Του Απόστολου Κουρουπάκη
Μέσα από μία ανάρτηση σε μέσο κοινωνικής δικτύωσης ειδοποιήθηκα ότι σε κάποια πολύ καλή συνοικία της Λευκωσίας βρίσκεται ένα σκιπ γεμάτο βιβλία, ο άνθρωπος που ενημέρωσε είχε ήδη δώσει ένα περίπου τι βρίσκεται εκεί. Δεν άργησα να φτάσω στη γειτονιά και άρχισα να αναζητώ ένα σκίπ με βιβλία, άνθρωποι ήταν ακόμα στις βεράντες, ήταν γύρω στις 8:30 μ.μ., ωστόσο κανείς δεν ενδιαφερόταν τι κάνω, και γιατί περιφέρομαι ασκόπως, αλλά υπόπτως. Στράτα, το στρατί και μετά από λίγο το βρήκα! Ήταν γεμάτο βιβλία, σε άριστη κατάσταση και χωρίς να το καταλάβω, ως άλλος Σκρουτζ Μακ Ντακ βούτηξα μέσα στο σκιπ, έψαχνα με προσοχή και κοιτούσα να βρω κάτι που να με ενδιαφέρει, και σιγά-σιγά, χωρίς να το καταλαβαίνω η ντάνα γύρω μου ολοένα και μεγάλωνε, και τότε σκέφτηκα ότι πρέπει να φέρω το αυτοκίνητο μου πιο κοντά για να το γεμίσω...
Σε σύντομο χρόνο το αυτοκίνητό μου βρέθηκε δίπλα στο σκίπ με την πόρτα ανοικτή και τα πίσω καθίσματα να γεμίζουν με βιβλία, εκδόσεις του 19ου και αρχών του 20ού αιώνα, λογοτεχνία, ιστορία, ιατρική, ταξιδιωτικά / περιηγητικά, περιοδικά, βίπερ, εκατοντάδες βιβλία, άλλα ευτελούς αξίας, και άλλα δυσεύρετα, τεύχη περιοδικών που σήμερα δεν βρίσκονται εύκολα. Φυσικά, κάποια στιγμή έπρεπε να σταματήσω πρώτον γιατί δεν είχα άλλο τόπο στο αυτοκίνητο, δεύτερον γιατί το μονάρι μου έχει πεπερασμένο χώρο, και τρίτον γιατί είχε πάει 11 το βράδυ, και δυόμισι ώρες μετά μέσα σε ένα σκίπ είχα αρχίσει να νιώθω τυφλοπόντικας!
Πέραν από τα βιβλία αυτό που μου έκανε εντύπωση είναι ότι βρήκα και όλο το αρχείο του τεθνεώτος, μια ολόκληρη ζωή, φωτογραφίες, προσωπικά αντικείμενα, αρχεία! Αυτοί που τα πέταξαν, είτε είναι συγγενείς είτε νέοι ιδιοκτήτες του κτηρίου, νομίζω ότι σκέφτηκαν ελαφρά τη καρδία. Δεν ξέρω, ελπίζω ότι δεν είναι συγγενείς, δεν γίνεται να είναι συγγενείς και να έχουν πετάξει τα καδρωμένα βραβεία του, τις φωτογραφίες του. Ελπίζω ότι δεν ήταν συγγενείς...
Θα μπορούσαν τα εκατοντάδες βιβλία να είχαν δωριθεί σε κάποια βιβλιοθήκη, να είχαν πάει σε κάποια κοινωνική δομή, αλλά όχι είναι φασαρία... πέτα τα και κανεί! Βέβαια, δεν σκέφτηκαν ότι θα μπορούσαν να τα πουλήσουν και να βγάλουν και τα έξοδα του σκίπ, αλλά έλα τώρα, δεν είναι και καμιά περιουσία! Το πιο στενάχωρο, όμως, είναι το πώς πετάς ένα ολόκληρο αρχείο ενός ανθρώπου, τώρα θα μου πει κάποιος και τι να το κάνεις, αν δεν σε ενδιαφέρει.
Να το πας κάπου να το καταθέσεις, σε κάποια βιβλιοθήκη ή σε κάποιον φορέα που δέχεται ιδιωτικά αρχεία, αλήθεια υπάρχει; Μάλλον, και να υπάρχει ποιος το ξέρει, ποιος το είδε!
Το ότι η ελαφρότητα του τύπου «έλα, καημένε, άχρηστα βιβλία είναι» που δεν μας έχει εγκαταλείψει ακόμα είναι που με ενοχλεί περισσότερο. Εύχομαι αυτό να είναι ένα μεμονωμένο περιστατικό και να μην είναι ο κανόνας... Από την άλλη ποιος είδε και ποιος άκουσε εκστρατείες φιλαναγνωσίας, έκθεση παλαιού βιβλίου, κάτι τέλος πάντων για μία βιβλιοθήκη, ποιος είδε και ποιος άκουσε ποτέ για το Κρατικό Αρχείο, και παρόμοιους φορείς; Φταίνε τα σχολεία που λένε στα παιδιά «ψάξε στο internet», τα παιδιά, ιδίως τα μικρότερα, το λένε στη μαμά και στον μπαμπά, ψάχνουν, τυπώνουν, το βάζουν στο φάκελο και όξω από την πόρτα, τύπου «ψεκάστε, σκουπίστε, τελειώσατε!». Δεν φταίνε οι πολίτες της κοινωνίας αν οι δομές της κοιμούνται τον ύπνο του δικαίου, δεν φταίει το παιδί, αν ο δάσκαλος/γονέας τρέχει να προλάβει οπότε το google it είναι κανόνας απαράβατος. Φταίει το σύστημα, του πασιά το σύστημα, που μας κρατάει δέσμιους σε νοοτροπίες δεκαετιών πίσω, με τις αλυσίδες του αύριο. Όσο έψαχνα ένιωθα σαν τσακάλι, σαν τον χωριάτη στο σπίτι της μαντάμ Ορτάνς, σαν τον χωρικό του Ζαν ΖακΑνό...
ΥΓ. Κυπριακή Βιβλιοθήκη, πλατεία Ελευθερίας, Λευκωσία, τηλ. 22303180. Πληροφοριακό Τμήμα, πρώην Βιβλιοθήκη Φανερωμένης, Φανερωμένης 46, Λευκωσία, τηλ. 22676118.
