ΚΛΕΙΣΙΜΟ
Loading...
 

Απ’ τα κρικέλια της παράδοσης στο σήμερα

Ο Γιώργης Ξυλούρης και ο Jim White έχουν βάλει γκέμια στις νότες τους, μα τις αφήνουν και στα χαράκια

Του Απόστολου Κουρουπάκη

Του Απόστολου Κουρουπάκη

kouroupakisa@kathimerini.com.cy

Τι και αν με τον Γιώργη Ξυλούρη μιλήσαμε τηλεφωνικά, η κουβέντα που κάναμε ήταν σαν να είχαμε βρεθεί σε κάποιο καφενείο και να κουβεντιάζουμε κάτω από τη δροσιά μιας κληματαριάς. Ο Γιώργης Ξυλούρης, με το λαούτο του και ο Αυστραλός ντράμερ Jim White έρχονται στον Φέγγαρο 2017 στον Κάτω Δρυ και φέρνουν μαζί τους μουσικά καλούδια, που έχουν συγκεντρώσει ο καθένας από τη δική του διαδρομή. Οι Xylouris-White έχουν κυκλοφορήσει έως σήμερα τα άλμπουμ «Goats»(2014), «Black Peak» (2016). Η μουσική παρέα που έφτιαξαν δημιουργήθηκε μετά από πολλά χρόνια φιλίας. Ο Γιώργος Ξυλούρης και ο Jim White έχουν εμφανιστεί στα μεγαλύτερα μουσικά φεστιβάλ και από κάθε τους εμφάνιση μαθαίνουν. Στην «Κ» ο Γιώργης Ξυλούρης λέει ότι τη μουσική τη φτιάχνει η παρέα, και με τον Jim White τα λένε με τα όργανά τους, χωρίς λόγια. «Η μουσική ενώνει τους ανθρώπους», επισημαίνει μεταξύ άλλων ο Γιώργης και τονίζει ότι με τα παραδοσιακά όργανα μπορεί ο μουσικός να κάνει πολλά καινούργια πράγματα. Χαιρετά και κλείνει τη συνέντευξή του με μια μαντινάδα, που μιλά για την αγάπη, κάθε λογής αγάπη.

 

–Γιώργη, πώς ήρθε η συνεργασία με τον Jim White;

–Με τον Jim γνωριστήκαμε στα τέλη της δεκαετίας του ’80, όταν είχα πάει για συναυλίες με τον πατέρα μου (σ.σ. τον Ψαραντώνη) στην Αυστραλία, και ήρθε να μας ακούσει. Εγώ πηγαινοερχόμουνα στην Αυστραλία και κάποια στιγμή έμεινα για οκτώ χρόνια. Εκεί έφτιαξα το συγκρότημα «Xylouris ensemble» και πάλι ερχόταν να μας ακούσει. Κάναμε μια καλή φιλία, ώσπου κάποια στιγμή αρχίζαμε να παίζουμε μαζί, ως guest εγώ. Με αυτόν τον τρόπο και σιγά-σιγά κάναμε κουβέντα με τα όργανα και τη μουσική μας. Αυτό που κάναμε μας άρεσε, παίζαμε με μία επικοινωνία απίστευτη, χωρίς να έχουμε συνεννοηθεί πάνω στο παίξιμο φαινόταν αυτή η επικοινωνία. Αυτό συνέβαινε για πάρα πολλά χρόνια, ώσπου είπαμε ότι πρέπει να κάνουμε κάτι μαζί, και βγάλαμε τον πρώτο μας δίσκο, το «Goats» το 2014 και συνεχίσαμε με το «Black Roots» το 2016.

–Η μουσική των Ξυλούρη-White πώς προσδιορίζεται, είναι παραδοσιακή με σύγχρονο ήχο, είναι κάτι άλλο, δυσκολεύομαι να της δώσω έναν προσδιορισμό;

–Βλέπεις, δυσκολεύεσαι να την προσδιορίσεις, εμείς την έχουμε ονομάσει γίτσικη, (σ.σ. στα κρητικά ο γίδινος), έτσι προτιμώ εγώ να τη λέω! Αυτός ο προσδιορισμός άλλωστε υπάρχει ήδη στην κρητική μουσική, στον τοπικό χορό «ρουματιανή σούστα», όπως με το πόδι της χτυπάει η κατσίκα τη γη, έτσι και η μουσική μας. Πολλές φορές μας ρωτάνε, επειδή και εκείνοι δεν μπορούν να την κατατάξουν, τότε τους λέμε ότι είναι «γίτσικη» ή αν είναι ξένοι «Goatish» και αμέσως παίρνει άλλη έκφραση το πρόσωπό τους, άρα κάτι καταλαβαίνουν νομίζω.

–Πού συναντιέστε και πού απομακρύνεστε μουσικά με τον Jim White;

Με τον Jim παίζουμε μαζί, τα λέμε δηλαδή, αλλά μετά ο καθένας παίρνει τον δρόμο του. Όταν ξαναβρεθούμε όμως αδειάζουμε τα κιβούρια μας και διαλέγουμε και παίζουμε ξανά κάτι διαφορετικό. Πάντως, αυτό που πιστεύω είναι ότι δεν έχει σημασία αν εγώ παίζω λαούτο ή ο Jim ντραμς, θα μπορούσε να παίζει ο καθένας μας άλλο όργανο, σημασία έχει να βάλει κανείς τις μουσικές του εμπειρίες και να τις συνταιριάξει, αλλά να έχει ταιριάξει και με τον άνθρωπο που έχει απέναντί του. Βέβαια, μετά από τόσα χρόνια με τον Jim κάπως σαν να έχουμε δημιουργήσει έναν δικό μας κόσμο, μέσα από τις μουσικές που έχουμε ανταλλάξει, όλα αυτά τα χρόνια.

–Πώς προσλαμβάνει το κοινό τη μουσική σας, ή καλύτερα ποιο είναι το κοινό σας;

–Εμείς όπου παίζουμε, και εμφανιζόμαστε σε πολλά και διαφορετικά μέρη, λαμβάνουμε μία θερμή ανταπόκριση. Όταν επιστρέφουμε σε κάποιο φεστιβάλ βλέπουμε ότι και το κοινό μας επιστρέφει. Να σου πω και ότι ο κόσμος που μας ακούει προέρχεται από πολλές μουσικές κατευθύνσεις, είναι ροκάδες, είναι φίλοι της τζαζ, είναι από παντού. Αυτό που κάνουμε με τον Jim έρχεται από κάπου αλλού, προέρχεται από τη φιλία μας. Κάθε φορά που συναντιόμαστε ο καθένας ξεφορτώνει, όπως είπα και πριν, την πραμάτεια του και διαλέγουμε τι θα συνταιριάξουμε.


Οξυγόνο στην παράδοση σημαίνει δημιουργία

–Τι είναι παράδοση στη μουσική για τον Γιώργο Ξυλούρη;

–Να βάλεις αυτό που ζεις μέσα σε αυτό που έχουν ζήσει κάποιοι άλλοι πριν από σένα. Δηλαδή πήρα αυτό και βάζω αυτό, έτσι μένει ζωντανό το παλιό, του δίνεις οξυγόνο. Φυσικά, το καθετί θα το κατοχυρώσει ο χρόνος, αν είναι κάτι που θα μείνει θα το δείξει η πορεία.

–Σήμερα παρατηρώ μία επιστροφή σε παραδοσιακούς ήχους και όργανα, πιστεύεις ότι φτάνουμε σε κορεσμό και ότι ίσως να υπερβάλλουμε;

–Δεν θα έλεγα ότι υπερβάλλουμε. Η κρητική μουσική για παράδειγμα είναι εύκολο να την προσεγγίσεις, είναι γοητευτική, μπορεί με μια απλή μελωδία μια παρέα να διασκεδάζει ένα ολόκληρο βράδυ. Τα νέα παιδιά αναπιάνονται από έναν ήχο, από ένα μαντολίνο, μια λύρα, και βλέπει ο ένας τον άλλο και το πράγμα φουντώνει. Τα παραδοσιακά όργανα έχουν μεγάλο εύρος, χωράνε παντού. Με ένα παλιό όργανο μπορείς να κάνεις πολλά σύγχρονα πράγματα. Κάθε μπάντα στην Ελλάδα, αλλά και στο εξωτερικό έχει μέσα κάποιο παραδοσιακό όργανο, ένα λαούτο, μια λύρα, πολλοί κιθαρίστες, εδώ και χρόνια παίζουνε και λαούτο. Βρίσκουνε έναν άλλο ορίζοντα, γοητεύονται. Οι σύγχρονες μουσικές έχουν ανάγκη πια τον παραδοσιακό ήχο. Θα έλεγα από την άλλη ότι υπάρχει κορεσμός από τον σύγχρονο ήχο, ακούς παντού λούπες π.χ., δεν λέω ότι είναι κακό, απλώς εκεί βλέπω τον κορεσμό.

–Γιατί;

–Ίσως γιατί είναι κάτι που ανακαλύπτουν και έχει μια άλλη αίσθηση, δεν είναι εύκολο να αντιγράψεις σε ηλεκτρονικό ήχο μια λύρα ή ένα λαούτο, στέκει από μόνο του και αυτό είναι ζωντάνια. Έχουμε ανάγκη από αυτούς τους ήχους, να πάρουμε οξυγόνο, και να φτιάξουμε νέα πράγματα.

–Γιατί νομίζεις ότι η κρητική μουσική έχει μια δυναμική και εκτός Κρήτης;

–Αυτό που την κάνει ιδιαίτερη είναι ότι παραμένει ζωντανή στον κόσμο. Οι νέοι έχουν τη δυνατότητα να ζήσουν την κρητική μουσική στην καθημερινότητά τους, βλέπουν τα όργανα ζωντανά στα χέρια καλλιτεχνών και τους γεννιούνται ιδέες, θέλουν μερικοί να πάνε παρακάτω. Αν και απλή η μελωδία της, έχει πολλές εκφάνσεις από τη μια πλευρά της Κρήτης στην άλλη που μαγεύει και γοητεύει τον κόσμο. Η ποικιλία της λοιπόν και το ιδιαίτερο ύφος, αλλά κυρίως ότι παραμένει ζωντανή στον κόσμο την κάνει να έχει αυτή τη δυναμική.

–Τι θα ήθελες να πάρει ο ακροατής όταν θα φύγει από τη συναυλία;

–Καλή ερώτηση… θα ήθελα να φύγει με χαμόγελο και προβληματισμό. Να δει ότι υπάρχει και ένας άλλος τρόπος, να αισθανθεί, να φύγει με την ικανοποίηση ότι συμβαίνουν πράγματα, να δει πώς λειτουργούν δύο διαφορετικά πράγματα μαζί, να διαισθανθεί ότι αυτό που άκουσε προέρχεται από κάπου. Να μη φύγει από τη συναυλία έχοντας μόνο διασκεδάσει αλλά και με την ικανοποίηση ότι συμβαίνουν πράγματα καινούργια από δύο διαφορετικούς κόσμους, από δύο διαφορετικούς ανθρώπους και κουλτούρες, αλλά με άξονα τη μουσική. Να σκεφτεί από αυτό που άκουσε και που είδε ότι η μουσική μάς ενώνει.

–Το Xylouris-White ένα παράδειγμα του «η μουσική ενώνει τους ανθρώπους», αλλά μήπως οι άνθρωποι ενώνουν τις μουσικές τους;

–Θα έλεγα ότι η μουσική ενώνει τους ανθρώπους. Η μουσική αγνοεί τα σύνορα. Οι άνθρωποι ανεξαρτήτως θρησκείας, γλώσσας, εθνικότητας μπορεί να έχουν κοινή παράδοση.

 

«Έμαθα να ακούω»

–Φαντάζομαι ότι είναι βαριά η κληρονομιά των Ξυλούρηδων, σε περιορίζει στο να κάνεις πράγματα;

–Αυτό που έχω πάρει απ’ όλους αυτούς το έναυσμα να πάω παρακάτω. Αυτό που διδάχθηκα από αυτούς είναι ν’ ακούω τους παλιούς. Μου έλεγε ο πατέρας μου «άκου τον τάδε, άκου εκείνον, άκου τα παλιά» και μετά το βράδυ, όταν παίζαμε μαζί, εκείνος έκανε κάτι άλλο, έδινε κάτι καινούργιο. Αυτά μου έγιναν βίωμα, και περνούσαν από το δικό μου φίλτρο. Έτσι έμαθα να μαθαίνω, παλιά και νέα, και να θέλω να δίνω κάτι καινούργιο.

–Η μουσική είναι επάγγελμα ή μεράκι;

–Η μουσική-μουσική είναι πρώτα μεράκι, τώρα αν καταφέρεις να ζήσεις από το μεράκι σου ακόμα καλύτερα. Φυσικά, υπάρχουν και οι μουσικοί που δεν μπορούν να ζήσουν από το μεράκι τους και κάνουν και άλλα πράγματα. Εγώ αισθάνομαι τυχερός.

–Γιώργη, θα ήθελες να αφιερώσεις κάτι στο κοινό σου της Κύπρου;

Φύσα βοριά, φύσα γαρμπή, όλοι καιροί φυσάτε, μα στην καρδιά μου το δεντρί τσ’ αγάπης δεν το σπάτε!

 

Πληροφορίες: Οι Xylouris-White θα εμφανιστούν στο Φεστιβάλ Φέγγαρος2017 στον Κάτω Δρυ την Παρασκευή 4 Αυγούστου, στο Field Stage. 

Φωτογραφίες: ΜΑΝΩΛΗΣ ΜΑΘΙΟΥΔΑΚΗΣ

Μουσική: Τελευταία Ενημέρωση

X