Του Απόστολου Κουρουπάκη
Πάντα μου έκανε εντύπωση γιατί εκείνη έβγαινε στο τέλος του στενού εξωτερικού διαδρόμου που οδηγούσε στον μικρό χωματένιο δρόμο, όταν κάποιος έφευγε από το σπίτι τους και κοιτούσε δεξιά και αριστερά. Μα δεν ρωτούσα, χούι σκεφτόμουνα, από αυτά που οι παλιοί είχαν κάνει βίωμά τους. Τέλος πάντων. Κάτι άλλο που μου έκανε εντύπωση ήταν η φιγούρα του ανδρός, τον θυμάμαι τον χειμώνα με ένα βαρύ παλτό και μία τραγιάσκα, και το καλοκαίρι με ένα πιο ελαφρύ καπέλο, μία πιο light εκδοχή τραγιάσκας. «Σσσς μη σας ακούσουν, και οι τοίχοι έχουν αφτιά», έλεγε και πάλι δεν καταλάβαινα… όταν εκείνος μου κουβέδιαζε. Μα δεν λέγαμε και τίποτα το σοβαρό, μόνο κάποιες ιστορίες που μου διηγιόταν. Πάντως, αυτό το «πιο σιγά μιλάτε», το άκουγα συχνά, μα είχε διαφορά το ένα από το άλλο. Καταλάβαινα τη διαφορά του ενός «σιγότερα» από το άλλο, το ένα έκρυβε αγωνία, το άλλο κοινωνική ορθότητα και μυστικοπάθεια…
Όπως και να ’χει, σιγά και ξεσιγά, εκείνος μου έλεγε διάφορα, ποτέ όμως ολόκληρες ιστορίες, ποτέ για το παρελθόν, μόνο εκείνο το «Από την Ξώπολη στη Χώρα» είχε αρχή και τέλος και ενός είδους περηφάνια, με την απολαυστική επέμβαση εκείνης να κουνάει το κεφάλι της και κάτι να σιγομουρμουρίζει και εκείνος να χαμογελάει πονηρά… Στιγμές ανεκτίμητες. Μου άρεσε να κάθομαι δίπλα του, μου άρεσε να τον βλέπω με την τραγιάσκα του, μου άρεσε αυτή η τιμιότητα που απέπνεε, και όταν διαβάζω σήμερα τη στείρα λέξη του ΑΚΕΛ και του ΚΚΕ προλεταριάτο, νιώθω ότι αυτός της έδινε υπόσταση, την ενσάρκωνε. Όχι, δεν ήταν μία ηρωική φιγούρα, ούτε και ιδεολογικά καταρτισμένος, αισθανόμουνα όμως ότι δεν την ήθελε την αδικία, έτσι το καταλάβαινα τότε, έτσι το νιώθω και τώρα και έμαθα, όσο μπορώ, να μην την ανέχομαι τη αδικία, προσπαθώ τουλάχιστον.
Θυμάμαι ότι, ένα μεσημέρι, σε χρόνο ανύποπτο και σε χώρο άσχετο, μου έγινε η κλασική ερώτηση, «τίνος είσαι εσύ», «γιος του τάδε» απάντησα, «ποιος είναι αυτός;», συνέχισα «γιος της τάδε», «μα ποιας;», ας παίξω το τελευταίο μου χαρτί σκέφτηκα «έγγονας του τάδε», είπα με σιγουριά! Απορίας βλέμμα στα μάτια του ερωτώντος… «έλεος» σκέφτηκα, «σε λίγο θα αρχίσω να αμφιβάλλω για την οικογένειά μου, λες να μην υπάρχουμε;». Τέλος πάντων, στο άκουσμα του «έγγονας του τάδε» και μετά από λίγα δευτερόλεπτα σιωπής, ακούω να μου λέει, «μα, ποιου, του κόκκινου;». Άντε τώρα σκέφτηκα, τελικά δεν υπάρχει η οικογένειά μου, είμαστε ολογράμματα, κανείς δεν μας ξέρει. «Όχι», είπα κάπως αγανακτισμένος, «είμαι έγγονας του…», «ναι, ναι, του κομουνιστή!». Μα ποιου κομμουνιστή, τι μου λέει αυτός τώρα; Δεν ήξερα πολλά από κόμματα, ήμουν σε ηλικία που τα πολιτικά όχι μόνο δεν τα καταλάβαινα, αλλά μου φαινόντουσαν απίστευτα βαρετά. Κι όμως διάβαζα την «Αυριανή», διότι εκείνος τη διάβαζε, και όταν δεν μπορούσε με έβαζε να του διαβάζω συγκεκριμένες στήλες και άκουγα ειδήσεις, διότι τις άκουγε με τον ήχο στη διαπασών, και καταλάβαινα ποιοι δεν του άρεσαν, γιατί συχνά έτεινε τα χέρια του προς την οθόνη, και εκεί επενέβαινε εκείνη «Ναι, ναι, αυτά σου λείπανε, σε θωρεί και το κοπέλι!», άντε πάλι να καταλάβεις τι την ενοχλούσε περισσότερο, η έκταση χειρών και δακτύλων ή η περίεργη αυτή ενασχόληση με την πολιτική, διά τηλεοράσεως και εφημερίδας;
Πάντως, εγώ στο άκουσμα της φράσης «Μα του κομμουνιστή;», σκέφτηκα ότι δεν τον ξέρω ως κομμουνιστή, και τι είναι κομμουνιστής στο τέλος-τέλος; Δεν είχα σκεφτεί ποτέ πώς είναι οι κομμουνιστές… και για κάποιον λόγο, όταν μου εξήγησαν γιατί τον αποκαλούσαν κόκκινο, δεν ξέρω, ένιωσα ξεχωριστός, γιατί εκείνος ήταν ξεχωριστός. Δεν μου αρέσουν οι ταμπέλες, δεν θέλω τους ανθρώπους σε ταμπέλες, αν είσαι δίκαιος και τίμιος είσαι, για να πιστέψεις στον άνθρωπο δεν χρειάζεται μόρφωση, για να κατακτήσεις το δίκιο σου θέλει αγώνα. Δεν με νοιάζει αν είσαι κομμουνιστής ή τι άλλο, αρκεί να μην είσαι σκατάνθρωπος. Τύχη αγαθή που για 25 χρόνια έπαιρνα σιωπηρά μαθήματα από αυτόν τον άνθρωπο, που ήταν ιδεολόγος χωρίς να είναι κατηχημένος, που ήταν δίκαιος γιατί έτσι ένιωθε, που ήταν τίμιος γιατί έτσι έπρεπε να είναι.
Στον Χ.Κ.
