπίπτει στον ίδιο παρανομαστή.
Θα πάρει χρόνια για έσοδα, δεν πήρε θέση για θαλάσσια σύνορα
Ένα πάντως από τα σημεία που συζητήθηκαν εκτενώς μετά το πέρας των όσων είπε η πρέσβης των ΗΠΑ, αφορούσε τα έσοδα από το ΦΑ. Τη στιγμή μάλιστα που ξεδιπλώνονται στην κυπριακή ΑΟΖ οι ενεργειακοί σχεδιασμοί της Λευκωσίας, και χωρίς να έχει υψωθεί ο πήχης των προσδοκιών για έσοδα από το ΦΑ, προκάλεσε τουλάχιστον απορία η τοποθέτηση που άπτεται του θέματος από την ίδια, και η οποία ήταν επαναλαμβανόμενη.
Οι Κύπριοι μεταξύ τους πρέπει να βρουν μηχανισμούς (για το φυσικό αέριο), η άντληση κερδών είναι μερικά χρόνια μακριά. Ελπίζω να βρεθεί κάτι σημαντικό. Ελπίζω να υπάρχουν κέρδη. Νομίζω ότι η καλύτερη λύση για διαμοιρασμό των φυσικών πόρων είναι η διευθέτηση (του κυπριακού), όπως είπε. χρειάζονται χρόνια, ίσως δεκαετίες τονισε άλλωστε και στην αρχική της τοποθέτηση, για να έρθουν έσοδα και σε σχετική ερώτηση για τη συμφωνία που είναι προ των πυλών για τη Shell και την από κοινού πώληση μέρους των κοιτασμάτων «Αφροδίτη-Λεβιάθαν», είπε πως δεν έρχονται τα κέρδη σε μια νύχτα.
Παράλληλα και με δεδομένα τα όσα έχει πράξει η Τουρκία στην ΑΟΖ, και τις αμφισβητήσεις που προτάσσει, η θέση των ΗΠΑ διαφαίνεται να είναι πως δεν παίρνει θέση πουθενά στον κόσμο όσο αφορά τα θαλάσσια σύνορα, ενώ δεν αναμένει προβλήματα σε σχέση με την Exxonmobil, κάτι που ήταν ως και δεδομένο.
Κάτι περισσότερο από ισορροπία
Η διάθεση εκ μέρους των ΗΠΑ να χαμηλώσουν τον πήχη των προσδοκιών είναι εμφανής και αντίστοιχη εκείνης της διατήρησης των ισορροπιών ανάμεσα στις δυο πλευρές, παρά το ότι η Exxonmobil θα έχει παρουσία στην κυπριακή ΑΟΖ.
Παράλληλα οι ΗΠΑ στέλνουν το μήνυμα πως τώρα πρέπει να κοιτάξουμε αυτο που έχουμε μπροστά μας, το κυπριακό, και να αφήσουμε τα του ΦΑ για αργότερα, θέση που περνάει κι αυτή τα δικά της μηνύματα προς την τ/κ πλευρά που προτάσσει πυκνότερα το αέριο απο το κυπριακό. Έρχεται έτσι επικουρικά να βρει το φυσικό αέριο το κυπριακό και να συμβάλλει κατόπιν με τη δυναμική του. Και απο την αλλη, ήδη υφιστάμενες έρευνες απο εταιρείες, Noble, Total, ´εχουν καταδείξει ποσότητες όποτε δεν τίθεται ζήτημα ύπαρξης ΦΑ, όποτε το σημείο αυτο δεν βρίσκει σύμφωνες αρμόδιες πηγές με τις οποίες μιλήσαμε.
Ωστοσο ειδικά στο οτι οι δυο πλευρές πρέπει να τα βρουν στα τεχνικά, σε μια πιθανή επιτροπή για το ΦΑ, επι της ουσίας «δείχνει» τη θέση Ακιντζι επι του θέματος, την οποία εχει επαναλάβει πολλάκις. Και η Τουρκία στον ίδιο άξονα κινείται βαζοντας ορους σε κυπριακό και ΑΟΖ, όταν αναλυτές και στην Άγκυρα και στη Λευκωσια θεωρούν πως τελικός στόχος τους ειναι η συνδιαχείριση. Που μεταφράζεται ή σε δημιουργία αγωγού μέσω Τουρκίας, εκεί άποψη θα φέρουν και οι εταιρείες ή ενός βέτο της Τουρκίας για όλο τον ενεργιακο σχεδιασμό ή μέρος του, που εχει η Λευκωσία.
