Kathimerini.gr
Στη Βιβλιοθήκη του Κογκρέσου, στην Ουάσιγκτον, υπάρχει η χειρόγραφη παρτιτούρα του πρώτου μέρους του Κοντσέρτου για βιολί και ορχήστρα υπ’ αριθμ. 5 Κ. 219 σε λα μείζονα που ο Βόλφγκανγκ Αμαντέους Μότσαρτ (1756-1791) συνέθεσε τον Δεκέμβριο του 1775.
«Είναι αυτό που αρχίζει με τη χαρακτηριστική ορμή, αυτή την αγάπη, τη γιορτή της ζωής που έχει μόνον ο Μότσαρτ», μου λέει ο κύριος Γκρι. «Ειδικά έτσι όπως μπαίνει η ορχήστρα – μα με το που ξεκινά ο σολίστ, το μοναχικό βιολί κρατάει κάτι από αυτή τη λεπτή λύπη που κρέμεται από τα πράγματα ώσπου, μαζί με την ορχήστρα τώρα, έχεις μια μουσική που είναι λες και αιωρείσαι πανάλαφρος, μεθυσμένος, δίχως να έχεις πιει σταγόνα οινόπνευμα».
Ο κύριος Γκρι ακούει το έργο στην πολύ πρόσφατη κυκλοφορία της Harmonia Mundi, διπλό άλμπουμ που περιλαμβάνει και τα πέντε κοντσέρτα για βιολί του Μότσαρτ, μαζί με τα παιχνιδιάρικα δύο Ρόντο και το εξαίσιο, σαν παιδικό νανούρισμα Αντάτζιο Κ. 261, στην ερμηνεία της χαρισματικής βιολονίστριας Isabelle Faust, την οποία συνοδεύει το σύνολο Il Giardino Armonico υπό τη διεύθυνση του Giovanni Antonini. «Θεωρείται η ερμηνεία της χρονιάς», σχολιάζει με ικανοποίηση ο κύριος Γκρι.
Η χειρόγραφη παρτιτούρα στη Βιβλιοθήκη του Κογκρέσου φέρει το αποτύπωμα της ιδιοφυΐας του 20χρονου Μότσαρτ: σχεδόν καμία διόρθωση. Εάν ο μέγας Μπετόβεν πηγαινοερχόταν βρίζοντας και κλωτσώντας ό,τι έβρισκε μπροστά του ενόσω συνέθετε κάποιο έργο του, ο Μότσαρτ είχε μιαν ευκολία στην οποία όμως δεν παγιδεύθηκε ποτέ. Κι όντως, με ό,τι κι αν καταπιάστηκε στη –σύντομη– ζωή του (συμφωνίες, σονάτες, κοντσέρτα, όπερες, θρησκευτική μουσική, μουσική δωματίου) άφησε αριστουργήματα.
Ακούμε με τον κύριο Γκρι το πιο αγαπημένο μας από τα κοντσέρτα για βιολί, το υπ’ αριθμ. 3, ειδικά τα πρώτα δύο μέρη του (το πρώτο, γεμάτο από τους δροσερούς κυματισμούς μιας φιλόξενης θάλασσας, το δεύτερο μια γλυκιά μπαλάντα σχεδόν χορευτική στη λεπτή αρμονία της), από την εξαιρετική Isabelle Faust, και επιβεβαιώνεται ο Σέρεν Κίρκεγκορ, όταν γράφει για το μεγαλείο του Μότσαρτ στο σπουδαίο δοκίμιό του «Για τον Μότσαρτ. Τα άμεσα ερωτικά στάδια ή το μουσικό ερωτικό» (μτφρ. Γ. Πλεμμένος, εκδ. Ταξιδευτής). Ο μεγάλος Δανός έχει στον νου του την όπερα «Ντον Τζοβάνι», ωστόσο στα λόγια που ακολουθούν μιλάει με δέος για ολόκληρο το μοτσάρτειο έργο.
Και τα λέει όλα: «Θα ιδρύσω δική μου σέκτα που δεν θα αρκείται να τοποθετεί τον Μότσαρτ πάνω απ’ όλους αλλά θα αρνείται να δεχτεί άλλον εκτός από τον Μότσαρτ· και θα παρακαλέσω τον Μότσαρτ να με συγχωρήσει για το ότι η μουσική του δεν με ενέπνευσε για μεγάλες πράξεις αλλά με γελοιοποίησε – Εγώ, που μέσω αυτού έχασα και την τελευταία ικμάδα λογικής που μου είχε απομείνει, και τώρα περνώ τον περισσότερο χρόνο μου σε μια θλιβερή ησυχία μουρμουρίζοντας αυτό που δεν μπορώ να κατανοήσω, κυνηγώντας σαν φάντασμα εκείνο όπου δεν μπορώ να εισχωρήσω. Αθάνατε Μότσαρτ! Εσύ είσαι αυτός στον οποίο χρωστώ τα πάντα, εξαιτίας του οποίου έχασα τα λογικά μου, αλλά κέρδισα το ξάφνιασμα που πλημμύρισε την ψυχή μου...».
