ΚΛΕΙΣΙΜΟ
Loading...
 

Νένα Βενετσάνου: «Θέλει και βίωμα για να γίνει το τραγούδι πολιτικό»

«Σήμερα στις κοινωνίες επιβάλλεται το χρήμα και όχι ο πολιτικός λόγος»

Του Απόστολου Κουρουπάκη

Του Απόστολου Κουρουπάκη

kouroupakisa@kathimerini.com.cy

Με αφορμή την κάθοδο της Νένας Βενετσάνου στην Κύπρο για δύο μουσικές συναντήσεις με το κυπριακό κοινό, συνοδευόμενη και φιλοξενούμενη δύο σπουδαίων Κυπρίων μουσικών, του Βάσου Αργυρίδη και του Κώστα Χαλλούμα, μιλήσαμε για τη μουσική σήμερα, για τον ρόλο του τραγουδιού στην πολιτική ζωή, με την ευρεία έννοια, και για τον ρόλο της Αριστεράς στην τέχνη. Η τραγουδίστρια είναι καλά γνωστή στα κυπριακά καλλιτεχνικά δρώμενα, μιας και έχει συμμετάσχει σε αρκετές πολιτιστικές διοργανώσεις (Κύπρια, Ευρωπαϊκή Προεδρία Κύπρου κ.ά.), ενώ δείχνει με τα λεγόμενά της ότι η τέχνη και η μουσική μπορούν ακόμα να αρθρώσουν πολιτικό λόγο.

–Κυρία Βενετσάνου, έχετε ξαναέρθει στην Κύπρο, έτσι δεν είναι; 
–Φυσικά, πολλές φορές και πάντα με καλούς συνεργάτες και καλές παραγωγές. Θυμάμαι, η πρώτη φορά ήταν στην πρώτη έκδοση του Φεστιβάλ Λεμεσού, 1980-81, αν θυμάμαι καλά, με τον Τάσο Καρακατσάνη στο πιάνο, μετά με τον Μάνο Χατζιδάκι, τον Θεοδωράκη, τον Χρήστο Λεοντή και άνοιξε ο δρόμος για τα καλά. Έκανα διάφορες συνεργασίες με τη Διάσταση επανειλημμένα σε όλες τις πόλεις της Κύπρου, στο Λονδίνο και τη Ρωσία, προωθώντας τον ΚΟΤ, και γι’ αυτόν τον σκοπό συνεργάστηκα και με τον Βάσο Αργυρίδη, σε συνθέσεις του πάνω σε ποίηση του Ελύτη, που παρουσιάσαμε στη Μόσχα, στην Αγ. Πετρούπολη, στο Κίεβο και με τον οποίο έχουμε κρατήσει μία πολύ καλή φιλία. Επίσης, με τον κ. Αντώνη Κοΐζα, ο οποίος μου έδωσε, συν τοις άλλοις, και την ευκαιρία να παρουσιάσω τη συναυλία μου «1000+1 Πόλεις», στα «Κύπρια», που σκηνοθέτησε ο Άγγελος Αγγελή, ο οποίος με επέλεξε για να βρω και να επεξεργαστώ τα κείμενα της τελετής της ανάθεσης της Ευρωπαϊκής Προεδρίας στην Κύπρο. Έχω κάνει και πολλές άλλες εμφανίσεις, που μου έχουν μείνει ανεξίτηλες, όπως αυτές με την αγαπημένη μου Έλενα Μουζάλα. 

–Ποια από τις συνεργασίες σας, σας έχει αφήσει έντονη ανάμνηση, αν μπορείτε να διαλέξετε φυσικά.
–Η πιο επαγγελματική συνεργασία στην Κύπρο ήταν με το γραφείο Παπαδόπουλος/ Σχοινής, που μου δόθηκε η ευκαιρία να γνωρίσω πολλούς ανθρώπους και τον τόπο σας αρκετά καλά. Μετά, είναι με τον Αγγελή, που είναι σπουδαίος καλλιτέχνης, με μεγάλη γκάμα και πλούσιες ιδέες, αλλά δεν ξεχνώ και τις συναυλίες που είχα με τη Δόμνα Σαμίου και την Αρλέτα. Υπάρχουν ακόμα τα βίντεο της Δάφνης Τζαφέρη στο ΥouΤube από το Κούριο, που ως συνήθως φυσάει!

–Πόσο επίκαιρο είναι σήμερα το μουσικό σας ξεκίνημα (πολιτικό τραγούδι, φεμινιστικό κίνημα); Το σημερινό τραγούδι έχει την αγωνιστικότητα του χθες;
–Είναι άλλη η σημερινή ατμόσφαιρα στην κοινωνία, τότε υπήρχε εμπιστοσύνη στο ελληνικό τραγούδι, μάθαινες από αυτό, τώρα τα τραγούδια είναι ρηχά, περιορισμένης θεματικής, με χαμηλές καλλιτεχνικές απαιτήσεις. Υπάρχουν κάποια τραγούδια με νόημα και πολιτικές προθέσεις, αλλά εξατμίζονται, είναι περισσότερο μονόλογοι που προσπαθούν να πιάσουν την περιρρέουσα ατμόσφαιρα. Θέλει και βίωμα για να γίνει το τραγούδι πολιτικό. Αν σε απασχολεί η «ζωούλα σου» και η «στιγμούλα σου», δεν γίνεσαι Τσιτσάνης, Λεοντής Μαρκόπουλος ή Θεοδωράκης, γιατί αυτοί έβαλαν πολύ ψηλά τον πήχη του πολιτικού τραγουδιού. Ειδικά ο Θεοδωράκης είναι για εμένα ο μεγάλος μετρ αυτού του είδους σε παγκόσμια κλίμακα. Τελικά, έχω τη γνώμη πως, αφού δεν έχουν ξεπεραστεί, ας τραγουδάμε τα τραγούδια τους μέχρι να γίνουν καινούρια, που να στέλνουν ξεκάθαρα και αληθινά μηνύματα. Όσο για εμένα, ξέρω τι έχω δώσει στο ελληνικό τραγούδι. Μία φορά στην αρχή της καριέρας μου το ’80 είχα μπει σε ένα ταξί και συμπτωματικά ακουγόταν το «Ρωτώ να μάθω την αλήθεια» στο ράδιο. Ο οδηγός δεν με ήξερε, αλλά μου λέει «Αυτή, κοπελιά, μας έκανε να αγαπήσουμε και τις φεμινίστριες». Δεν ξέρω τι γνώμη έχετε για τους ταξιτζήδες, αλλά ακούν συστηματικά ραδιόφωνο…

–Η μουσική σήμερα επιδρά νομίζετε στον πολιτισμό μας;
–Ναι, ήταν και παραμένει ένα «εργαλείο» επιρροής. Η μουσική έχει αυτή τη δύναμη, είναι μέσα στην υπόστασή της, άλλοτε να χρησιμοποιείται ως παράγων καταστολής και άλλοτε ως λάκτισμα στην ψυχή, που μπορεί να ξεσηκώσει τους ανθρώπους για να δημιουργήσουν το καλό. Είναι η τέχνη που μπορεί να σε ανεβάσει πολύ ψηλά, να συμπαρασύρει ετερόκλητους ανθρώπους, να ενώσει ψυχή και σώμα. Επί των ημερών μας, το τραγούδι χαρακτηρίζεται από «μηχανικότητα» και διάφορα αυτοματοποιημένα συστήματα, που σε παραπέμπουν σε χώρους διασκέδασης. Δεν μαθαίνει πια κανείς από το τραγούδι, απλώς κάνει πλάκα και χαβαλέ. Ποιοι σκοτίζονται γι’ αυτό; Αδιαφορούν ακόμα και οι ίδιοι οι καλλιτέχνες. Ίσως, πιθανώς, κάποιοι ειδικοί να θυμούνται πού και πού πως το τραγούδι είναι τέχνη. Αλλά ποιος τους ακούει;

–Άνθρωποι όπως ο Χατζιδάκις και ο Θεοδωράκης πόσο πιστεύετε ότι έχουν αφήσει το αποτύπωμά τους στην κοινωνία μας;
–Είναι πρόσωπα αναφοράς για τον Ελληνισμό και όχι μόνο. Αρχίζει να διαφαίνεται η καλλιτεχνική τους αξία και η κοινωνική τους προσφορά πλέον πολύ καθαρά. Θα ήταν παράλειψη, όμως, να παραβλέψω το κενό που υπάρχει στον τρόπο που παρήγαγαν εκείνοι τα τραγούδια τους, συγκρίνοντας τις τότε συνθήκες με τις σημερινές. Μία βασική διαφορά είναι πως εκείνοι πίστευαν στη δύναμη της ελληνικής μουσικής, στον ποιητικό λόγο των Ελλήνων. Θέλησαν και πέτυχαν να φέρουν τη σύγχρονη Ελλάδα στο προσκήνιο, άνοιξαν δρόμους και ορίζοντα στην καλλιτεχνική ζωή της Ελλάδας και άλλα πολλά. Οι Έλληνες νιώθουμε την αξία και την προσφορά τους, οι καλλιτέχνες την τέχνη τους, αλλά η κοινωνία μας έχει αλλάξει και ως κοινωνία δεν βλέπω να μας απασχολούν τα πολιτιστικά, παρ’ όλες τις εξαγγελίες, και αυτό γιατί δεν υπάρχει πολιτική βούληση για κάτι τέτοιο. Ο πολιτισμός και η πολιτική είναι ένα ζεύγος εν διαστάσει. Δυστυχώς, ούτε η Αριστερά γνωρίζει πολλά περί τέχνης. Ειδικά στα χρόνια της κρίσης, δεν έχουν κάνει τίποτε για μας. Είναι θλιβερό.

Πολιτική και Τέχνη

–Είστε βαθιά πολιτικό ον. Πώς βλέπετε τα πράγματα στην Ελλάδα σήμερα;
–Ναι, είμαι πολιτικοποιημένη και ανήκω στην Αριστερά, αλλά σήμερα η πολιτική ανάλυση, ακόμα και στην ατζέντα της Αριστεράς, έρχεται σε δεύτερη μοίρα, σήμερα στις κοινωνίες επιβάλλεται το χρήμα και όχι ο πολιτικός λόγος, έτσι δεν έχω παρά μόνο διαπιστώσεις μέσα στη δύσκολη καθημερινότητα, για την οποία θα γράψουν οι ιστορικοί του μέλλοντος. Αυτή όμως η οικονομική τυραννία είναι και η πολιτική επιλογή των βολεμένων υπαλλήλων από τους κομματικούς μηχανισμούς, οι οποίοι δεν αισθάνονται υποχρέωση, παρά μόνο σε αυτούς που τους διόρισαν. Οι Έλληνες πληρώνουμε τις αμαρτίες τους και αυτό μας έχει καταντήσει σκλάβους. Θλιβερή διαπίστωση: Γεννηθήκαμε ελεύθεροι για να πεθάνουμε σκλάβοι μέσα στην ίδια μας τη χώρα… Σε μία χώρα που έχει όλο εκείνο το πολιτικό και πολιτιστικό απόθεμα για να αποδείξει με επιχειρήματα τα δίκια της και να διεκδικήσει την τιμωρία των ενόχων για την κακή οικονομική τους διαχείριση, που μας έχει τσακίσει.

–Η κυβερνώσα Αριστερά σήμερα νομίζετε ότι διαψεύδει την κοινωνία και εκτρέπει σε ιδεολογίες της αντίπερα όχθης; 
–Η κυβερνώσα Αριστερά σήμερα στην Ελλάδα διαχειρίζεται τρία μνημόνια, τα οποία δηλώνουν ότι το κράτος μας δεν είναι σε θέση να διαχειριστεί έντιμα τις υποθέσεις του, και τις ανοησίες, για να μην πω, λαμογιές, των προηγούμενων κυβερνήσεων, οι οποίες κατασπάραξαν αυτό το κακόμοιρο κράτος μας. Οι υπόλοιποι πολιτικοί σχηματισμοί «ψάχνονται» για να βρουν τον λόγο ύπαρξής τους στην πολιτική αρένα. Γυρνάνε τον ανεμόμυλο, αλλά ψωμί δεν βγάζουν. Όλα γίνονται για εσωτερική κατανάλωση. Στην αρχή, προσπάθησαν να ενοχοποιήσουν τον ελληνικό λαό, αλλά δεν τους βγήκε. Ο ελληνικός λαός καθημερινά διαπιστώνει ακούγοντάς τους, πόσο βαθιά είναι η διαφθορά και η διαπλοκή στη χώρα μας και πόσο τα κόμματα λειτούργησαν σαν ανώνυμες εταιρείες, που μας φόρτωσαν τα χρέη τους. Μην ξεχνάμε πως τα μνημόνια επεβλήθησαν διότι οι κυβερνήσεις δεν είχαν την πολιτική βούληση να εξυγιάνουν τον κρατικό μηχανισμό της χώρας. Προσπάθησαν να κάνουν μία δεξιο-σοσιαλιστική συγκυβέρνηση, αλλά απέτυχαν, ακριβώς επειδή δεν προχώρησαν στην εξυγίανση του κράτους μας. Ο ελληνικός λαός ήδη τους είχε χαρακτηρίσει ακατάλληλους και τα αφεντικά της Ε.Ε. επίσης. Η κυβέρνηση του Τσίπρα, αν και διαχειρίζεται μνημόνια, θέλει, παρά ταύτα, να παραμείνει στην εξουσία. Δεν είναι λάθος που επιμένουν, που δεν εγκαταλείπουν την εντολή του ελληνικού λαού, πιστεύω πως είναι μεγαλύτερο λάθος να αποχωρείς π.χ. σαν τον Λιονέλ Ζοσπέν, ο οποίος τσαντίστηκε και αποτραβήχτηκε στο εξοχικό του... Ένας πολιτικός δεν μπορεί να το παίζει Γκρέτα Γκάρμπο, πρέπει να παλεύει για τους ανθρώπους μέχρι τέλους.
Οι πολιτικοί του ΣΥΡΙΖΑ πιστεύουν πως η παραμονή τους στην εξουσία βοηθά περισσότερο τη χώρα, βασικά επειδή είναι πιο αξιόπιστοι από τους προηγούμενους και στα μάτια των Ελλήνων και στα μάτια της ευρωπαϊκής Αριστεράς. Μία πτώση του ΣΥΡΙΖΑ θα σηματοδοτούσε μεγάλη ήττα, ειδικά τώρα που αρχίζουν κινητοποιήσεις και στις πρώτες χώρες, όπως στη Γαλλία, στο Βέλγιο, στη Γερμανία. Θεωρούν, λοιπόν, αποστολή την παραμονή τους στην εξουσία. Από τέχνη, όμως, δεν σκαμπάζουν.

Παραστάσεις
Σάββατο 4 Ιουνίου, Λευκωσία, Μουσική Σκηνή Εναλλάξ, ώρα 9:30 μ.μ.
Κυριακή 5 Ιουνίου, Λεμεσός, Μουσική Σκήνη Κύκλος, ώρα 9:00 μ.μ.

Συνοδεύουν οι Κώστας Χαλλούμας στο κοντραμπάσο και Βάσος Αργυρίδης στο πιάνο

Μουσική: Τελευταία Ενημέρωση

X