Η Ελπίδα Φραγκεσκιδου είναι μια νέα καλλιτέχνιδα, που ήδη στο βιογραφικό της έχει συνεργασίες όπως το Οnassis AiR, Μπιενάλε Αθήνας, Α. Αντωνοπούλου Gallery, Εθνικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης στην Αθήνα. Με την επιστροφή της στην Κύπρο έλαβε μέρος για το residency πρόγραμμα του Φυτωρίου. Μια καλλιτέχνιδα τελειομανής, με ξεκάθαρο στόχο, αγάπη και πάθος για τη δουλειά της. Μέσα από τα έργα της Ελπίδας μπορεί κάποιος να δει την ιστορικότητα με σύγχρονη ματιά, αλλά και μια πολύ φρέσκια αισθητική. Η «Κ» μίλησε με την Ελπίδα για την πορεία της μέχρι τώρα, για τον ερχομό της πίσω στο νησί αλλά και για το τι θα άλλαζε στην Κύπρο.
–Η δουλειά σου έχει άμεση σχέση με την Κύπρο και την ιστορία και μας μεταφέρεις με ένα πολύ σύγχρονο τρόπο. Τι είναι αυτό που σε έκανε να ασχοληθείς με αυτό το θέμα;
–Αυτό βρίσκεται κάτω από τα πόδια μας, η Κύπρος και ο τρόπος που τη μεταφέρω σίγουρα είναι ότι απομένει αντιληπτό από τα χέρια μου. Στη δουλειά μου μπορείτε να νιώσετε τον χρόνο που έχει σταματήσει σε ένα παιδικό όνειρο. Ένας συνεχιζόμενος πολιτιστικός διάλογος, η υποκειμενικότητα της έμπειρης πραγματικότητας, η μετάβαση των παρελθόντων, των τρεχουσών και των μελλοντικών γεγονότων και ο σχηματισμός αναμνήσεων είναι από τα κύρια θέματα που εξετάζονται στη δουλειά μου. Όλο το νησί μοιάζει σαν αρχαιολογικό, ιστορικό και παράλληλα σύγχρονο εύρημα.
–Βλέποντας τα έργα σου διακρίνω ότι δημιουργείς έναν καινούργιο χώρο μέσα σε έναν ήδη υπάρχοντα χώρο...
–Δημιουργώ και εγκαθιστώ γλυπτικούς όγκους, αντανακλώντας την αέναη μεταμόρφωση που παίρνουν τα σώματα και οι οντότητες. Με ενδιαφέρει η άμεση αλληλεπίδραση στον χώρο από τους θεατές και αυτό επιτυγχάνεται με δημιουργία ενός τόπου μέσα στο χώρο, σε συνδυασμό με άλλες δράσεις. «A place non place», ενός περιβάλλοντος που είναι καινούργιο, διαφορετικό από αυτό που ήμασταν πριν μπούμε στην εγκατάσταση που αφορά το έργο. Με ενδιαφέρει το έργο να γίνεται εμπειρία και επιτυγχάνεται σε μένα κυρίως με αυτό το τρόπο. Πώς η εμπειρία γίνεται ανάμνηση; Ενσαρκώνω ένα ιστορικό θεμέλιο, αρχιτεκτονικής και αρχαιολογίας. Ίσως ευθύνεται ο λόγος που ξεκίνησε όλη αυτή η σειρά έργων, από το πολλή περπάτημα που έκανα σε αυτή την πόλη. Το μεγαλύτερο μέρος των κατοίκων της Λευκωσίας δεν περπατούν την πόλη, δεν ξέρουν πολλά στοιχεία σε αυτή –είναι πολύ διαφορετική η διαδικασία του περπατήματος.
Αναζήτηση εφευρετικότητας
–Θα άλλαζες κάτι στα εικαστικά δρώμενα της Κύπρου;
–Κάθε μέρα θέλω να είναι καινούργια, θέλω να ζω να νιώθω ότι έχω νέα ερεθίσματα, νέες ευκαιρίες. Θέλω να νιώθω ότι είμαι σε μια μόνιμη εξέλιξη κάτι που θα έλεγα ότι θα μου άρεσε να νιώθω ότι συμβαίνει και στο περιβάλλον που ζω. Ήρθα βέβαια αρκετά φιλόδοξη, σύντομα θα ανοίξω τον δικό μου χώρο που ονομάζεται «KUNS Studio» και είναι ένα χώρος που θα είναι και studio και salon. Αυτό που θα ήθελα είναι να αλλάξω σιγά σιγά και την καθημερινότητα της κοινωνίας μας από τον χώρο της τέχνης αλλά και γενικά, στο κομμάτι της εκπαίδευσης.
–Η τέχνη έχει όρια;
– «Κάνε τέχνη, και κάνε τη σπίτι σου;;;»; Η τέχνη είναι ζωντανή, αλληλοεπιδρά σαν τα βακτήρια καλή ώρα. Η τέχνη, αν ήταν απτή θα είχε όρια. Βέβαια, είμαστε χωρισμένοι από τις τέχνες και από τα μέσα αναπαραγωγής τους που επιθυμεί πια κανείς δίκαιος καινούργιες εικόνες και νέους τρόπους δημιουργίας της πραγματικότητας στο κάτω κάτω θεωρώ ότι άνθρωπος αναζητά την εφευρετικότητα δεν θέλει να συνεχίσει την πορεία του, απλώς αναπαράγοντας το παρελθόν…
Σημαντικές συνεργασίες
–Πως ήλθε η συνεργασία με το Ίδρυμα Ωνάσης;
–Γνώρισα την ομάδα του Οnassis AiR στην Ύδρα τον περασμένο Απρίλιο. Είχα επιλεχθεί τότε να λάβω μέρος σε ένα workshop που έκανε σε συνεργασία με το Safar Studio και τον καλλιτέχνη αλλά και graphic designer Hatem Imam από Βηρυτό. To workshop ονομαζόταν «Lying Fallow: The economy of care» και διαρκούσε περίπου δέκα μέρες. Στη συνέχεια, βρέθηκα στο Μουσείο Μπενάκη τη μέρα της έκθεσης που διοργάνωνε το Ίδρυμα ΔΕΣΤΕ του Δάκη Ιωάννου και το New Museum της Νέας Υόρκης και κάπου εκεί χτίσαμε όλο και πιο στενές σχέσεις. Το Ίδρυμα Ωνάσης χρηματοδότησε και αυτή τη μικρή, καλλιτεχνική όαση στο κέντρο της Αθήνας. Εκεί βρέθηκα να είμαι μέρος της ομάδας του πιλοτικού προγράμματος τους πρώτους έξι μήνες όπου κλείνοντας τον δρόμο μου εκεί άνοιξε μια νέα πόρτα για μια ομαδική έκθεση στην Α. Αντωνοπούλου Gallery στην Αθήνα για το καλωσόρισμα της πανδημίας.
–Ποια ήταν η δική σου μελέτη για το Residency σου στο Φυτώριο;
–Τα αντικείμενα μπορούν να διηγούνται ιστορίες… Χειροποίητο αποτέλεσμα μέσα σε μια χωρική εκδήλωση, ζωντανών και φανταστικών αναμνήσεων, που περιλαμβάνει προβληματισμό σχετικά με τους τρόπους με τους οποίους βιώνουμε τον χρόνο, τον τόπο και τους τρόπους με τους οποίους τα απομεινάρια του παρελθόντος κωδικοποιούνται, αποθηκεύονται και ανακτώνται μέσω πνευματικών και συναισθηματικών διαδικασιών, σχηματίζοντας αναμνήσεις. Τα έργα που πραγματοποιήθηκαν κατά τη διάρκεια του residency σχετίζονται με το νησί και την υλική κουλτούρα γύρω από αυτό. Μπορείτε να νιώσετε την παύση και τον χρόνο που έχει σταματήσει. Τα σημάδια από διαφορετικούς μύθους και γλώσσα. Τα ίδια τα αντικείμενα δεν είναι ποτέ εντελώς σιωπηλά, γιατί τα κεφάλια μας δεν είναι ποτέ εντελώς κενά: μπορούν να μας μιλήσουν μέσω μιας γλώσσας σημείων που έχουμε ήδη μάθει.
