Βαρύ είναι εκ νέου το κλίμα, βάσει των αναφορών ότι το πλαίσιο Γκουτέρες δεν υπάρχει καταγεγγραμένο. Το πλαίσιο Γκουτέρες δεν χάθηκε, αυτό που χάθηκε «είναι ένα επιχείρημα ανύπαρκτο», δήλωσε τη Δευτέρα, ο ΓΓ του ΑΚΕΛ, Αντρος Κυπριανού για να προσθέσει ότι «αντί να δεχθούμε ότι τόσο καιρό λέγαμε πράγματα ανυπόστατα προσπαθούμε να ανακαλύψουμε θεωρίες συνωμοσίας». Είχε προηγηθεί η αναφορά Σιζόπουλου ότι τα Ηνωμένα Έθνη δεν έχουν τα πρακτικά αναφορικά με τη συζήτηση που έγινε επί του Πλαισίου Γκουτέρες στις 4 Ιουλίου 2017.
Τι είχε γίνει
Στις 30 Ιουνίου 2017 o Γενικός Γραμματέας του ΟΗΕ αναφέρθηκε προφορικά στο πλαίσιό του, έχοντας επαφές στο Κραν Μοντανά με όλα τα μέρη. Πιο συγκεκριμένα το ίδιο βράδυ ανακοίνωσε ότι λαμβάνοντας υπόψη τις συναντήσεις του με όλα τα ενδιαφερόμενα μέρη, «θεωρώ ότι σε αυτά τα έξι σημεία αν μπορεί να υπάρξει συναντίληψη, συμφωνία, αυτό θα οδηγήσει σε συνολική επίλυση του Κυπριακού». Την επόμενη μέρα αποχώρησε από το Κρανς Μοντάνα και ξεκίνησαν οι συζητήσεις, με τις δυο πλευρές να έχουν πλήρως διαφορετικές απόψεις σχετικά με τα όσα έλεγε ο κ. Άιντε ως πλαίσιο Γκουτέρες. Μάλιστα όταν παρουσίασε τις δικές της σημειώσεις στο εθνικό, στην Ελβετία, ζητήθηκε να καταστούν γραπτώς οι θέσεις αυτές, για να γίνουν πιστευτές.
Οι εν λόγω συζητήσεις κράτησαν τρεις μέρες μεταξύ των πλευρών. Μάλιστα ε/κ πηγές τόνιζαν πως ήθελαν μετ’ επιτάσεως να επικοινωνήσει με τον ΓΓ των ΗΕ ο τότε ειδικός απεσταλμένος Έσπεν Έιντε. Επιδίωξη ήταν ο πρώτος να ξεκαθαρίσει στον δεύτερο τα σημεία του πλαισίου ένα προς ένα, με την ε/κ πλευρά να διαφωνεί ακόμη και προς τη σειρά που είχαν τοποθετηθεί τα θέματα του κυπριακού στο έγγραφο που παρουσίασε ο Έσπεν Έιντε. Ο ΓΓ είχε βάλει την εξής σειρά: ασφάλεια, στρατεύματα, εδαφικό, περιουσιακό, ισότιμη μεταχείριση, αποτελεσματική συμμετοχή, Που έχει τη σημασία του. Η επικοινωνία Έιντε-Γκουτέρες έγινε τελικά στις 3 Ιουλίου το βράδυ και στις 4 Ιουλίου το πρωί ξεκαθάρισε, για την ε/κ πλευρά, ποιο είναι το πλαίσιο του Γενικού Γραμματέα του ΟΗΕ.
Τι λέει ο ΓΓ των ΗΕ
Στις εκθέσεις του από εκείνη την περίοδο και μετα ο Αντόνιο Γκουτέρες αναφέρεται στο πλαίσιό του. Αναφέρει πως «σε περίπτωση που οι πλευρές αποφασίσουν από κοινού να επαναλάβουν τις συνομιλίες το πλαίσιο των έξι σημείων που εισήγαγα στο Κραν Μοντανά στις 30 Ιουνίου 2017 θα μπορούσε να αποτελέσει τη βάση για διαπραγματεύσεις με στόχο την επίτευξη στρατηγικής συμφωνίας και την προετοιμασία της συνολικής διευθέτησης», ξεκαθαρίζοντας ότι το πλαίσιο περιελάμβανε στοιχεία σχετικά με το εδαφικό, την πολιτική ισότητα, το περιουσιακό, την ισότιμη μεταχείριση, την ασφάλεια και τις εγγυήσεις. «Το πρότεινα», καταλήγει ο κ. Γκουτέρες, «σε μια προσπάθεια να βοηθήσω τα μέρη να επιλύσουν τα υπόλοιπα βασικά εκκρεμή ζητήματα αλληλοεξαρτώμενα και να ξεπεράσουν την πρόκληση της διαπραγμάτευσης σε όλα τα κεφάλαια».
Η δουλειά της κ. Λουτ στους όρους αναφοράς είναι πάνω στο πλαίσιο, όχι όμως κατά την ε/κ πλευρά της 4ης Ιουλίου
Οι επιστολές
Την 5η και 6η Ιουλίου 2017 υπέβαλε τις δικές του προτάσεις πάνω στο πλαίσιο ο Πρόεδρος Αναστασιάδης. Όχι όμως της 30ης Ιουνίου αλλά σε αυτό της 4ης Ιουλίου, το οποίο ικανοποιούσε την ε/κ πλευρά. 22 Σεπτεμβρίου 2017, μήνες μετά το Κρανς Μοντάνα, ο Πρόεδρος στέλνει επιστολή στον ΓΓ των ΗΕ και εκεί γίνεται αναφορά και στις προτάσεις που κατέθεσε η ε/κ πλευρά στις 5 και 6 Ιουλίου 2017. Στην εν λόγω επιστολή, ακολούθησε και άλλη, η οποία είναι επτασέλιδη, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας επικαλείται τα έγγραφα που κατέθεσε στο Κραν Μοντάνα, στις 5 Ιουλίου επί του πλαισίου Γκουτέρες, και στις 6 Ιουλίου επί των θεμάτων της Ασφάλειας, Εγγυήσεων και Στρατευμάτων, εκφράζοντας την εκτίμηση πως οι θέσεις του είναι ευθυγραμμισμένες με το πλαίσιο του Γενικού Γραμματέα. Προτάσεις που θα έχουν ισχύ μόνο σε περίπτωση συμφωνίας, όπως αναφερόταν.
Εάν ο κ. Ακιντζί αποδέχεται το πλαίσιο Γκουτέρες όπως αυτό διαμορφώθηκε οριστικά στις 4 Ιουλίου 2017, αυτό αποτελεί θετική εξέλιξη.
— Nicos Anastasiades (@AnastasiadesCY) May 2, 2018
Οι διαφορές
Ανάμεσα στα δυο, εκείνο της 30ης Ιουνίου και της 4ης Ιουλίου, υπάρχουν έντονες διαφορές σε όλα σχεδόν τα ζητήματα. Υπάρχει ανάγκη να προσαρμόσουμε τον χάρτη που κατατέθηκε από την τ/κ πλευρά για να αντιμετωπίσουμε τις ανησυχίες που εκφράστηκαν από τους Ε/Κ σε σχέση με κάποιες τοποθεσίες, γράφει για παράδειγμα εκείνο της 30ης ενώ της 4ης ότι ο τουρκοκυπριακός χάρτης που παρουσιάστηκε στο Μοντ Πελεράν 1 θα πρέπει να τροποποιηθεί κατά τέτοιο τρόπο ώστε να ικανοποιήσει κάποιες ελληνοκυπριακές ανησυχίες. Η Μόρφου θα πρέπει να βρεθεί στο υπό ε/κ διοίκηση συνιστών κρατίδιο. Ή για παράδειγμα, σε εκείνο της 30ης αναφερόταν ότι το ζήτημα των στρατευμάτων πρέπει να τύχει διαχείρισης σε ανώτατο επίπεδο, ενώ στις 4ης Ιουλίου γίνεται αναφορά για δραστική μείωση από την πρώτη μέρα, για παραμονή αγημάτων στους αριθμούς του 60’ και άφηνε ανοικτή διαπραγμάτευση μόνο για την ρήτρα αποχώρησης ή αναθεώρησης
Έκανα αναφορά σε θετική εξέλιξη και όχι τυχαία, διότι είναι καλά γνωστό πως ο λόγος ναυαγίου των συνομιλιών στο Κραν Μοντανά ήσαν οι άκρως αντίθετες θέσεις της Τουρκίας και των Τουρκοκυπρίων επί των πιο πάνω. pic.twitter.com/whWYd84qoJ
— Nicos Anastasiades (@AnastasiadesCY) May 2, 2018
Το μπέρδεμα
Το πλαίσιο πρωτοπαρουσιάστηκε στις 30 Ιουνίου. Συζητήθηκε και στις 4 Ιουλίου καθορίστηκε ως προς την κατεύθυνση, και συνεχίστηκε και στο δείπνο της 6ης Ιουλίου που ολοκληρώθηκε στις 7 Ιουλίου 2018. Το ζήτημα είναι πως τώρα, εκ νέου, αναζητείται έγγραφο της 4ης Ιουλίου και δεν βρίσκεται. Βρίσκεται εκείνο της 30ης Ιουνίου. Την ώρα όμως που πολιτικές πηγές λένε πως δεν υπάρχει καταγεγγραμένο το πλαίσιο ως τέτοιο, ως επίσημο έγγραφο των ΗΕ. Εκείνο που υπάρχει είναι οι σημειώσεις που έδωσε ο Έσπεν Έιντε ως καταγραφή θέσεων από τον ΓΓ των ΗΕ. Ένα non paper. Εξού και όταν το θέμα ανέκυψε πέρυσι, κλήθηκε ο Τουμάζος Τσελεπής από το ΑΚΕΛ στο Προεδρικό για να διαπιστώσει τις επιστολές που έστειλε ο Πρόεδρος Αναστασιάδης στον ΓΓ μετά το Κρανς Μοντάνα, αναφερόμενος εμμέσως ωστόσο στο πλαίσιο της 4ης Ιουλίου.
Τι έπεται
Το ότι τα ΗΕ δεν βρίσκουν το πλαίσιο της 4ης Ιουλίου ως πρακτικό, "δείχνει" προς την κατεύθυνση όσων υποστηρίζουν σε προσκήνιο και παρασκήνιο ότι δεν υπάρχει γιατί δεν έχει κατατεθεί ως επίσημο έγγραφο των ΗΕ, και σύμφωνα με την πάγια τακτική του Σώματος, ό, τι κατατίθεται δεν βγαίνει από το τραπέζι. Το δίλημμα που έχει η Λευκωσία, είναι να μπει σε μια έντονη αντιπαράθεση με τα ΗΕ και να αναζητήσει το έγγραφο, που εφόσον λείπει και εφόσον η ε/κ πλευρά υποστηρίζει ότι υπάρχει τότε όλα δείχνουν πως δεν έχει συμπεριληφθεί με συγκεκριμένη υπαιτιότητα. Αυτό θα φέρει τουλάχιστον συζητήσεις που δεν τις θέλει η ε/κ πλευρά, ωστόσο την ίδια ώρα όταν γίνεται τώρα συζήτηση για όρους αναφοράς και ότι το πλαίσιο Γκουτέρες θα είναι βάση, σίγουρα ως τώρα δεν μιλούσαμε για εκείνο της 30ης Ιουνίου.
