Της Μαρίνας Οικονομίδου
Οι δηλώσεις του Έλληνα Υπουργού Εξωτερικών Νίκου Κοτζιά, σε ο,τι αφορά το έγγραφο το οποίο κατέθεσε ο γ.γ του ΟΗΕ στο δείπνο το οποίο αποτελεί καλή βάση και δεν συζητήθηκε από τις άλλες πλευρές «πλην εμού και εν μέρει της Κύπρου» αποτέλεσε την αρχή συζητήσεων και αντιπαραθέσεων εντός των κομμάτων με το καθένα να δίνει τη δική του ερμηνεία. Σύγχυση επικρατεί επί του παρόντος μεταξύ των πολιτικών αρχηγών κατά πόσο το έγγραφο στο οποίο αναφέρεται ο κ. Κοτζιάς έχει ήδη συζητηθεί στο εθνικό συμβούλιο ή οχι, αν καταργεί τα επεμβατικά και εγγυητικά δικαιώματα.
Ήδη από το πρωί στο κρατικό ραδιόφωνο, οι πολιτικοί αρχηγοί κατέφυγαν σε εκτιμήσεις και τοποθετήσεις αναφορικά με τη σημασία και την ερμηνεία του άτυπου εγγράφου. Ο Άντρος Κυπριανού επισημαίνει πως για πρώτη φορά μαθαίνει για την ύπαρξη αυτού του εγγράφου με το οποίου καταργούνται επεμβατικά και εγγυητικά δικαιώματα και καθορίζεται ένας μηχανισμός εφαρμογής στον οποίο οι εγγυήτριες δυνάμεις δεν έχουν κανένα ρόλο. Ο Αβέρωφ Νεοφύτου σημειώνει πως το άτυπο έγγραφο ήταν όντως ένας μηχανισμός λύσης, ένα έγγραφο που έλεγε πως πρέπει να υπάρχει μηχανισμός εποπτείας και εφαρμογής της λύσης, αλλά δε μπορούν οι εμπλεκόμενοι να εποπτεύουν τους εαυτούς τους και πως χρειάζεται ένα σώμα γι αυτό. Ο Νικόλας Παπαδόπουλος από την άλλη σημειώνει πως το εν λόγω έγγραφο δεν αναφέρεται στα επεμβατικά και εγγυητικά δικαιώματα.
Δε γνωρίζαμε για το έγγραφο
«Με πολύ μεγάλη έκπληξη πληροφορηθήκαμε την έκπληξη αυτού του εγγράφου» ανέφερε σε δηλώσεις του στο κρατικό ραδιόφωνο ο γ.γ του ΑΚΕΛ Άντρος Κυπριανού. Κληθείς να σχολιάσει το αν συζητήθηκε στο εθνικό συμβούλιο ο ίδιος είπε πως για πρώτη φορά ενημερώνεται για το περιεχόμενο αυτού του εγγράφου.
Είχαμε τη δυνατότητα να απαλλαγούμε από τα επεμβατικά και εγγυητικά δικαιώματα
«Αυτό το έγγραφο είναι; Καταργούνται τα επεμβατικά και εγγυητικά δικαιώματα από την πρώτη στιγμή και καθορίζεται ένας μηχανισμός εφαρμογής τον οποίο οι εγγυήτριες δυνάμεις δεν έχουν κανένα ουσιαστικό ρόλο» ανέφερε χαρακτηριστικά ο κ. Κυπριανού για να προσθέσει πως απλώς θα καταγράφουν πως εφαρμόζεται η συμφωνία τίποτε άλλο. «Αν αυτό είχε κατατεθεί άτυπα επίσημα είχαμε υποχρέωση να αρπάξουμε την ευκαιρία ως ε/κ πλευρά να στηρίξουμε την τοποθέτηση του κ. Κοτζιά αφού ήταν θετικός από την πρώτη στιγμή να βελτιώσουμε πρόνοιες που πιθανώς να μη μας άρεσαν και θα πετυχαίναμε να απαλλαγούμε από τα επεμβατικά και εγγυητικά δικαιώματα. Νομίζω ότι επιβεβαιώνεται όλο αυτό που λέγαμε το τελευταίο διάστημα και κατηγορούμασταν από όλους» σημείωσε ο κ. Κυπριανού προσθέτοντας πως «υπήρχε η δυνατότητα να απαλλαγούμε από τα εγγυητικά και επεμβατικά δικαιώματα αλλιώς η τουρκική πλευρά θα έμενε εκτεθειμένη. Και η δυνατότητα παρεσχέθη με το έγγραφο που κατέθεσε ο γ.γ. Εκπλήττομαι από επιχειρήματα από την ε/κ πλευρά ότι δε μπορούσαμε να το δεχτούμε επειδή ήταν επιδιαιτησία. Δεν είναι σοβαρά πράγματα. Είχαμε την δυνατότητα να απαλλαγούμε από τα εγγυητικά και επεμβατικά δικαιώματα και εμείς δεν αρπάξαμε την ευκαιρία γιατί τάχα θα δίναμε δικαιώματα στον ΟΗΕ;» διερωτήθηκε ο κ. Κυπριανού
Δε μας έδωσε το έγγραφο ο Πρόεδρος
Από πλευράς του ο Πρόεδρος του ΔΗΚΟ Νικόλας Παπαδόπουλος επέκρινε τον Πρόεδρο Αναστασιάδη ότι κρατά τους πάντες στο σκοτάδι εξ ού και οι παρερμηνείες γύρω από το έγγραφο. Όπως εξήγησε, το έγγραφο συζητήθηκε στο εθνικό συμβούλιο υπό την παρουσία του Υπουργού Εξωτερικών Ελλάδος καθώς το είχε αποκαλύψει ο κ. Κοτζιάς και ενώ ο Πρόεδρος δεσμεύτηκε να το καταθέσει, ουδέποτε το κατέθεσε στο εθνικό συμβούλιο. Όπως εξήγησε ο κ. Παπαδόπουλος, το εν λόγω έγγραφο, αφορούσε τον μηχανισμό της λύσης μόνο και όχι θέματα που αφορά επεμβατικά δικαιώματα και εγγυήσεις.
Σύμφωνα με τον πρόεδρο του ΔΗΣΥ Αβέρωφ Νεοφύτου, το άτυπο έγγραφο ήταν όντως ένας μηχανισμός λύσης, ένα έγγραφο που έλεγε πως πρέπει να υπάρχει μηχανισμός εποπτείας και εφαρμογής της λύσης, αλλά δε μπορούν οι εμπλεκόμενοι να εποπτεύουν τους εαυτούς τους και πως χρειάζεται ένα σώμα γι αυτό. Ο κ. Νεοφύτου χαρακτήρισε λανθασμένη την ερμηνεία που έδωσε τόσο ο Άντρος Κυπριανού όσο και ο Νικόλας Παπαδόπουλος.
Όπως εξήγησε, «τόσο το πλαίσιο Γκουτιέρες όσο και το έγγραφο που ο γ.γ των Ηνωμένων Εθνών έθεσε ως άτυπο για τον μηχανισμό εφαρμογής και εποπτείας της λύσης κρίνονται ως σημαντικά εξαιρετικά σημαντικά και συμφωνώ με τον Υπουργό Εξωτερικών Ελλάδος και με τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας ότι αυτό πρέπει να είναι το πλαίσιο για τη συνέχιση των συνομιλιών» σημείωσε. «Και έχουμε εθνική υποχρέωση αυτές τις ξεκάθαρες θέσεις του γ.γ έστω και άτυπες να τις κάνουμε κεκτημένο και να επικεντρωθούμε εκεί επειδή τρώμε χρόνο αχρείαστο» σημείωσε ο κ. Νεοφύτου.
Το κεκτημένο και το κείμενο της τελευταίας βραδιάς
Σε δηλώσεις μετά τη συνάντηση με τον γ.γ των Ηνωμένων Εθνών ο Νίκος Κοτζιάς εξέφρασε τη βούλησή του να συνεχιστεί η συζήτηση στο πλαίσιο του Κραν Μοντάνα, υπογραμμίζοντας κυρίως τη συζήτηση «επί των προτάσεων που είχε διατυπώσει στο τέλος ο γενικός γραμματέας και με τις οποίες είμαστε σύμφωνοι».
Ο Έλληνας υπουργός εξωτερικών σημείωσε «την ανάγκη να διατηρήσουμε και το κεκτημένο του μοναδικού εγγράφου του ΟΗΕ που είχε κατατεθεί στη διάρκεια της διαπραγμάτευσης, την τελευταία βραδιά, που αφορούσε το πλαίσιο μέσα στο όποιο θα εφαρμόζονταν οι αποφάσεις με τις οποίες θα μπορούσε κανείς να καταργήσει και τη Συνθήκη Εγγυήσεως, τα παρεμβατικά δικαιώματα και ούτω καθ’ εξής».
«Δυστυχώς αυτό το κείμενο όπως ξέρετε, εκείνο το βράδυ, πλην εμού και εν μέρει της Κύπρου, δεν συζητήθηκε από τις άλλες πλευρές. Το σαμποτάραν κατά κάποιον τρόπο οι Βρετανοί»,ανέφερε χαρακτηριστικά ο κ. Κοτζιάς για να προσθέσει πως «είναι, ένα κείμενο που το έβαλε ο ίδιος ο γενικός γραμματέας πάνω στο τραπέζι και το οποίο αποτελεί καλή βάση για να συνεχίσουμε τις συζητήσεις μας».
Ο κ. Κοτζιάς επανέλαβε πως θεωρεί επιτυχία της ελληνικής διπλωματίας πως έγινε αποδεκτό ότι η διαπραγμάτευση για το Κυπριακό είναι μια ανοικτή διαπραγμάτευση και πως για αυτό μπορεί να υπάρχει συνέχεια από το Κραν Μοντανά «αρκεί να το θέλουν οι πλευρές.
Οι δηλώσεις του κ. Κοτζιά ήταν αρκετές για να προκαλέσουν σωρεία αντιδράσεων μεταξύ των κομμάτων που ξεκίνησαν από τη Δευτέρα και συνεχίζουν μέχρι σήμερα. Σχολιάζοντας τη δήλωση του Έλληνα Υπουργού Εξωτερικών, ο εκπρόσωπος Τύπου του ΔΗΣΥ Πρόδρομος Προδρόμου στάθηκε στην αναφορά του κ. Κοτζιά, ο οποίος «έχει την ευθύνη της θέσης της Ελλάδας και όχι έγνοιες για τις δικές μας προεδρικές εκλογές» και υπογράμμισε πως πρέπει να αξιοποιηθεί το κεκτημένο που υπάρχει. «Μπροστά σε αυτή την προσέγγιση, που είναι απολύτως ταυτόσημη με εκείνη του Προέδρου Αναστασιάδη, εδώ στη Λευκωσία ακούγονται κάποιες παραφωνίες» πρόσθεσε, αναφερόμενος στον ενδιάμεσο χώρο και συγκεκριμένα στον κ. Παπαδόπουλο ο οποίος χαρακτηρίζει ως καταστροφική τη διάσκεψη στο Κραν Μοντάνα.
Τις δηλώσεις του κ. Προδρόμου δεν άφησε ασχολίαστες το ΑΚΕΛ το οποίο έκανε λόγο για αποσπασματική χρήση των δηλώσεων του κ. Κοτζιά με στόχο να «εκμαιεύσει δικαίωση των θέσεων και της πολιτικής του κ. Αναστασιάδη». Όπως επεσήμανε ο εκπρόσωπος τύπου του ΑΚΕΛ Στέφανος Στεφάνου, ο Πρόδρομος Προδρόμου απέφυγε να σχολιάσει την τοποθέτηση του κ. Κοτζιά ότι αυτό το κείμενο πλην του ιδίου και εν μέρει της Κύπρου δεν συζητήθηκε από τις άλλες πλευρές. «Αυτή τη δήλωση ο κ. Προδρόμου απέφυγε να τη σχολιάσει για προφανείς λόγους».
«Η ουσία είναι μία. Οι χειρισμοί του κ. Αναστασιάδη επέτρεψαν στην Τουρκία να φύγει από το Κραν Μοντανά χωρίς να της αποδίδεται καμία ευθύνη, τη στιγμή που οι θέσεις της για τις εγγυήσεις, τα στρατεύματα και τις εγγυήσεις δεν εύρισκαν πρόσφορο έδαφος από κανένα εμπλεκόμενο στο Κυπριακό. Γι’ αυτό το «κατόρθωμα» πρέπει να προβληματιστούν ο κ. Αναστασιάδης και ο ΔΗΣΥ» ανέφερε χαρακτηριστικά ο κ. Στεφάνου.
Ο κ. Προδρόμου δεν άφησε ασχολίαστη την τοποθέτηση του ΑΚΕΛ, σημειώνοντας ότι ψάχνει αιτιάσεις το κόμμα της Αριστεράς. «Η ουσία είναι μία και την ξέρει ο κόσμος όλος. Στην Ελβετία οι διαπραγματεύσεις δεν ήταν δυνατό να καταλήξουν σε συμφωνία εξαιτίας των θέσεων της Τουρκίας. Όλοι είδαν τον κ. Τσαβούσογλου να απαιτεί να μείνει η Κύπρος δεμένη με εγγυήσεις και η Τουρκία να έχει στρατό και επεμβατικά δικαιώματα και μετά την συμφωνία. Αυτό ακριβώς δήλωσε και διευκρίνισε πολλές φορές και ο κ.Κοτζιάς. Μήπως δεν ήταν ο ίδιος ο υπουργός Εξωτερικών που μας πληροφόρησε ότι ο κ.Τσαβούσογλου του εξήγησε ότι ζητούν επεμβατικά δικαιώματα για να τα ασκήσουν;» διερωτήθηκε ο κ. Προδρόμου.
Τη δική του σκοπιά από την άλλη για τις δηλώσεις Κοτζιά έδωσε ο Νικόλας Παπαδόπουλος. Όπως επεσήμανε, το έγγραφο που αναφέρει ο κ. Κοτζιάς αφορά όχι το πλαίσιο Γκουτέρες αλλά έγγραφο που συνέταξε ο κ. Γκουτέρες το τελευταίο βράδυ και αφορά μόνο τον μηχανισμό εφαρμογής, το οποίο «δεν αναφέρεται καν στα ζητήματα των εγγυήσεων, των επεμβατικών δικαιωμάτων και του στρατού» και το οποίο η Τουρκία δεν αποδέχθηκε.
