Του Απόστολου Κουρουπάκη
Το Πανεπιστήμιο Κύπρου φιλοξενεί τη μουσικοθεατρική παράσταση από την Ελλάδα «Εφημερίς των Κυριών». Πρόκειται για μια πρωτότυπη παράσταση σε έμπνευση της γνωστής τραγουδοποιού Ευσταθίας, που συνδυάζει μουσική και θέατρο. Για την παράσταση μάς μίλησε η Ευσταθία, η οποία έγραψε και ένα τραγούδι ειδικά για την παράσταση. Το θρυλικό έντυπο που εξεδόθη για πρώτη φορά στις 8 Μαρτίου του 1887της Καλλιρόης Παρρέν, συγκινεί και εμπνέει την τραγουδοποιό, ώστε να δημιουργήσει μια παράσταση.
–Τι είναι αυτό που σας ενέπνευσε από την Εφημερίδα των Κυριών;
–Η «Εφημερίς Των Κυριών» είναι μια ωραία ιστορία που αισθάνθηκα την ανάγκη, από την πρώτη στιγμή που την έμαθα, να τη μοιραστώ με τον κόσμο. Γεμάτη από θάρρος, πίστη, αφοσίωση, αγάπη για πρόοδο κι εξέλιξη μιας ομάδας ανθρώπων σε μία εποχή πολύ δυσμενή γι’ αυτούς. Είμαι σίγουρη ότι θα συγκινήσει πολλούς.
–Η μουσική της παράστασης σε τι ρυθμούς κινείται; Νοσταλγικές μελωδίες ή κάτι παραπάνω;
–Η μουσική και τα τραγούδια της παράστασης έχουν έναν βοηθητικό ρόλο συμβάλλουν στον τονισμό του νοήματος των κειμένων και στο συναίσθημα που δημιουργείται απ’ αυτά. Είναι μελωδίες και τραγούδια από το μακρινό παρελθόν αλλά και σύγχρονα πολύ γνωστά soundtrack που ακούγονται ως μουσικά χαλιά κάτω από τα κείμενα της εφημερίδος και δημιουργούν μία γοητευτική σύνδεση της γλώσσας της εφημερίδας με το «σήμερα». Επίσης στην παράσταση ακούγονται και δικές μου μουσικές συνθέσεις κι ένα καινούργιο τραγούδι γραμμένο αποκλειστικά γι’ αυτήν.
–Η παράσταση θα μπορούσε να είναι μάθημα ιστορίας, και μάλιστα του φεμινιστικού κινήματος, μετά μουσικής;
–Θεωρούμε ότι η παράσταση είναι μάθημα ζωής και αφορά τον κάθε αφυπνισμένο άνθρωπο. Όπως σας ανέφερα και στην αρχή δείχνει πώς μια ομάδα ανθρώπων σε πολύ μειονεκτική θέση κατάφερε με μαχητικότητα και σθένος να κάνει ωραίες κοινωνικές αλλαγές και να αφυπνίσει τον κόσμο. Ας μην ξεχνάμε ότι δεν ήταν μόνο η Εφημερίδα το έργο τους αλλά μια σειρά σημαντικών φιλανθρωπικών δράσεων με την ίδρυση πολλών ιστορικών ιδρυμάτων (νοσοκομείο Σωτηρία, άσυλο Ανιάτων και άλλα πολλά) και τέλος το σπουδαίο «Λύκειον των Ελληνίδων» της Καλλιρρόης Παρρέν.
–Σήμερα νομίζω δεν θα εξέφραζαν τις γυναίκες οι ιδέες της Καλλιρόης Παρρέν, τότε όμως; Στην παράστασή σας υπάρχει αυτή η διαδρομή;
–Η Καλλιρρόη Παρρέν πίστευε κάτι που εμπεριέχει διαχρονικότητα. Πίστευε στην αξία της μόρφωσης, πίστευε στην πνευματικότητα. «Μόνον με την μόρφωση θα λύσουν οι ελληνίδες τα προβλήματά τους» έλεγε και εδώ που τα λέμε δεν νομίζω ότι υπάρχει σπουδαιότερο όπλο απ’ αυτό. Δεν σχολιάζουμε το «σήμερα» στην παράσταση αλλά τονίζουμε τη διαχρονικότητα των μηνυμάτων της εφημερίδας. Για μας δεν είναι μια «ρετρολαγνική» κατάσταση αυτό που κάνουμε, είναι κάτι ζωντανό και ρέον με ενδιαφέρον ιστορικό που όμως δημιουργεί αυτόματες συγκρίσεις και αναλογίες με το σήμερα.
–Η Παρρέν έδειξε αφοσίωση και πίστη σε μιαν ιδέα κάπως κόντρα στον καιρό της, αν ήταν άντρας θα ήταν σίγουρα κάτι άλλο, το πιστεύετε;
–Η Καλλιρρόη Παρρέν ήταν μία αγνή ιδεολόγος, ρομαντική και επαναστάτρια που όμως η νέα Ελλάδα και οι σύγχρονοι έλληνες δεν τη γνωρίζουν όπως πρέπει. Μόλις το 1992 στήθηκε η προτομή της στο Α΄ νεκροταφείο. Δεν ξέρω τι θα γινόταν αν ήταν άντρας. Αυτό που ξέρω μόνο είναι ότι αν ήταν άντρας, αυτή τη στιγμή θα τη γνώριζε πιο πολύς κόσμος, γιατί θα τύχαινε άλλης αντιμετώπισης από την ιστορία.
–Τι κρατάτε από αυτή την προσπάθεια της Καλλιρόης Παρρέν;
–Πίστη, μαχητικότητα, αφοσίωση, ενθουσιασμό, αυταπάρνηση. Κάθε τεύχος της εφημερίδας αποτελεί μια ηρωική πράξη. Τέλος, η Καλλιρρόη είναι για μένα ένα πνευματικό πρότυπο και για την εποχή μας που δυστυχώς δεν προβάλλει γυναικεία πρότυπα όσο θα έπρεπε.
–Είναι μια αναβίωση αυτή η παράσταση ενός φιλολογικού σαλονιού; Στους σημερινούς ρυθμούς πώς χωράνε τέτοιου είδους εκδηλώσεις;
–Τα φιλολογικά σαλόνια εκείνης της εποχής ήταν μικροί πυρήνες πολιτισμού και θα ήταν πολύ ωραίο να υπήρχαν και στις μέρες μας. Γιατί υπήρχε η ανθρώπινη παρουσία και επικοινωνία που δεν υπάρχει πια, μιας και ζούμε σε μία ψηφιακή πραγματικότητα που στην ουσία δεν είναι πραγματικότητα, είναι ψευδαίσθηση. Τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, στην υπερβολική χρήση τους, έχουν υποκαταστήσει τις ανθρώπινες επαφές κι αυτό είναι κάπως στενάχωρο. Δεν είναι αναβίωση των φιλολογικών σαλονιών η παράστασή μας αλλά δημιουργεί μια επιθυμία στον θεατή να ξαναβρεί και να καλλιεργήσει χαμένες αξίες.
–Πώς θα σχολίαζε σήμερα νομίζετε το ζήτημα της σεξουαλικής παρενόχλησης των γυναικών η Εφημερίς των Κυριών;
–Η «Εφημερίς Των Κυριών» πάλεψε πολύ για την προστασία των γυναικών και φυσικά πολέμησε πάσης φύσεως βία απέναντι στο γυναικείο φύλο. Η Καλλιρρόη Παρρέν και η ομάδα της ίδρυσαν το 1895, το άσυλο της αγίας Αικατερίνης για τις ανύπαντρες μητέρες και κατάφεραν να αλλάξουν τη νομοθεσία κατά την οποία η γυναίκα εθεωρείτο ενήλικας στα 12 έτη και να το πάνε τουλάχιστον στα 15. Η σεξουαλική παρενόχληση είναι ένα είδος βίας στις μέρες μας που θα έβρισκε βεβαίως την Εφημερίδα πολέμιά της.
–Χειραφέτηση, ρόλοι, ιδέες,; Ένα κομπλιμέντο, ίσως άγαρμπο, μπορεί να θεωρηθεί παρενόχληση σήμερα, υπάρχει περίπτωση να φτάνουμε κάποτε στην υπερβολή;
–Η παρενόχληση συνήθως για να θεωρηθεί σοβαρό παράπτωμα γίνεται από άτομο που βρίσκεται σε θέση ισχύος απέναντι σε ένα άτομο- θύμα που έχει ανάγκη. Θα πρέπει να τα διαχωρίζουμε κάπως αυτά. Χρειάζεται κατανόηση κι αγάπη για να ζούμε αρμονικά μεταξύ μας. Ένα χοντροκομμένο φλερτάρισμα μπορεί να θίγει την αισθητική μας και σίγουρα ο ενδιαφερόμενος δεν πετυχαίνει το στόχο του. Κακό δικό του. Αλλά σίγουρα δεν τίθεται θέμα σεξουαλικής παρενόχλησης.
Πότε/πού: Σάββατο, 12 Μαΐου, 8:00 μ.μ. Θέατρο «Άνοιξη» Συνεργατικής Κυπριακής Τράπεζας, Αγίου Ιλαρίωνος 66.
Εισιτήρια: http://www.ucy.ac.cy/alumni/el/
