Του Απόστολου Τομαρά
Η μελέτη των στατιστικών στοιχείων που αφορούν τις παράνομες μεταναστευτικές ροές δια μέσου της πράσινης γραμμής αποκαλύπτει τους λόγους ανησυχίας της κυβέρνησης αλλά και την ανάγκη λήψη μέτρων που ανακοίνωσε ο υπουργός Εσωτερικών Κωνσταντίνος Πετρίδης. Από το σύνολο των αφίξεων από τα κατεχόμενα μόνο το 1/3 περνά από τα οδοφράγματα. Τα υπόλοιπα 2/3 εισέρχονται στα εδάφη που ελέγχει η Δημοκρατία από σημεία τα οποία δεν φυλάσσονται. Ποσοστό που συγκαταλέγεται στους παράνομους μετανάστες οι οποίοι σύμφωνα με κάποιους υπολογισμούς ανέρχονται στις 20 χιλιάδες. Υπό την πίεση της αυξητικής τάσης των μεταναστευτικών ροών από θαλάσσης οι αδυναμίες που καταγράφονται στην γραμμή κατάπαυσης του πυρός εντείνουν το κλίμα ανησυχίας και όπως είχε αποκαλύψει η «Κ» η κυβέρνηση είναι έτοιμη να ανακοινώσει συγκεκριμένα μέτρα προκειμένου να κλείσει τις τρύπες στην παράνομη μετανάστευση από την πράσινη γραμμή.
Τα μέτρα
Με βάση επίσημα στοιχεία μόνο για το 2017, 2174 πρόσωπα πέρασαν σε εδάφη που ελέγχει η Δημοκρατία από κάποιο σημείο της πράσινης γραμμής που δεν ελέγχεται.
Οι κινήσεις και σχεδιασμοί γίνονται υπό το πρίσμα πως η Κύπρος είναι μια χώρα δικαίου που δεν μπορεί να παραγνωρίσει διεθνείς υποχρεώσεις της που απορρέουν από το ευρωπαϊκό κεκτημένο και τη συνθήκη της Γενεύης για τους πρόσφυγες. Τα μέτρα κατανέμονται σε τρεις κατηγορίες.
-Αποτρεπτικά με πιθανή δημιουργία δομών κατά μήκος της Πράσινης Γραμμής.
-Νόμιμης άρνησης εισόδου αιτητών ασύλου από τρίτες χώρες.
-Εμπλοκή Υπουργείων Άμυνας και Δικαιοσύνης στην ενίσχυση του ελέγχου της Πράσινης Γραμμής.
Στο θέμα δημιουργίας νέων υποδομών φιλοξενίας η γενική θεώρηση είναι πως δεν θα επιλύσουν ριζικά το πρόβλημα, ωστόσο υπό τις περιστάσεις μπορούν να αμβλύνουν το πρόβλημα. Στο πνεύμα αυτό όπως επισήμαναν με έμφαση κυβερνητικές πηγές στην «Κ» η δημιουργία νέων κέντρων – δομών κατά μήκος της γραμμής αντιπαράταξης θα μπορούσε να λειτουργήσει αποτρεπτικά. Το συγκεκριμένο θέμα, όπως είμαστε σε θέση να γνωρίζουμε, έχει τεθεί και ενώπιον της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Επίσης, αυτό που τονίζεται είναι πως οι συγκεκριμένες δομές δεν θα έχουν μόνο τον χαρακτήρα της φιλοξενίας. Σε αυτές θα πραγματοποιείται η καταγραφή, αλλά και μια πρώτη αξιολόγηση των αιτημάτων από πλευράς μεταναστών.
Οδοφράγματα
Το δεύτερο σημείο στο οποίο θα επικεντρώνονται τα υπό ανακοίνωση μέτρα θα είναι τα οδοφράγματα. Λαμβάνοντας υπόψη πως κατά τους πρώτους 6 μήνες του 2019, περίπου τρεις χιλιάδες μετανάστες εισήλθαν στα εδάφη που ελέγχει η Κυπριακή Δημοκρατία από τα Κατεχόμενα, ενώ ανεπίσημα, πηγές από τα Ηνωμένα Έθνη, διπλασιάζουν τον αριθμό, η κυβέρνηση σύμφωνα με ασφαλείς πληροφορίες της «Κ» μελετά τρόπους και μέτρα αποτροπής της μαζικής ροής από την πλευρά των Κατεχομένων. Ωστόσο, όπως μας επισημάνθηκε, υπεισέρχονται και άλλα ζητήματα που έχουν να κάνουν με διεθνείς συμβάσεις που έχει υπογράψει η Κύπρος. «Βλέπουμε νομικά το θέμα, την πρακτική, όλο το πλέγμα των νομικών μας υποχρεώσεων, είτε είναι καθεστώς χώρας της Ε.Ε., είτε της ευρωπαϊκής νομοθεσίας για το άσυλο και τις υποχρεώσεις που πηγάζουν για τα κράτη μέλη, είτε Κανονισμός Πράσινης Γραμμής, είτε υποχρεώσεις που πηγάζουν από τη συνθήκη της Γενεύης για τους πρόσφυγες και τα ανθρώπινα δικαιώματα, για το τι δεχόμαστε από την Πράσινη Γραμμή. Θέλουμε να είμαστε κράτος Δικαίου, αλλά από την άλλη θα εξαντλήσουμε όλα τα μέτρα που μπορούμε για να αποτρέψουμε τη μαζική ροή από Κατεχόμενα» είχε πει ε χαρακτηριστικά στην «Κ» ο υπουργός Εσωτερικών Κωνσταντίνος Πετρίδης. Η κατεύθυνση που έχει δοθεί είναι να αναζητηθεί φόρμουλα που να μην έρχεται σε σύγκρουση με το διεθνές δίκαιο και από την άλλη να καθιστά νόμιμη την άρνηση εισόδου σε αιτητές ασύλου ή αιτητές από τρίτες χώρες. Ωστόσο, οι κινήσεις που γίνονται, εδώ είναι προσεχτικές, μιας και αφορούν ευαίσθητα ζητήματα για την Κύπρο, όπως μετατροπής της Πράσινης Γραμμής σε σκληρό εξωτερικό σύνορο της Ε.Ε.
Έλεγχοι στην πράσινη γραμμή
Το τρίτο ζήτημα των μέτρων που θα ανακοινωθούν αφορούν την ενίσχυση επιτήρησης της πράσινης γραμμής με τη συνεργασία Υπουργείου Άμυνας, Υπουργείο Δικαιοσύνης και Δημόσιας Τάξης καθώς και άλλων υπηρεσιών. Και στο παρελθόν είχε εντοπιστεί η ανάγκη να κλείσουν τα τυφλά σημεία που υπάρχουν, ωστόσο, στην παρούσα φάση το όλο θέμα τίθεται επιτακτικά και από ευρωπαϊκής πλευράς. Αυτό που φαίνεται να έχει γίνει αντιληπτό, σε πολιτικό και υπηρεσιακό επίπεδο είναι πως όποια μέτρα και αν εφαρμοστούν στα οδοφράγματα, αν η επιτήρηση της πράσινης γραμμής δεν ενισχυθεί, η αποτελεσματικότητα των προσπαθειών θα είναι ελλιπής.
