ΚΛΕΙΣΙΜΟ
Loading...
 

Είναι η Χάνα η φωνή της γενιάς της;

Kathimerini.gr

Δεν είμαστε συγγραφείς, αλλά από διορίες, deadlines, γνωρίζουμε (καλή ώρα...). Και όταν σε ένα από τα τελευταία επεισόδια της φημισμένης αμερικανικής τηλεοπτικής σειράς «Girls» χτυπάει η πόρτα, ανοίγει η πρωταγωνίστρια Χάνα και αντικρίζει μία από τις στενές φίλες της, την Τζέσα, που επιθυμεί ένα one on one για να καθαρίσουν επιτέλους τον αέρα στη σχέση τους, μας έλουσε κρύος ιδρώτας. «Μην της πεις να περάσει, έχεις deadline!» φωνάξαμε στην οθόνη, προτροπή που βέβαια πήγαινε και στον εαυτό μας, που βάλαμε άλλο ένα επεισόδιο να παίζει ενώ έχουμε να παραδώσουμε κυριακάτικο.

Ομως, ούτε η Χάνα είπε τελικά όχι στη διακοπή ούτε εμείς αντισταθήκαμε να παρακολουθήσουμε απνευστί την 6η και τελευταία σεζόν της σειράς, που ήταν ένα τσικ καλύτερη από αυτό που θα μπορούσαμε να ζητήσουμε από τη Λένα Ντάναμ. H γυναίκα ξέρει να γράφει. Ομως με την ολοκλήρωση του τελευταίου κύκλου, το Vanity Fair έθεσε ένα άλλο καίριο ερώτημα: είναι τελικά η Χάνα Χόρβαθ, η ηρωίδα της Ντάναμ, καλή συγγραφέας;

Στο τέλος του πρώτου επεισοδίου, πίσω στο 2012, έλεγε στους γονείς της (για να τους πείσει να τη στηρίξουν οικονομικά) «νομίζω ότι μπορεί να είμαι η φωνή της γενιάς μου – ή η φωνή μιας γενιάς». Ηδη απηχούσε τη γενναιότητα των millennials, που πολλοί συχνά συγχέουν με έπαρση.

Στα χρόνια που ακολούθησαν, την παρακολουθήσαμε να σβήνει και να γράφει στο διαμέρισμα του Μπρούκλιν, να ονειροπολεί και να χασομερά, να ανοίγει το ψυγείο κάθε τρεις και λίγο, να χάνει προθεσμίες και να παίρνει απορρίψεις, γενικά μια πολύ πιο «αληθινή» κατάσταση από αυτή της Κάρι Μπράντσο που έγραφε τη στήλη της χωρίς δυσκολία κάτω από το ανοιχτό παράθυρό της στο Upper East Side.

Ως θεατές δεν είχαμε την ευκαιρία να διαβάσουμε κείμενά της (υπήρξε ένα πλάνο στο πρώτο επεισόδιο της τελευταίας σεζόν από τη συμμετοχή της στη στήλη Modern Love των New York Times, απόλυτη καταξίωση για κάθε νέο Αμερικανό συγγραφέα), τα γραπτά της πάντως είχαν επαινεθεί πολλές φορές από παλιούς καθηγητές ή πιθανούς εργοδότες. Είχε πιάσει και δουλειά στο θρυλικό περιοδικό GQ και είχε μπει –προτού βγει κακήν κακώς– στο Iowa Writer’s Workshop, το κορυφαίο, και πλέον ιστορικό, εργαστήριο δημιουργικής γραφής στις ΗΠΑ. Αρα;

«Είναι καλή συγγραφέας»

«Ενας βασικός λόγος για τον οποίο παρακολούθησα το “Girls” ώς το τέλος ήταν η συγγραφική καριέρα της Χάνα ή, μάλλον, η αγωνία για την πραγματοποίησή της», παραδέχεται στην «Κ» η Ναταλί Σαϊτάκη, ένα κορίτσι που γράφει (τη διαβάζουμε στο ladylike.gr και στο thedailyowl.gr). «Η δημιουργικότητα της ίδιας τροφοδοτούνταν και πάγωνε από τα ίδια περιστατικά, τις απανωτές χαοτικές καταστάσεις στις οποίες εισερχόταν, εκούσια κι ακούσια ανά περίπτωση.

Η καθημερινότητά της δεν περιλάμβανε συγκεκριμένο χρονικό πλαίσιο συγγραφής, ό,τι κι αν συνέβαινε γύρω της. Η αφοσίωση της Χάνα στη συγγραφή εντοπιζόταν περισσότερο στην ιδέα, παρά στην πράξη. Στο σημείο αυτό, ως επίδοξη συγγραφέας, ταυτίστηκα μαζί της πολλές φορές. Αν δεν συνέβαιναν περιστατικά, άσχημα ή όμορφα, και σε κάθε περίπτωση έντονα, δεν μπορούσε να γράψει από μόνη της, εκτός αν είχε αναλάβει κάποιο συγκεκριμένο θέμα από τον εκάστοτε εργοδότη της. Πειράζει, όμως, όλο αυτό; Θα είχε το ίδιο καλό αποτέλεσμα η γραφή της εάν δεν εξαρτιόταν από τη διάθεση ή τον βιοπορισμό της και αποτελούσε κυρίως προϊόν εργατικότητας; Μόνο η ίδια θα μπορούσε να δώσει σαφή απάντηση σε αυτό».

Η Ναταλί αμφιταλαντεύτηκε, αλλά τελικά έδωσε την απάντηση: «Ενας ενδιαφέρων άνθρωπος, λογικά, θα παρήγε ενδιαφέροντα κείμενα. Σε ποιο βαθμό μπορεί να ισχύει κάτι τέτοιο, δεδομένου ότι τη μοναδική φορά που η Χάνα συναναστράφηκε με συγγραφείς –στο Workshop της Iowa– η δουλειά της επικρίθηκε ως ελλειμματική στη φαντασία και απολύτως αυτοαναφορική; Για μένα, πάντως, η Χάνα ήταν καλή συγγραφέας. Η σποραδικότητα των δημιουργικών της φάσεων δεν την καθιστά λιγότερο αξιόλογη. Εξάλλου, ποιος είπε ότι η φωνή μιας γενιάς πρέπει να εκφράζεται χωρίς σταματημό και μονίμως σε τεράστια ένταση; Λίγες πρόζες αρκούν».

Μέσο εξερεύνησης

Το ερώτημα δεν είχε απασχολήσει τον Θοδωρή Δημητρόπουλο, δημοσιογράφο (oneman.gr, flix.gr) και επίσης γραφιά (δεν ταυτίζονται πάντα), τουλάχιστον όχι περισσότερο από άλλα στοιχεία του χαρακτήρα της Χάνα. Μας λέει: «Σε αντίθεση με πολλές σειρές που αφορούν δημιουργούς ή καλλιτέχνες και άρα σε κάποιο βαθμό και τα ίδια τα έργα που εκείνοι δημιουργούν εντός της σειράς (με εξέχοντα παραδείγματα αρκετές δουλειές του Ααρον Σόρκιν όπως το “Newsroom” ή το “Studio 60 on the Sunset Strip”), στο “Girls” το αντικείμενο της δημιουργίας δεν είναι ποτέ μονόλιθος, δεν είναι ποτέ κάτι το ιδεατό, κάτι το προσχηματισμένο.

Ως εκ τούτου, δεν έχει ποτέ σημασία αν το ίδιο το γράψιμο της Χάνα είναι τόσο σπουδαίο, σίγουρα όχι όση σημασία έχει ο ρόλος που την κρατάει στη διαδικασία της ενηλικίωσής της. Το γράψιμό της, το έργο, η δημιουργία, οι ιδέες, ο στόχος της, δεν παραμένουν ποτέ κάτι το αμετάβλητο, είναι ρευστά όσο και ο ίδιος ο εαυτός της. Το γράψιμο της Χάνα, η φωνή της, γίνονται στην πορεία της σειράς μέσο εξερεύνησης, διαρκώς μετασχηματιζόμενο. Αρχικά πρόκειται για έναν αυθάδη ιδεαλισμό που την κάνει να πιστεύει πως μπορεί να κατακτήσει –ή να αλλάξει– τον κόσμο. Θέλει να γίνει συγγραφέας. Πόσοι άνθρωποι δεν ήθελαν κάτι παρόμοιο μεγαλώνοντας;

Αργότερα το γράψιμό της τη φέρνει σε μια θέση στο GQ, μέσω της οποίας αναρωτιέται για το τι θέλει από τη ζωή και τον εαυτό της, καθώς αντιμετωπίζει συμβιβασμούς στην πράξη. Η αγνότερη έκφραση γραφής της έρχεται στο εκπληκτικό τέλος της 5ης σεζόν, και είναι προφορική, πιο ωμή, πιο αμόλυντη από ποτέ άλλοτε. Η ιστορία που αφηγείται στο slam του “The Moth” είναι γεμάτη πόνο και αποδοχή και ωρίμανση. Καθώς η 6η σεζόν και η σειρά φτάνει προς το τέλος, η Χάνα είναι κάτι σαν βετεράνος ήδη – στο προτελευταίο επεισόδιο ξεκινά ακαδημαϊκή καριέρα επειδή η επικεφαλής του τμήματος θαυμάζει το γράψιμό της και θεωρεί πως έχει κάτι να πει στους νεότερους για τον κόσμο που αλλάζει.

Ισως να μη γίνει ποτέ συγγραφέας, αλλά έστω και έτσι –μέσα από την εμπειρία της άτσαλης διαδικασίας ωρίμανσης, εκφρασμένη από μια διαρκώς μεταβαλλόμενη σημασία και απεικόνιση της συγγραφής– η Χάνα κατάφερε, υπό μία έννοια, να υπάρξει μια κάποια φωνή τού τι σημαίνει να ανήκεις σε αυτή τη μία γενιά».

Ισως τελικά δεν έχει και τόση σημασία. Χωρίς να προδίδουμε το φινάλε, η Λένα Ντάναμ μάς αφήνει με τη συγγραφέα Χάνα Χόρβαθ ξαφνικά χωρίς λέξεις. Οπως παρατηρούν οι New York Times, μια συγγραφέας, που λέει την ιστορία μιας συγγραφέως, επιλέγει στο τέλος τη σιωπή. Στο τελευταίο πλάνο, η Χάνα (και η Λένα) τα λέει όλα με τα μάτια της, μουρμουρίζοντας το «Fast Car» της Tracy Chapman, δανειζόμενη την εμβληματική φωνή μιας άλλης γενιάς.

Οι φίλες που είμαστε

Της Λένας Φουτσιτζή*

Το τελευταίο επεισόδιο των Girls ήταν το προτελευταίο επεισόδιο. Εκεί οι τέσσερις πρωταγωνίστριες μαζεύτηκαν για τελευταία φορά στον ίδιο περιορισμένο χώρο, για να ανακαλύψουν για άλλη μια (και υποθέτουμε, τελευταία) φορά ότι η φιλία τους δεν έχει άλλα περιθώρια. Αντανακλώντας μια άλλη συγκρουσιακή συνάντηση σε ένα ξύλινο σπίτι στα Χάμπτονς, η Σοσάννα, τότε μεθυσμένη και απελπισμένη, τώρα νηφάλια και ήρεμη, σφύριξε τη λήξη της σχέσης τους.

Το τετέλεσται δεν ήταν αφορμή για στενοχώρια. «Κάναμε ό,τι καλύτερο μπορούσαμε», συμφώνησαν, και προχώρησαν παρακάτω. Μπορεί να ξαναβρεθούν, αλλά δεν θα υποκριθούν ότι είναι οι 20 και κάτι που θα είναι κολλητές για πάντα. Οι φιλίες της ενηλικιώθηκαν όπως ενηλικιώθηκε και το φορμάτ της σειράς και οι υποκριτικές ικανότητες της Λένα Ντάνχαμ, όπως αποτυπώθηκαν στο τελευταίο επεισόδιο. Το θεατρικό στυλ, ή ίσως το λογοτεχνικό στυλ αφήγησης που για μένα κορυφώθηκε στο επεισόδιο «American Bitch» με θέμα την σεξουαλική παρενόχληση, επαναλήφθηκε με τρεις μόνο ηθοποιούς και σε δύο τοποθεσίες: στο καινούριο σπίτι της Χάνα, εκτός Μπρούκλιν, και σε ένα δρόμο έξω από το σπίτι της Χάνα.

Για μια τελευταία φορά η πρωταγωνίστρια βούλιαξε στον ανυπόφορο ναρκισσισμό της, αποδεικνύοντας ότι το να γίνεις μητέρα δεν σε κάνει καλύτερο άνθρωπο, αλλά με μια τυχαία συνάντηση με μια έφηβη η Χάνα έγινε κόρη και μητέρα μαζί. Μπορεί να μην κατάφερε να αποβάλει εντελώς τον κακό της εαυτό, αφού έκανε την νεαρή να φύγει κλαίγοντας και τρέχοντας, κατάφερε όμως να γυρίσει σπίτι και να επικοινωνήσει με τον γιο της.

Σε κάποια άλλη σειρά μπορεί η τυχαία συνάντηση να φαινόταν φτηνό κόλπο. Στο ώριμο σύμπαν των Girls η έφηβη δεν ήταν ο από μηχανής Θεός, ήταν μια αφορμή για να προσπαθήσει η Χάνα να επιστρέψει στον καλό της εαυτό, που όλοι ξέρουμε ότι κατά βάθος, κάπου έχει. Δεν ήταν ποτέ η φίλη που θα θέλαμε να έχουμε, ήταν όμως η φίλη που μέσες άκρες, περίπου, έχουμε, και πολύ φοβόμαστε ότι μερικές φορές, είμαστε. Θα μου λείψει πολύ η Χάνα

ΣΧΕΤΙΚΑ TAGS

Μουσική: Τελευταία Ενημέρωση

X