Kathimerini.gr
ΤΟΥ ΣΑΚΗ ΙΩΑΝΝΙΔΗ
«Στη χώρα μας, στέλνουμε στο Διάστημα εικόνες ανθρώπων που μιλούν τη νοηματική μας γλώσσα. Πιστεύετε ότι Εκείνοι θα νομίζουν ότι το χέρι του είναι μόνιμα κολλημένο σε αυτή τη θέση;», αναρωτιέται η Λόρι Αντερσον στο Say Hello του άλμπουμ «United States Live». Η γνωστή μουσικός και περφόρμερ σαρκάζει τις πλάκες Pioneer, τα εγχάρακτα χρυσά πλακίδια που ταξιδεύουν στο αχανές Διάστημα με τις αποστολές της NASA του 1972 και 1973 και περιέχουν μηνύματα προς τις εξωγήινες μορφές ζωής. Οι πλάκες παρουσιάζουν, μεταξύ άλλων, δύο γυμνές ανθρώπινες φιγούρες που ακόμη και στην εποχή τους είχαν προκαλέσει αντιδράσεις. Ο άνδρας είναι σε στάση χαιρετισμού, με το χέρι σηκωμένο επάνω, ενώ η γυναίκα, πιο συνεσταλμένη στέκει ακίνητη και παρουσιάζεται χωρίς τα γεννητικά της όργανα. Και οι δύο στέλνουν το μήνυμα ότι στον πλανήτη Γη περπατούν μόνο εκπρόσωποι της λευκής καυκάσιας φυλής. Οι πλάκες σχεδιάστηκαν από τη Λίντα Σάλζμαν, σύζυγο του διάσημου αστρονόμου Καρλ Σέιγκαν που ήταν υπεύθυνος για το μήνυμα των Pioneer.
Το άλμπουμ της Αντερσον είναι ένα από τα βασικά έργα που παρουσιάζονται στην ομαδική έκθεση «Just a bowl of cherries» στην 7η Μπιενάλε Σύγχρονης Τέχνης Θεσσαλονίκης που έχει ως θεματική την έννοια της «Στάσης». Ο επιμελητής, Νικόλας Βαμβουκλής, πήρε αφορμή από τη στάση που κράτησε η NASA απέναντι σε ένα οικουμενικό μήνυμα και συγκέντρωσε έργα Ελλήνων και ξένων καλλιτεχνών που αποτυπώνουν την (κατά)σταση των πραγμάτων σήμερα. Τι θα λέγαμε για τον κόσμο μας σε εκείνους;
Εικόνα από το αρχείο της NASA (πάνω) και «Ο Εμπορος της Βενετίας» (κάτω) του Κιλουάνζι Κια Χέντα, ένα σχόλιο για το αποικιοκρατικό παρελθόν της Αφρικής με σαιξπηρικές αναφορές.
«Τα έργα των καλλιτεχνών αποτυπώνουν την ιδέα του επείγοντος, ότι πρέπει να αλλάξουμε τη ζωή μας, ότι τα πράγματα σήμερα φτάνουν στα όριά τους», λέει στην «Κ» ο κ. Βαμβουκλής και προσθέτει ότι στο Πειραματικό Κέντρο Τεχνών του MOMus το κοινό θα δει έργα από διάφορα πεδία της τέχνης που μιλούν για τη σχέση του ανθρώπου με τη φύση, τα αντικείμενα, τους άλλους ανθρώπους. Σε μια εποχή εξιδανίκευσης της εικόνας –που μοιάζει με τις φιγούρες των Pioneer– η έκθεση φιλοδοξεί να δείξει τα πράγματα ως έχουν και να «απαντήσει» στη συνεσταλμένη γυναικεία φιγούρα με το φωτογραφικό έργο της Ιταλίδας Φεντερίκα Σάσο, η οποία διερευνά τη γυναικεία ενδυνάμωση και θηλυκότητα.
Η έκθεση αγγίζει επίσης το μεγάλο ζήτημα της εποχής μας, την κλιματική αλλαγή και τη σχέση του ανθρώπου με τη φύση. Ο Γερμανός καλλιτέχνης Τζούλιους φον Μπίσμαρκ στο έργο-βίντεο «Τιμωρία» εμφανίζεται να μαστιγώνει με αγριότητα μεγαλοπρεπή τοπία της φύσης, αναφερόμενος στην ανθρώπινη ματαιοδοξία όπως την εξέφρασε ο Πέρσης βασιλιάς Ξέρξης, ο οποίος το 480 π.Χ. είχε διατάξει να μαστιγωθεί η θάλασσα διότι κατέστρεψε μια γέφυρα κατά τη διάρκεια μιας καταιγίδας.
«Just a bowl of cherries», εγκαίνια Σάββατο 7 Δεκεμβρίου, 7 μ.μ., MOMus-Πειραματικό Κέντρο Τεχνών, Αποθήκη Β1 Λιμάνι Θεσσαλονίκης.
