ΚΛΕΙΣΙΜΟ
Loading...
 

Δημιουργίες πέρα από ακαδημαϊκές φόρμες

Για το Φεστιβάλ «Εικόνες και Όψεις του Εναλλακτικού Κινηματογράφου» μιλάει στην «Κ» ο Δώρος Δημητρίου

Του Απόστολου Κουρουπάκη

Του Απόστολου Κουρουπάκη

kouroupakisa@kathimerini.com.cy

Τι είναι ο εναλλακτικός κινηματογράφος; Ποιους αφορά ένα τέτοιο φεστιβάλ; Αυτά είναι μερικά από τα ερωτήματά μου που απάντησε ο Δώρος Δημητρίου, βασικός συνεργάτης του και εκ των επιμελητών του προγράμματος του Φεστιβάλ «Εικόνες και Όψεις του Εναλλακτικού Κινηματογράφου».

Οι προβολές και οι διάφορες δράσεις του Φεστιβάλ θα λάβουν χώρα από τις 18 έως τις 24 Φεβρουαρίου, στη Λέσχη Βιβλίου «Υφαντουργείο», στη Λευκωσία. Το Φεστιβάλ στηρίζει το Υπουργείο Ψηφιακής Πολιτικής, Τηλεπικοινωνιών & Ενημέρωσης της Ελλάδας. Ο Δώρος σημειώνει ότι στο πρόγραμμα και φέτος θα υπάρχουν στο πρόγραμμα παραδείγματα απ’ όλα τα είδη του εναλλακτικού κινηματογράφου (εναλλακτικές ταινίες ντοκιμαντέρ, αφηγηματικές, κινούμενα σχέδια (animation), μικρού και μεγάλου μήκους). Ένας από τους στόχους του φεστιβάλ είναι να ανταποκριθεί στην απαίτηση του κυπριακού κοινού για μια σύγχρονη εστία όπου να καλλιεργείται η κινηματογραφοφιλία στην πιο πολυδιάστατη μορφή της. Ο Δώρος Δημητρίου τονίζει ότι κινηματογραφικό τοπίο στη χώρα μας αρχίζει και αλλάζει, αφού έχουμε περισσότερες γνώσεις για τον οπτικοακουστικό τομέα γενικότερα και επιζητούμε να διευρύνουμε τους κινηματογραφικούς, αλλά και καλλιτεχνικούς μας ορίζοντες.

–Κατ’ αρχάς τι εννοούμε με τον όρο εναλλακτικός και σε ποιους απευθύνεται;

–Δεν υπάρχει κάποιος ξεκάθαρος και συγκεκριμένος ορισμός του εναλλακτικού κινηματογράφου και ο όρος «εναλλακτικός κινηματογράφος» είναι πάρα πολύ ευρύς. Μπορούμε όμως να εντοπίσουμε κάποια χαρακτηριστικά του: Αναφέρεται κυρίως σε δημιουργίες που δεν εμπίπτουν στο φάσμα του «εμπορικού», αυτού δηλαδή που έχει στόχο το οικονομικό κέρδος. Άρα μιλάμε κυρίως για ανεξάρτητες παραγωγές που γίνονται εκτός του συστήματος των μεγάλων εταιριών. Επίσης, πολλές φορές υπάρχει το στοιχείο του πειραματισμού, της προσπάθειας δηλαδή του δημιουργού να ανιχνεύσει τα όρια του κινηματογράφου ως μέσου. Ένας άλλος όρος που συχνά αναφέρεται σε σχέση με το εναλλακτικό, είναι και το avant garde, δηλαδή το πρωτοποριακό, αυτό που (στην Τέχνη γενικότερα) προσπαθεί να κάνει πράγματα για πρώτη φορά. Άλλα χαρακτηριστικά είναι η προσωπική και άμεση σχέση του δημιουργού με το έργο («προσωπικό» σινεμά) και σίγουρα ο μη περιορισμός σε ένα είδος ή φόρμα κινηματογραφικής δημιουργίας: Υπάρχουν εναλλακτικές ταινίες ντοκιμαντέρ, αφηγηματικές, κινούμενα σχέδια (animation), μικρού και μεγάλου μήκους – και φέτος θα δούμε παραδείγματα απ’ όλα αυτά τα είδη. Συμπερασματικά μπορούμε να πούμε ότι παρόλο που κανένας ορισμός δεν καλύπτει πλήρως κάποια συγκεκριμένη ταινία, ένα ακόμα σημαντικό χαρακτηριστικό είναι η εξερεύνηση των αισθητικών και φορμαλιστικών δυνατοτήτων της οπτικοακουστικής τέχνης και την ανατροπή της ακαδημαϊκής κινηματογραφικής γραφής.

–Με ποια κριτήρια διαμορφώθηκε το φετινό πρόγραμμα;

–Όπως πάντα η δημιουργία του προγράμματος προκύπτει από μια ομαδική διαδικασία, αρχίζοντας από τις εισηγήσεις των επιμελητών και λαμβάνοντας υπόψη διάφορες παραμέτρους. Προσπαθούμε κάθε φορά να έχουμε ταινίες από διάφορες χρονικές περιόδους, περιοχές του κόσμου και φυσικά προσεγγίσεις του τεράστιου πεδίου που ονομάζεται «εναλλακτικός κινηματογράφος». Φυσικά, πάντα συμπεριλαμβάνουμε και την εγχώρια δημιουργία.

–Τι ξεχωρίζει φέτος στο καλλιτεχνικό πρόγραμμα;

–Ένα από τα δυνατά στοιχεία του Φεστιβάλ είναι το ότι όλα τα προγράμματα είναι ισάξια και εξίσου ενδιαφέροντα. Εναπόκειται στον θεατή να κρίνει και να ξεχωρίσει αυτά που προτιμά. Βέβαια, η συμμετοχή και η φυσική παρουσία σημαντικών καλλιτεχνών είναι πάντοτε αξιοσημείωτη: Μασάκι Ιγουάνα, Εύα Στεφανή και Χριστίνα Παπακυριακού θεωρούμε ότι θα δώσουν μια άλλη διάσταση στο Φεστιβάλ, ο καθένας με τον δικό του τρόπο. Σίγουρα όμως δεν πρέπει να παραλείψουμε το μεγάλο αφιέρωμα στον Guy Maddin, τη Laura Mulvey και τον Jean Rouch. Ακόμα και το μικρό αφιέρωμα σε δημιουργούς, όπως ο Stan Brakhage, ο Norman McLaren και ο Peter Lichter θεωρούμε πως θα αφήσει το δικό του στίγμα.

–Υπάρχει κάτι που ιδανικά θα θέλατε να έχετε εντάξει;

–Λόγω χρονικών περιορισμών, σε κάθε έκδοση του Φεστιβάλ υπάρχει η δυνατότητα για επιλογή ενός συγκεκριμένου αριθμού προγραμμάτων και δημιουργών. Πάντοτε επιλέγουμε το περιεχόμενο του Φεστιβάλ μέσα από πολλές εισηγήσεις και ιδέες. Τελειώνοντας τη διαδικασία επιλογής των προγραμμάτων, οι εισηγήσεις που δεν έχουν συμπεριληφθεί δεν διαγράφονται, αλλά παραμένουν και μπαίνουν σε διαδικασία επιλογής για τις επόμενες εκδόσεις του Φεστιβάλ, μαζί με νέες ιδέες και προτάσεις που προκύπτουν. Βέβαια, προσπαθούμε να συμπεριλαμβάνουμε και δημιουργούς ή θεματολογίες που αφορούν το σήμερα, κάτι που ιστορικά έχει ειδικό βάρος, αλλά και αφιερώματα που πιστεύουμε ότι θα ενδιαφέρουν. Επίσης, προσπαθούμε να τιμούμε σημαντικούς καλλιτέχνες που φεύγουν από τη ζωή. Λόγω των προσφάτων θανάτων δύο σημαντικών δημιουργών, που συνέβησαν αφού είχε ολοκληρωθεί η διαδικασία επιλογής για το Φεστιβάλ, θα θέλαμε να είχαμε συμπεριλάβει και κάποιες αναφορές στους Dusan Makavejev και Jonas Mekas (τον οποίο είχαμε συμπεριλάβει σε παλιότερη έκδοση του Φεστιβάλ). Ίσως να συμπεριληφθούν στην έκδοση του 2020.

–Ποιος είναι ο στόχος του Φεστιβάλ;

–Ο στόχος του Φεστιβάλ είναι να φέρει το κυπριακό κοινό σε επαφή με κινηματογραφικές δημιουργίες που βγαίνουν πέρα από το συνηθισμένο, να συστήσει στον κόσμο κάποιες σημαντικές ταινίες και δημιουργούς από την πλούσια ιστορία του εναλλακτικού σινεμά, και να ανταποκριθεί στην απαίτηση του κυπριακού κοινού για μια σύγχρονη εστία όπου να καλλιεργείται η κινηματογραφοφιλία στην πιο πολυδιάστατη μορφή της.

–Ποιο είναι το αποτύπωμα που θα θέλατε να αφήσει το φεστιβάλ;

–Όπως κάθε χρόνο, έτσι και φέτος, πέρα από τις προβολές, το Φεστιβάλ αποβλέπει στη δημιουργία ενός φόρουμ συζητήσεων και διαλέξεων, ενώ επιχειρεί να φέρει σε επαφή επαγγελματίες, κριτικούς και θεωρητικούς του κινηματογράφου, εικαστικούς, φιλότεχνους και φίλους του εναλλακτικού σινεμά. Θα θέλαμε να δούμε αρκετούς φίλους στις προβολές μας, αλλά και στις πολύ ενδιαφέρουσες άλλες δράσεις μας, να συζητήσουμε, να ανταλλάξουμε απόψεις και να μοιραστούμε κινηματογραφικές στιγμές. Θα θέλαμε το Φεστιβάλ να είναι μια ξεχωριστή και ευχάριστη εμπειρία για όσους το βιώσουν.

Κάνουμε βήματα προς τα εμπρός

–Τα τελευταία 17 χρόνια έχετε παρατηρήσει αλλαγή στην κινηματογραφική κουλτούρα στο νησί;

–Σίγουρα. Λόγω διαφόρων παραγόντων – κυρίως της τεχνολογίας, αλλά και της επαφής του κοινού με πολλά διαφορετικά πολιτισμικά ερεθίσματα, βλέπουμε ότι πολλοί Κύπριοι δεν είναι πλέον ικανοποιημένοι με τα καθιερωμένα και δεν περιορίζονται στις καθαρά εμπορικές ταινίες – οι οποίες βέβαια είναι πάντοτε το πιο δημοφιλές είδος. Αρχίζουμε να έχουμε περισσότερες γνώσεις για τον οπτικοακουστικό τομέα γενικότερα και επιζητούμε να διευρύνουμε τους κινηματογραφικούς, αλλά και καλλιτεχνικούς μας ορίζοντες. Ακόμα, οι ίδιοι οι Κύπριοι δημιουργοί καταφέρνουν με τις επιτυχίες τους να τραβήξουν περισσότερο το ενδιαφέρον του κόσμου προς το σινεμά – και δη το κυπριακό. Υπάρχουν πολλά πράγματα που μπορούν να γίνουν ακόμα για να φτάσουμε στα επίπεδα κάποιων άλλων χωρών – που άλλωστε έχουν και μεγάλη κινηματογραφική ιστορία – αλλά είμαστε σε καλό δρόμο.

–Τα κινηματογραφικά πράγματα στην Κύπρο πώς κινούνται;

–Ο κινηματογράφος στην Κύπρο κάνει βήματα προς τα εμπρός. Υπάρχουν αξιόλογοι νέοι, αλλά και παλιότεροι καθιερωμένοι δημιουργοί, και ταινίες μας όλο και πιο συχνά ξεχωρίζουν στο διεθνές κινηματογραφικό πεδίο. Τα κινηματογραφικά φεστιβάλ έχουν γίνει πλέον θεσμός και αποτελούν ένα μεγάλο παράθυρο προς το παγκόσμιο κινηματογραφικό στερέωμα. Ελπίζουμε να στηριχθεί περισσότερο το κυπριακό σινεμά από την Πολιτεία, για να έχουμε ακόμα καλύτερα αποτελέσματα και ένα ευοίωνο μέλλον. Σημαντική επίσης είναι η δημιουργία κινηματογραφικής και οπτικοακουστικής παιδείας...

–Στην Κύπρο έχουμε εναλλακτικό κινηματογράφο;

–Από τη μια το γεγονός ότι η έννοια «εναλλακτικός κινηματογράφος» είναι πολύ ευρεία, όπως σου είπα και παραπάνω, και από την άλλη η πολυφωνία που διακρίνει τις κινηματογραφικές δημιουργίες στη χώρα μας, μπορεί να μας οδηγήσει στο ότι σίγουρα κάποιες κυπριακές ταινίες εμπίπτουν στο πεδίο του εναλλακτικού κινηματογράφου. Σίγουρα όμως δεν είναι ένα είδος με μεγάλη παραγωγή, αλλά με την έλευση νέων δημιουργών τα τελευταία χρόνια βλέπουμε κάποιες ταινίες που έχουν χαρακτηριστικά του εναλλακτικού σινεμά.

Πληροφορίες:

Φεστιβάλ «Εικόνες και Όψεις του Εναλλακτικού Κινηματογράφου», 18 - 24 Φεβρουαρίου, Λέσχη Βιβλίου «Υφαντουργείο», Λευκωσία, ώρα έναρξης προβολών: 8:00 μ.μ. Όλες οι προβολές είναι για άτομα άνω των 18 ετών. Η είσοδος για το κοινό είναι ελεύθερη. Σελίδα του φεστιβάλ στο facebook ‘Images & Views of Alternative Cinema’.

ΣΧΟΛΙΑΣΤΕ

Θέατρο-Χορός: Τελευταία Ενημέρωση

X