Του Απόστολου Κουρουπάκη
Πόσος ντόρος έγινε και συνεχίζει να γίνεται σχετικά με το γλωσσάριο με αμοιβαία αποδεκτούς όρους μεταξύ Ε/κ και Τ/κ δημοσιογράφων; Πολύς και κατά τη γνώμη αχρείαστος, όπως αχρείαστο είναι και το γλωσσάριο. Δεν θεωρώ ότι ένα γλωσσάριο μπορεί από μόνο του να κάνει την οποιαδήποτε αλλαγή, διότι είναι κάτι το τεχνητό, που θα πρέπει να το μάθεις. Δεν θεωρώ ότι τίθεται θέμα λογοκρισίας ή περιστολής των ελευθεριών του Τύπου και των λειτουργών του με αυτό, απλώς το βλέπω ως ένα ακόμα αχρείαστο συμβουλευτικό εγχειρίδιο καλών τρόπων. Μου θυμίζει, ξέρετε, τις συμβουλές της μάνας μου πριν πάμε σε κάποια επίσκεψη, «όταν σε κεράσουν θα πάρεις ένα και θα πεις ευχαριστώ. Θα σου ξαναπροσφέρουν, αλλά εσύ δεν θα πάρεις, θα με κοιτάξεις, και με το νεύμα μου θα καταλάβεις αν πρέπει να πάρεις ακόμα ένα». Ξέρετε πόσα σοκολατάκια τζοκόντα έχασα με αυτή τη συμβουλή της μάνας μου; Αμέτρητα. Στο τέλος τι γινόταν; Τίποτα. Και σοκολατάκι δεύτερο δεν έπαιρνα και η μητέρα μου αναγκαζόταν να δικαιολογηθεί γιατί ήμουν ακατάδεκτος.
Έτσι και με το γλωσσάριο, και τις λέξεις-φράσεις δεν θα χρησιμοποιούμε και όσοι το κάνουν θα πρέπει να δικαιολογούν με παραφράσεις γιατί τις χρησιμοποιούν και στο τέλος θα χάσουμε και το νόημα των λέξεων και οι λέξεις που δεν είναι ορφανές… θα μας κοιτούν από τα κείμενά μας και θα γελάνε.
Προς τι ο ντόρος, λοιπόν; Είμαστε φοβεροί, δεν χάνουμε ευκαιρία να συνασπιστούμε σε στρατόπεδα, να είμαστε οι μισοί υπέρ της συμφιλίωσης και της προσφοράς κλάδου ελαίας και οι άλλοι μισοί να είμαστε προστάτες της μνήμης και της πατρίδας. Επίσης, μας αρέσουν και οι υπερβολές και οι ιστορικές αναγωγές, και φυσικά να βρίσκουμε παραδείγματα που επιβεβαιώνουν τις απόψεις μας, ακόμα και αν δεν είναι εντελώς τα κατάλληλα.
Οι λέξεις θεωρώ ότι δεν φταίνε σε τίποτα να τις ταλαιπωρούμε και να βρίσκουμε συνώνυμά τους ή άλλες ουδέτερες για να μην πληγώσουμε ο ένας τον άλλο, αυτή τη δουλειά την κάνει η λογοτεχνία, που έχει εργαλεία της τις λέξεις και μπορεί να πει τα πράγματα με το όνομά τους ή να τα ωραιοποιήσει. Ο δημοσιογραφικός λόγος, που, αναντίλεκτα, έχει ως εργαλεία του τις λέξεις, δεν έχει στόχο να εξωραΐσει ή να επιβάλλει έννοιες και γεγονότα μέσω αυτών. Αυτό μπορεί να το κάνει η λογοτεχνία, και αν είναι στρατευμένη και μονόφθαλμη επιλέγεις να μη τη διαβάσεις και να βρεις αλλού αυτό που αναζητείς. Ο δημοσιογραφικός λόγος είναι γεγονότα που πρέπει να μεταφερθούν διά των σωστών λέξεων, ενώ ο λογοτεχνικός λόγος είναι εικόνες, διαισθήσεις, γεγονότα, εμπειρίες, γνώμες, θέσεις και χίλια άλλα που εκπορεύονται εκ των λέξεων, όχι ΚΑΙ από τις λέξεις. Ο δημοσιογράφος πρέπει να ξέρει να πει τα σύκα-σύκα και τη σκάφη-σκάφη, και όχι να αναζητάει την υπό τας περιστάσεις κατάλληλη λέξη. Τα ρεπορτάζ είναι εκ των γεγονότων εκπορευόμενα, ενώ η λογοτεχνία διά των λέξεων εκπορευόμενη.
Όσο για το αν εμπλέκεται η Επιτροπή Δεοντολογίας της Βουλής και η Ένωση Συντακτών νομίζω ότι έχουν δοθεί εξηγήσεις ότι κανείς από αυτούς τους φορείς δεν είχε εμπλοκή στο ζήτημα και ότι αυτό ήταν εισήγηση από το Γραφείο για την Ελευθερία του Τύπου του ΟΑΣΕ. Τώρα γιατί κάποιοι επιμένουν να μην το καταλαβαίνουν και να προσπαθούν ντε και καλά να βρουν πρόθυμους αρνησιπάτριδες και κάποιοι άλλοι ψυχωτικούς εθνικιστές εμπίπτει ακριβώς σε ό,τι είπα παραπάνω, μας αρέσει να είμαστε αδερφοφάδες και με αυτόν τον τρόπο να μην κάνουμε τίποτα, αλλά να καταριόμαστε την άδική μας μοίρα και να αναφωνούμε συχνά-πυκνά «ανάθεμα στον αίτιο» και «ας όψονται τζίνοι που τα κάμασι».
Δεν έχουμε ανάγκη από γλωσσάρια, έχουμε ανάγκη από παιδεία που θα ξέρει να ξεχωρίσει τι σημαίνει έποικος και τι κουβαλητός. Που θα μπορεί να συνδέσει στο μυαλό του την εισβολή και το πραξικόπημα με το ταξίδι της Αϊσέ και τις διακοπές της. Που θα καταλαβαίνει ότι ο αγνοούμενος είναι αυτός που χάθηκε από το μίσος. Που το μίσος σημαίνει μίσος και όχι μισή αγάπη ή περιορισμένη ποσότητα φιλικών συναισθημάτων. Που θα ξέρει να λέει τελικά τη σκάφη-σκάφη.
