Της Μαρίνας Οικονομίδου
Η κυβέρνηση Αναστασιάδη διέλυσε τη στρατηγική που είχε κτίσει στα ενεργειακά η διακυβέρνηση Χριστόφια, λέει σε συνέντευξή του στην «Κ» ο ευρωβουλευτής Νεοκλής Συλικιώτης, υποστηρίζοντας πως πλέον επικρατεί αυτοσχεδιασμός και μεταλλάξεις στα ενεργειακά.
Ο κ. Συλικιώτης μιλάει για την υποψηφιότητα Σταύρου Μαλά επισημαίνοντας πως πάντα ήταν στο τραπέζι.
Κληθείς να σχολιάσει τα ανοικτά εσωκομματικά μέτωπα του κόμματος, σημείωσε πως το κόμμα βρίσκεται σε πολύ καλύτερο σημείο από άλλα χρόνια και πως άρχισε ήδη να ανακάμπτει.
–Βγαίνει το Κυπριακό εκτός ατζέντας της Ε.Ε. δεδομένης της ομιλίας Γιούνκερ;
–Όχι. Στην έκθεση προόδου των ενταξιακών διαπραγματεύσεων της Τουρκίας, που εγκρίθηκε από την Ολομέλεια του Ε.Κ. τον περασμένο Ιούλιο, γίνονται εκτεταμένες αναφορές για το Κυπριακό, για την ανάγκη αποχώρησης των στρατευμάτων και λύσης του Κυπριακού στο πλαίσιο διζωνικής, δικοινοτικής ομοσπονδίας. Ήδη από την έκθεση προόδου υπήρχαν ενδείξεις ότι η Ε.Ε. κάνει μια στροφή προς την ειδική σχέση, γιατί αντιλαμβάνεται πως δύσκολα προχωρά σε ένταξη η Τουρκία και δεν είναι μόνο λόγω Κυπριακού. Δεν μπορούμε να μιλάμε για αναβάθμιση της Τουρκίας, όταν ακόμα δεν έχει εκπληρώσει τις υποχρεώσεις που απορρέουν από την υφιστάμενη συμφωνία. Σήμερα, βλέπουμε την Ε.Ε. και στο επίπεδο της Κομισιόν και στο επίπεδο του Ευρωκοινοβουλίου να λειτουργεί με προεκλογικές σκοπιμότητες απέναντι στην Τουρκία. Δεν είναι τυχαίο ότι η συζήτηση για την Τουρκία θα γίνει μετά τις γερμανικές εκλογές. Η Ευρώπη έχει ανάγκη διεύρυνσης των αγορών και η Τουρκία, λόγω των οικονομικών προβλημάτων της, έχει ανάγκη να αναπτύξει την Τελωνειακή Ένωση. Εκτιμώ πως θα έχουμε μια επανάληψη ρητορικής ενάντια στην Τουρκία και μετά τις εκλογές θα αλλάξει άρδην η πολιτική της Ε.Ε, όπως έγινε στις ολλανδικές εκλογές. Εμείς θα πρέπει να επιμείνουμε, όχι στο να διακοπούν οι ενταξιακές διαπραγματεύσεις της Τουρκίας, αλλά να παγοποιηθούν. Αυτό θα αποτελέσει μοχλό πίεσης για να αποκατασταθεί η δημοκρατία στην Τουρκία για να κάνει εποικοδομητικά βήματα στο Κυπριακό και να εκπληρώσει τις κυπρογενείς της υποχρεώσεις.
–Η κυβέρνηση επιρρίπτει ευθύνες στην τουρκική αδιαλλαξία για το ναυάγιο των συνομιλιών, ωστόσο η Ε.Ε. δεν έχει τοποθετηθεί ακόμα. Θα πρέπει να μας ανησυχήσει;
–Ως ΑΚΕΛ είπαμε ότι ελπίζουμε πως το αφήγημα του Προέδρου θα είναι το ίδιο με αυτό του ΟΗΕ και της Ε.Ε. Μέχρι σήμερα δεν τοποθετηθήκαν. Πήγαμε στο Κραν-Μοντάνα με στόχο είτε να λύσουμε το Κυπριακό είτε να αποκαλυφθεί η αδιαλλαξία της Τουρκίας και οι ευθύνες της. Ούτε το ένα επετεύχθη ούτε το άλλο. Συνεπώς, από αυτή την άποψη η στρατηγική μας δεν πέτυχε. Η Τουρκία είναι αδιάλλακτη σε πολλές θέσεις αλλά γι’ αυτό θα πρέπει να πείσουμε και την Ε.Ε. και τη διεθνή κοινότητα.
–Δεν έχει πειστεί για την τουρκική αδιαλλαξία η Ε.Ε;
–Όχι. Νομίζω πως οι δηλώσεις που κάνουν είναι ενδεικτικές. Όταν μετά τη διάσκεψη η κα Μογκερίνι προκλήθηκε από τον κ. Τσαβούσογλου να τοποθετηθεί σχετικά με το ποιος ευθύνεται για το ναυάγιο στο Κραν-Μοντάνα, σιώπησε. Η σιωπή της έλεγε πολλά. Το ίδιο και τα Ηνωμένα Έθνη. Στην καλύτερη περίπτωση μας επιρρίπτουν ίσες ευθύνες. Δεν θεωρώ πως η Ε.Ε. θα αναλάβει οποιαδήποτε περαιτέρω πρωτοβουλία, αλλά ίσως η επίλυση του Κυπριακού να είναι ένα στοιχείο που θα δώσει περισσότερη αίγλη και κύρος στην Ε.Ε. καθώς πρόκειται για την επίλυση ενός δύσκολου προβλήματος στους κόλπους της, σε μία περιοχή εύφλεκτη.
Δεν υπάρχει στρατηγική στα ενεργειακά
–Τα αποτελέσματα του Ονησίφορου είναι απογοητευτικά;
–Απ’ όσα γνωρίζω τέτοιες ποσότητες δεν μπορούν να είναι αξιοποιήσιμες και εμπορεύσιμες.
–Η κυβέρνηση Αναστασιάδη είχε ψηλώσει τον πήχη;
–Το πρόβλημα είναι ότι αυτή η κυβέρνηση διέλυσε την ολοκληρωμένη στρατηγική που διαμορφώθηκε με τη συμμετοχή των ειδικών κατά τη διακυβέρνηση Χριστόφια. Αυτή η στρατηγική δεν υπάρχει σήμερα, έχει στην ουσία ακυρωθεί και γινόμαστε θεατές αυτοσχεδιασμών. Άλλοτε λέμε οτι θα πάρουμε το φυσικό αέριο στην Αίγυπτο, άλλοτε γίνονται αναφορές για τερματικό και άλλοτε κάνουν αναφορά στο EastMed. Η στρατηγική πρέπει να βρίσκεται στο τραπέζι με όλες τις δυνατές επιλογές που θα πρέπει να μελετήσουμε. Το 2012 υπογράφηκε μία συμφωνία με το Τεχνολογικό Ινστιτούτο της Μασαχουσέτης (ΜΙΤ) για να διενεργηθεί μελέτη για τα ενεργειακά της Κύπρου και τις προοπτικές των παγκόσμιων αγορών. Στα τέλη του 2013 είπαν πως η πιο σωστή επιλογή για την Κύπρο είναι να προχωρήσει στη δημιουργία τερματικού. Τον ίδιο χρόνο ξεκίνησαν οι συζητήσεις με Noble, ENI, TOTAL και κάπου στην πορεία, εγκαταλείφθηκε το θέμα του τερματικού.
–Γιατί εγκαταλείφθηκε;
–Το επιχείρημα ήταν το ζήτημα των ποσοτήτων. Ωστόσο, και στο Eastmed δεν ισχύει το θέμα των ποσοτήτων; Οι ισραηλινές εταιρείες, DELEK και AVNER ήταν οι πρώτες που μιλούσαν για τερματικό και γι’ αυτό τον λόγο απέκτησαν μέρος των δικαιωμάτων του οικοπέδου 12. Δεν είδαμε να προχωρούν αυτές οι ενέργειες. Αυτό που βλέπουμε είναι ότι οι εταιρείες αυτές κινούνται πλέον στην κατεύθυνση δημιουργίας αγωγού με την Τουρκία. Τότε υπήρχε ένας σχεδιασμός, μία κρατική εταιρεία, η ΚΡΕΤΥΚ που ανέλαβε πλήρως τις διαδικασίες. Σήμερα, έχουν διαλύσει την ΚΡΕΤΥΚ και στη θέση της μπήκε η ΕΥΚ, της οποίας μόνη αρμοδιότητα είναι το εμπορικό κομμάτι. Δυστυχώς, παρατηρούνται συνεχώς αυτοσχεδιασμοί και μεταλλάξεις και στα ενεργειακά.
–Δηλαδή;
–Για παράδειγμα το 2013 υπογράφηκαν συμβόλαια με κολοσσούς όπως οι ENI, TOTAL που είχαν συμβατικές υποχρεώσεις. Τα συμβόλαια έληξαν το 2016 και ανανεώθηκαν χωρίς να εκπληρώσουν τις συμβατικές τους υποχρεώσεις. Ενώ προβλεπόταν να πραγματοποιήσουν 8 γεωτρήσεις σε όλα τα οικόπεδα, πραγματοποιήθηκαν μόνο από την ΕΝΙ 2 αποτυχημένες γεωτρήσεις στο οικόπεδο 9. Ενδεχομένως λόγω και των πολιτικών εξελίξεων να υπήρξε αναβολή, αλλά δεν γίνεται να βγαίνουμε και να λέμε πάμε για γεωτρήσεις. Ορθότερο είναι να λέμε πως οι εταιρείες πρέπει να εκπληρώσουν τις συμβατικές τους υποχρεώσεις. Όλα αυτά θα μπορούσαν να αποφευχθούν αν αξιοποιούσαν περισσότερο τους Κύπριους ειδικούς που έχουν τις κατάλληλες γνώσεις.
–Το τερματικό είναι όμως λύση δεδομένων των ποσοτήτων;
–Το τερματικό είναι σημαντικό, γιατί τα τελευταία χρόνια γίνεται στροφή στις παγκόσμιες αγορές και στην Ε.Ε. προς το υγροποιημένο αέριο, καθώς θέλουν να περιορίσουν την εξάρτηση από τη Ρωσία. Αποτελεί επιλογή προοπτικής. Ως ΑΚΕΛ μιλούμε για τερματικό γιατί η Κύπρος είναι η πιο ασφαλής χώρα στην περιοχή, είναι κράτος μέλος της Ε.Ε, έχει τη γεωγραφική και γεωστρατηγική θέση που διευκολύνει τη δημιουργία τερματικού. Βεβαίως, όσο υπάρχει άλυτο το Κυπριακό, ενδεχομένως να αποτελεί τροχοπέδη για να προχωρήσουν οι εταιρείες σε μεγάλες επενδύσεις.
Ο Μαλάς και το ΑΚΕΛ στην εξουσία
–Ο Σταύρος Μαλάς έχει προοπτική νίκης δεδομένου ότι υπήρξε δεύτερη και όχι πρώτη επιλογή για το κόμμα;
–Ουδέποτε ήταν δεύτερη επιλογή ο Σταύρος Μαλάς. Αντίθετα το όνομά του υπήρχε πάντα στο τραπέζι. Το ΑΚΕΛ ακολουθεί δημοκρατικές διαδικασίες και γι’ αυτό είναι και κάπως χρονοβόρες. Κατά τη διάρκεια των συζητήσεων, τέθηκε το ζήτημα των επιλογών. Ανεξαρτήτως με το τι έγινε και τι μεσολάβησε το θέμα είναι το τι είπε τελικά ο κόσμος. Είναι διαφορετικό να επιλέγω μία υποψηφιότητα επειδή την επέλεξε ο αρχηγός του κόμματος ή να περνά διά βοής, όπως γίνεται στα άλλα κόμματα, και διαφορετικό να επιλέγει η βάση. Δεν είναι πάντως η πρώτη φορά που συμβαίνει στο ΑΚΕΛ. Έγινε και επί Γιώργου Βασιλείου το 1988 και το 1998 με τον Γιώργο Ιακώβου.
–Πόσο ανεξάρτητη είναι η υποψηφιότητά του;
–Είναι ανεξάρτητος υποψήφιος και επιμένουμε σε αυτό. Δεν ήταν ποτέ ενταγμένος στο κόμμα. Συμμετείχε στην κυβέρνηση όπως πολλοί άλλοι. Αυτό βέβαια δεν σημαίνει πως δεν έχουμε σύγκλιση στα σημαντικά θέματα. Στο Κυπριακό έχουμε πλήρη ταύτιση, ωστόσο, υπάρχουν και ορισμένες διαφορετικές προσεγγίσεις στα θέματα ευρύτερης οικονομικής πολιτικής. Αυτός είναι και ο λόγος που ο Σταύρος Μαλάς απολαμβάνει ευρύτερη στήριξη και πέραν από τον χώρο της αριστεράς. Ο δικός μας στόχος είναι στα κύρια θέματα να υπάρχει σύγκλιση και όντως υπάρχει.
–Ο Άντρος Κυπριανού είπε ότι το ΑΚΕΛ δεν θα έχει την απαίτηση να βρίσκονται πρωτοκλασάτα στελέχη στην κυβέρνηση Μαλά. Αυτό δεν σας ενοχλεί;
–Σίγουρα είναι δικαίωμα του εκλεγμένου Προέδρου να επιλέξει και στελέχη του ΑΚΕΛ αλλά δεν θα επιμείνουμε, σώνει και καλά, να είναι πρωτοκλασάτα στελέχη. Αυτή είναι και η ερμηνεία της σχετικής δήλωσης του γ.γ. του ΑΚΕΛ. Να σας θυμίσω πως επί Δ. Χριστόφια, μόνο δύο στελέχη, ο υποφαινόμενος και η Σωτηρούλα Χαραλάμπους ήμασταν αρχικά στο υπουργικό σχήμα. Βεβαίως και παλαιότερα συμμετείχαμε σε κυβερνήσεις χωρίς να έχουμε πρωτοκλασάτα στελέχη του κόμματος στις κυβερνήσεις. Είναι σημαντικό άλλωστε η συμμετοχή στην κυβέρνηση να είναι συνυφασμένη πάντοτε και με την αποτελεσματική λειτουργία του ίδιου του κόμματος.
–Μπαίνετε βεβαίως σε έναν προεκλογικό με ανοικτά εσωκομματικά μέτωπα.
–Μπορεί κάποιες δηλώσεις να προκαλούν πρόσκαιρα κάποια προβλήματα, αλλά βλέποντας συνολικά την κατάσταση, σχετικά με την ενότητα, βρισκόμαστε σε πολύ καλύτερο σημείο. Τα προηγούμενα χρόνια αντιμετωπίσαμε μία ολομέτωπη επίθεση που οδήγησε στην εκλογική υποχώρηση του κόμματος, ωστόσο το τελευταίο διάστημα επανακάμπτουμε. Στον βαθμό που παρακολουθώ τις συζητήσεις στο κόμμα υπάρχει σχεδόν πλήρης ομοφωνία. Αυτό εκφράστηκε και με την σχεδόν ομόφωνη στήριξη του Σταύρου Μαλά στις Κομματικές Ομάδες Βάσεις, καθώς και στο έκτακτο Παγκύπριο Συνέδριο. Σήμερα, ενώνοντας τις δυνάμεις μας και κτίζοντας ευρύτερες κοινωνικές συμμαχίες, θα δουλέψουμε όλοι μαζί εντατικά για την εκλογή του Σταύρου Μαλά, γιατί ο λαός θέλει αλλά και γιατί ο τόπος έχει ανάγκη μια πραγματική αλλαγή.
