ΚΥΠΕ
Τη σταθερή θέση των κομμάτων τους για μια λύση στη βάση της Διζωνικής Δικοινοτικής Ομοσπονδίας, εξέφρασαν το βράδυ της Τρίτης οι αρχηγοί των τριών μεγάλων πολιτικών κομμάτων του τόπου, Αβέρωφ Νεοφύτου, Άντρος Κυπριανού και Νικόλας Παπαδόπουλος, με τους δυο τελευταίους να επικρίνουν τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας σε σχέση με τις προθέσεις του γύρω από την πρόταση για αποκέντρωση εξουσιών.
Ο Πρόεδρος του ΔΗΣΥ, ο ΓΓ του ΑΚΕΛ και ο Πρόεδρος του ΔΗΚΟ ήταν οι εισηγητές εκδήλωσης που οργάνωσε στη Λεμεσό το Ίδρυμα Μελέτης της Δημοκρατίας «Ανδρέας Αρμεύτης», με θέμα «Τελευταίες εξελίξεις στο Κυπριακό, ώρες ευθύνης».
Στην ομιλία του, ο Πρόεδρος του ΔΗΣΥ, Αβέρωφ Νεοφύτου, είπε πως δεν πρέπει ποτέ να ξεχνάμε, ως ελληνοκυπριακή πλευρά, «ότι η παρούσα ευημερία και το αίσθημα ασφάλειας που βιώνουμε είναι εύθραυστα χωρίς την επίτευξη μιας λειτουργικής λύσης».
Ο κ.Νεοφύτου υπογράμμισε ότι ο ΔΗΣΥ πιστεύει πως «ο μοναδικός εφικτός δρόμος για την εξεύρεση μιας τέτοιας λύσης είναι οι διαπραγματεύσεις στη συμφωνημένη βάση της Διζωνικής, Δικοινοτικής Ομοσπονδίας», ενώ υποδεικνύοντας πως μπορεί να μην είναι η ιδανική λύση για κάποιους Ελληνοκύπριους και Τουρκοκύπριους, τόνισε ότι «είναι όμως το μοναδικό μέχρι σήμερα συμφωνημένο πλαίσιο μέσα στο οποίο μπορούν να συναντηθούν οι ανησυχίες και οι προσδοκίες των δύο κοινοτήτων».
«Αν εγκαταλείψουμε αυτό το συμφωνημένο πλαίσιο, τη ΔΔΟ, θα μας μείνει η παγίωση των τετελεσμένων που θα οδηγήσει στην ολοκληρωτική τουρκοποίηση των κατεχομένων και στην ενίσχυση των κινδύνων που απειλούν την επιβίωση των Ελληνοκυπρίων και των Τουρκοκυπρίων», συμπλήρωσε.
Λέγοντας ότι πολύ ορθά ο Πρόεδρος Αναστασιάδης επανέλαβε αρκετές φορές την ετοιμότητα του να συνεχίσει τις διαπραγματεύσεις από το σημείο που διακόπηκαν, στη βάση του πλαισίου Γκουτέρες, ο Αβέρωφ Νεοφύτου τόνισε πως πρέπει να συνεχίσουμε με κάθε ευκαιρία να επαναλαμβάνουμε τη βούληση μας για επανέναρξη των διαπραγματεύσεων και να ζητούμε την ενεργοποίηση του διεθνούς παράγοντα για να πειστεί και η τουρκική πλευρά να πράξει το ίδιο.
Αναφερόμενος στην πρόταση του ΠτΔ για αποκέντρωση αρμοδιοτήτων, είπε πως ο ίδιος δεν αδικεί ούτε επικρίνει τους πολίτες που «εύλογα ανησυχούν για τη λειτουργικότητα της λύσης και για τις αλλαγές που αυτή μπορεί να φέρει στην καθημερινότητα τους», εξηγώντας παράλληλα το σκεπτικό της πρότασης.
Εάν διατηρήσουμε, είπε, στο ομόσπονδο κράτος, εκείνες τις εξουσίες και αρμοδιότητες οι οποίες διασφαλίζουν την ενότητα και ασφάλεια του κράτους, τη μία κυριαρχία, τη μία ιθαγένεια, τη μία διεθνή προσωπικότητα, την πρακτική εφαρμογή του δικαιώματος στις τέσσερις βασικές ελευθερίες σε όλη την επικράτεια της Κύπρου, την ενιαία οικονομία, το ενιαίο νόμισμα, τη μια Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη, τον ένα εναέριο χώρο, τότε «η αποκέντρωση στις συνιστώσες πολιτείες των υπόλοιπων εξουσιών, όχι μόνο θα ενισχύσει τη λειτουργικότητα του κράτους - αφού θα περιορισθούν τα σημεία τριβής - αλλά θα ενισχύσει και το αίσθημα ασφάλειας των πολιτών».
Ο Πρόεδρος του ΔΗΣΥ διαμήνυσε πως είναι μονόδρομος η συνέχιση των προσπαθειών για απαλλαγή από την τουρκική κατοχή και η επανένωση της πατρίδας μας και πως είμαστε σε κρίσιμο σταυροδρόμι, όπου επιβάλλεται όλοι μας να συμπεριφερθούμε με τη μέγιστη σοβαρότητα, υπευθυνότητα και διατήρηση ενός αμοιβαίου πολιτικού πολιτισμού, ο οποίος δεν θα διχάζει τους πολίτες και θα επιτρέπει την νηφάλια ανταλλαγή επιχειρημάτων.
Από την πλευρά του, ο ΓΓ του ΑΚΕΛ, Άντρος Κυπριανού εξέφρασε την ανησυχία του γιατί «δεν είναι μόνο η τουρκική πλευρά που θέτει ιδέες κάτω για να συζητηθούν και οι οποίες είναι επικίνδυνες για το μέλλον και την προοπτική της χώρας, αλλά δυστυχώς φαίνεται ότι φλερτάρουν τέτοιου είδους ιδέες και στο μυαλό δικών μας εκπροσώπων και αναφέρομαι συγκεκριμένα στον ΠτΔ και τους συνεργάτες του».
Διερωτήθηκε δε, γιατί η Κυβέρνηση δεν αντέδρασε στις αναφορές και δημοσιεύματα που φέρουν τον ΠτΔ να εκμυστηρεύτηκε σε πρόσωπα ότι "σε κάποιο στάδιο πρέπει να επιχειρήσουμε αλλαγή της βάσης, να επιδιώξουμε ένα πλαίσιο λύσης στο οποίο θα υπάρχουν και συνομοσπονδιακά στοιχεία και στοιχεία δυο κρατών".
Τόνισε ακόμη πως, αν εγκαταλείψουμε το πλαίσιο της ΔΔΟ δεν θα πάμε σε λύση ενιαίου κράτους, αλλά πλέον θα μιλάμε για συνομοσπονδία και λύση δυο κρατών , προσθέτοντας ότι ο ΓΓ του ΟΗΕ μας έδειξε το δρόμο για το πως θα επαναρχίσουν οι διαπραγματεύσεις «κι εμείς αντί να του απαντήσουμε σε αυτά που θέτει, απαιτούμε να ανοίξουμε ένα άλλο κεφάλαιο, το οποίο είναι ήδη κλειστό».
Κατά τον κ.Κυπριανού, ο Πρόεδρος Αναστασιάδης, μέσα από την πρόταση του για αποκεντρωμένες αρμοδιότητες, «είτε προχώρησε ανεύθυνα και πρόχειρα, χωρίς να ξέρει ποιο περιεχόμενο να έδινε σε αυτήν την πρόταση του, είτε ξέρει πολύ καλά τι θέλει, αλλά δεν θέλει να μας πει, γιατί ανησυχεί για το πως θα αντιδράσουμε σε αυτά που στοχεύει να προτείνει».
Το τελευταίο, σημείωσε ο ΓΓ του ΑΚΕΛ είναι «το πιο ανησυχητικό σενάριο και το πιο πιθανόν κατά την άποψη μου, διότι θεωρώ ότι είναι ένας ικανός και έμπειρος πολιτικός και δεν είναι δυνατόν να έκανε μια πρόταση με τόσο ανεύθυνο και πρόχειρο τρόπο».
Διερωτήθηκε, επίσης, πώς αντιμετωπίζονται μέσα από την αποκέντρωση εξουσιών και αρμοδιοτήτων τα βασικά προβλήματα που πρέπει να επιλυθούν, όπως η ασφάλεια, οι εγγυήσεις, το εδαφικό, και το περιουσιακό, κάνοντας λόγο για «τεράστιους κινδύνους, αν μεταφέρουμε εξουσίες και αρμοδιότητες, όπως η ΑΟΖ - ένα θέμα που ακούγεται σε συζητήσεις με Τ/κ - γιατί τότε μιλούμε για δυο κράτη και όχι για μια αποκεντρωμένη ομοσπονδία».
Αν και τα πράγματα είναι εξαιρετικά δύσκολα, υπογράμμισε ο Άντρος Κυπριανού, κανένας λογικός άνθρωπος στην Ε/κ πλευρά δεν θα αποδεχθεί μια κακή λύση, μια λύση που δεν μας απαλλάσσει από την κατοχή, δεν επανενώνει την Κύπρο και δεν εξασφαλίζει πως κανένας δεν θα επεμβαίνει στα εσωτερικά μας.
«Επιβάλλεται λοιπόν κατά την άποψη μας να παραμείνουμε προσηλωμένοι στο συμφωνημένο πλαίσιο λύσης και επιβάλλεται το συντομότερο δυνατόν να εργαστούμε με τρόπο που θα επαναρχίσουν οι διαπραγματεύσεις», είπε και υπογράμμισε πως «όχι μόνο δεν θα αποδεχθούμε ποτέ συνομοσπονδία και διχοτόμηση, αλλά θα τις πολεμήσουμε με όλες μας τις δυνάμεις».
Εξάλλου στην εισήγηση του, ο Πρόεδρος του ΔΗΚΟ, Νικόλας Παπαδόπουλος εξέφρασε την άποψη ότι ο βασικός λόγος που το Κυπριακό παραμένει άλυτο τόσα χρόνια είναι γιατί "όλοι και όλες ανεξαιρέτως οι Κυβερνήσεις, αποτύχαμε να κάμψουμε την αδιαλλαξία της Τουρκίας «και πως σήμερα το Κυπριακό βρίσκεται σε μια κατάσταση "ασάφειας και αοριστίας».
Ως ΔΗΚΟ, συνέχισε, «συμφωνούμε με τη διάγνωση του ΠτΔ, διαφωνούμε όμως με τη θεραπεία" και πρόσθεσε ότι, αν και το κόμμα του είχε μιλήσει για μια νέα στρατηγική που απαιτείται σήμερα, "σε καμία περίπτωση δεν μπορούμε να συναινέσουμε με αυτά που φαίνονται ότι συζητούνται».
Ακόμα δεν μας έχει επεξηγηθεί από τον ΠτΔ τι εννοεί με την χαλαρή ομοσπονδία, είπε και σημείωσε πως «με αυτήν την εισήγηση, όχι μόνο δεν επιλύεται το πρόβλημα της δυσλειτουργίας και της λειτουργικότητας της λύσης, αλλά βλέπουμε πως αυτή η πρόταση έχει δώσει στην άλλη πλευρά την ευκαιρία να προωθήσει την πάγια θέση της σε σχέση με τη λύση του Κυπριακού, δηλαδή συνομοσπονδία και λύση δυο κρατών».
Κατά τον Πρόεδρο του ΔΗΚΟ «αυτό το υπονοούμενο θεωρώ ότι αφήνει ο ΓΓ του ΟΗΕ στην έκθεση του όταν αναφέρεται σε νέες ιδέες» ενώ πρόσθεσε ότι η Ειδική Απεσταλμένη του κ.Γκουτέρες φαίνεται να ρώτησε σε πρόσφατη συνάντηση, κατά πόσο είμαστε έτοιμοι να εξετάσουμε εναλλακτικές μορφές λύσης.
Ο κ.Παπαδόπουλος εξέφρασε την άποψη πως η λύση συνομοσπονδίας βολεύει την Τουρκία γιατί «θα έχει τα καλά και των δυο κόσμων, δικό της κράτος στο βορρά αλλά και δικαίωμα παρέμβασης στο νότο» και υπογράμμισε ότι «ως ΔΗΚΟ δεν αποδεχόμαστε και ουδέποτε θα αποδεχθούμε μια τέτοια μορφή λύσης».
Στην ομιλία του, ο Πρόεδρος του ΔΗΚΟ κατέθεσε τις προτάσεις του κόμματος του για τα επόμενα βήματα, λέγοντας ότι «αυτά που πρέπει να μας ενώνουν είναι οι ομόφωνες αποφάσεις του Εθνικού Συμβουλίου, το συμφωνημένο πλαίσιο επίλυσης του Κυπριακού, όπως αυτό έχει συναποφασιστεί, ΔΔΟ με το σωστό περιεχόμενο». Επίσης, συνέχισε, πρέπει να εκμεταλλευτούμε τους ενεργειακούς μας σχεδιασμούς και τη δημιουργία συμμαχιών, ώστε να υπάρξουν κίνητρα για την Τουρκία να αναθεωρήσει τη στάση της στο Κυπριακό.
Πρότεινε ακόμη την περαιτέρω αξιοποίηση της ΕΕ ως μοχλού πίεσης στην Τουρκία, την ενίσχυση της Κυπριακής Δημοκρατίας διεθνώς, την αναβάθμιση και ενίσχυση των θεσμών του κράτους, την αξιοποίηση του διεθνούς δικαίου και την «ανάδειξη όλων των πτυχών που συντελούν κρίσιμους παράγοντες σε ότι αφορά την συνέχιση της Κυπριακής Δημοκρατίας μετά τη λύση».
Καταλήγοντας, δήλωσε πως αυτό που απαιτείται σήμερα είναι προβληματισμός για τα επόμενα βήματα και συλλογικότητα, ενώ σε περίπτωση που επαναρχίσουν σύντομα οι διαπραγματεύσεις, ανέφερε ότι αυτό που χρειαζόμαστε είναι «ρεαλιστική διεκδικητικότητα».
Των εισηγήσεων των αρχηγών των τριών κομμάτων ακολούθησε συζήτηση και διάλογος με τους παρευρισκομένους.
