ΓΛΩΣΣΟ-ΣΥΝΑΝΤΗΣΕΙΣ
Του ΓΙΩΡΓΟΥ ΓΕΩΡΓΙΟΥ*
Οι συντομογραφίες αποτελούν σήμερα ένα δομικό και αναπόσπαστο στοιχείο του διαδικτυακού τρόπου επικοινωνίας οι οποίες ενέχουν πρακτική χρησιμότητα. Απαλλάσσουν τον χρήστη από την πληκτρολόγηση μακροσκελών λέξεων, καθιστώντας τη γραπτή επικοινωνία ευκολότερη και γρηγορότερη. Πλέον, κάθε λέξη μπορεί να συντομογραφηθεί είτε είναι σχηματισμένη με ελληνικούς είτε με ελληνολατινικούς χαρακτήρες.
Οι συντομογραφίες ενδέχεται να έχουν ημερομηνία χρηστικής λήξης, όπως άλλωστε και όλα τα στοιχεία στη γλώσσα. Για παράδειγμα, οι πρώιμοι χρήστες του διαδικτύου στα τέλη της δεκαετίας του 1990, χρησιμοποιούσαν το «απρόσωπο» μέσο κοινωνικής δικτύωσης, mIRC, στο οποίο μία από τις συχνότερες συντομογραφίες ήταν το «asl» σύμφωνα με το οποίο ο αποστολέας ζητούσε να μάθει την ηλικία, το φύλο και τον τόπο διαμονής του παραλήπτη του ηλεκτρονικού μηνύματος (age, sex, location). Η συντομογραφία αυτή εγκαταλείφθηκε στις μέρες μας, αφού η πλήρης ταυτότητα των χρηστών διαφαίνεται άμεσα από το προφίλ τους στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Μία άλλη συχνά χρησιμοποιούμενη συντομογραφία ήταν το «brb» το οποίο σήμαινε ότι ο χρήστης θα επέστρεφε στη συνομιλία μετά από λίγο (be right back). Η τεχνολογική εξέλιξη με τη δυνατότητα επικοινωνίας μέσω του «έξυπνου» κινητού τηλεφώνου από οποιαδήποτε τοποθεσία, περιόρισε τη χρήση της συντομογραφίας, εφόσον δεν χρειάζεται πλέον να διακοπεί η επικοινωνία λόγω μετακίνησης του χρήστη σε άλλον χώρο.
Σήμερα, ανάμεσα στις πιο διαδεδομένες συντομογραφίες συγκαταλέγονται το «tpt» ή «τπτ» (τίποτα), «kl» (καλά), «m» (μου), «s» (σου), «k» ή «κ» (και), «btw» (by the way – εν τω μεταξύ), «lol» (laugh out loud – γέλια) , «msg» ή «mnm» (message – μήνυμα) κ.ά. Θεωρητικά όλες οι λέξεις μπορούν να γραφούν με συντομότερο τρόπο, είτε απαλείφοντας τα φωνήεντά τους (π.χ. klmr, καλημέρα) είτε, αν αποτελούνται από περισσότερες από μία λέξεις, λαμβάνοντας τα αρχικά σύμβολα της κάθε λέξης (παράβλεπε lol, btw). Άδικα σχηματίζονται θεωρίες συνωμοσίας περί φθοράς του ελληνικού γραπτού λόγου μιας και οι χρήστες δεν επιχειρούν σκόπιμα μια διαφορετική γραφή από τη νόρμα, αλλά επιζητούν ολοένα και ευκολότερη χρήση της γλώσσας με σκοπό την επίτευξη μιας γρηγορότερης επικοινωνίας με άλλους χρήστες. Ούτως ή άλλως, τόσο η ελληνική γλώσσα όσο και άλλες γλώσσες έχουν αφομοιώσει στο λεξιλόγιό τους μια πληθώρα από συντομογραφίες οι οποίες είναι ευρέως αποδεχτές και χρησιμοποιούνται ακόμα και σε επίσημες περιστάσεις επικοινωνίας: π.χ., π.Χ. – μ.Χ., π.μ. - μ.μ., λ.χ., κ.- κα., δρ., Η/Υ, ΑΗΚ, ΔΕΗ κ.ά. Επιπρόσθετα, ο συντομογραφημένος λόγος περιορίζεται μόνο στα στεγανά πλαίσια της ανεπίσημης επικοινωνίας που προσφέρουν τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Είναι, δηλαδή, αντιληπτό ότι εξυπηρετεί την επικοινωνία ανάμεσα σε φίλους και γνωστούς και δεν προορίζεται για πιο επίσημες περιστάσεις επικοινωνίας.
Πάντως, φαίνεται πως οι νεαρότερες γενιές τείνουν να χρησιμοποιούν συντομογραφίες σε μεγαλύτερο βαθμό από ό,τι οι μεγαλύτεροι, οι οποίοι τηρούν μια πιο συντηρητική στάση απέναντι στη γραφή των λέξεων. Το μόνο σίγουρο είναι ότι οι συντομογραφίες δεν αποτελούν κίνδυνο για το γραπτό γλωσσικό σύστημα αλλά ερμηνεύονται περισσότερο ως μία τάση, απότοκο της τεχνολογικής εξέλιξης που εκτόξευσε τις «μετοχές» της γραπτής επικοινωνίας.
*Υποψήφιος Διδάκτορας Αναλ. Προγραμμάτων και Συγκρ. Παιδαγωγικής (Εκπαίδευση, Γλώσσα), Τμήμα Επιστημών Αγωγής, Πανεπιστήμιο Κύπρου
georgiou.georgos@ucy.ac.cy. Ακολουθήστε μας στο Facebook: Γλωσσο-Συναντήσεις
