Του Απόστολου Κουρουπάκη
Το «Γράμμα σε ένα παιδί» έρχεται στο Θέατρο Ριάλτο και είναι διασκευή του βιβλίου «Γράμμα σε ένα παιδί που δεν γεννήθηκε ποτέ» της φεμινίστριας δημοσιογράφου Οριάνα Φαλάτσι. Η παράσταση που αγαπήθηκε από το κοινό ανεβαίνει σε σκηνοθεσία Μάνου Πετούση και τον ρόλο της μητέρας και ακόμη οκτώ έχει η ηθοποιός Ζέτα Δούκα και η διασκευή είναι της Μάρως Μπουρδάκου.
Η Ζέτα Δούκα μίλησε στην «Κ» για την παράσταση και το πώς η ίδια ένιωσε τον ρόλο της γυναίκας που μίλησε με το αγέννητο παιδί της, λέγοντας ότι την πρώτη φορά είχε αντικρίσει την ηρωίδα διαφορετικά, την πρώτη φορά ένιωθε ότι οι αποφάσεις της ήταν απόρροια περισσότερο του περιβάλλοντός της, ενώ αυτή τη φορά αισθάνθηκε ότι ήταν κυρία των αποφάσεών της. Το έργο παραμένει επίκαιρο ακόμα και σήμερα, ίσως περισσότερο από ποτέ, αν και γράφτηκε το 1975, σημειώνει η κ. Δούκα.
–Ανεβάζετε για δεύτερη φορά το «Γράμμα σε ένα παιδί», γιατί το επιχειρείτε ξανά;
–Είναι ένα πολύ σπουδαίο έργο αυτό. Πραγματικά μιλάει ευθύβολα στο μυαλό και στις καρδιές των ανθρώπων και ο λόγος που το ανεβάζουμε και πάλι με τον Μάνο, εκτός από τη διαχρονικότητα που έχει είναι επειδή αρέσει πάρα πολύ στους θεατές. Έχει αγαπηθεί από τον κόσμο, έχει βραβευτεί και συνεχίζει αμείωτο να προκαλεί αυτά που θεωρώ ότι πρέπει να πυροδοτεί το θέατρο στους θεατές.
–Τι το έκανε αγαπητό;
–Είναι ένα έργο με πολλές συναισθηματικές και λογικές διακυμάνσεις, σε αφορά στο μεγαλύτερο βαθμό του, αν όχι ολόκληρο, είναι ένα αληθινό έργο και βαθιά ανθρώπινο. Και είναι σκηνοθετημένο και ερμηνευμένο, ας μου επιτρέψετε να πω, με τέτοιον τρόπο, φρέσκο και ζωηρό, που διατηρεί αμείωτο το ενδιαφέρον του θεατή χωρίς να καταλαβαίνει πώς περνάει η ώρα.
–Τι πραγματεύεται το έργο;
–Το «Γράμμα σε ένα παιδί» γράφτηκε το 1975 και για πολλούς θωρείται αυτοβιογραφικό της δημοσιογράφου και ακτιβίστριας Οριάνας Φαλάτσι. Η παράσταση πραγματεύεται τη ζωή μιας δραστήριας γυναίκας, που είναι πολεμική ανταποκρίτρια, όπως ήταν άλλωστε και η Οριάνα Φαλάτσι. Αυτή η γυναίκα βρίσκεται στην κατάσταση μιας ανεπιθύμητης εγκυμοσύνης, από την ίδια και το περιβάλλον της, και πρέπει να παραμείνει στο κρεβάτι, κάτι που η ηρωίδα το προσπαθεί, αλλά τελικά αποβάλει. Έχοντας αυτή τη συνθήκη, μιας δύσκολης εγκυμοσύνης η Φαλάτσι, διά στόματος της ηρωίδας της κάνει μία διαλογική συζήτηση με το αγέννητο παιδί της καταγράφοντας και μεταφέροντας του οποιαδήποτε σκληρή πραγματικότητα υπάρχει στην κοινωνία, από τη στιγμή. Του λέει ότι θα έρθει σε έναν κόσμο που δεν υπάρχει αλληλεγγύη, ισότητα, δικαιοσύνη, λείπει η ουσιαστική αγάπη, οι έννοιες της θρησκείας και της οικογένειας είναι δύο αμφιλεγόμενες έννοιες με την έννοια του πώς βοηθάνε έναν νέο άνθρωπο να ανθίσει και να αναπτύξει τα φτερά σου στον κόσμο. Δηλαδή για όλα όσα συζητάμε και μιλάμε, αλλά πού ελάχιστα εφαρμόζουμε.
–Άρα παραμένει επίκαιρο και σήμερα;
–Είναι πιο επίκαιρο από ποτέ, διότι πλέον βλέπουμε ότι υπάρχει πλήρης κατάργηση του όποιου ανθρώπινου δικαιώματος στον κόσμο, στο όνομα της θρησκείας γίνονται εγκληματικές οργανωμένες ενέργειες, έχουμε θύματα εν καιρώ ειρήνης δίπλα στην Αττική, χωρίς καμία εφαρμογή δικαιοσύνης. Υπάρχουν εν ολίγοις όλα αυτά που μας κάνουν να πιστεύουμε ότι ο κόσμος δεν προχωράει μπροστά, αλλά πάει πίσω.
–Ποιους αφορά το έργο; Μάλλον δεν έχει να κάνει μόνο με τις γυναίκες.
–Αφορά τους πάντες, άντρες, γυναίκες, παιδιά, όσους ξέρουν και έχουν καταλάβει, εκείνους που τώρα μαθαίνουνε. Αφορά τους γονείς, αλλά και εκείνους που δεν έχουν γίνει ακόμη. Είναι ένα έργο για όλους τους ανθρώπους.
–Νομίζετε ότι τίθενται ηθικά διλήμματα μέσω της παράστασης;
–Το θέατρο δεν βάζει τέτοια διλήμματα, αυτά τα θέτει η ίδια η αλήθεια οπουδήποτε πράγματος. Το θέατρο είναι ένα μέσο αλήθειας και ίσως εφαρμογής της. Να ταρακουνήσει τις συνειδήσεις και τα μυαλά και να προκαλέσει κάτι στον θεατή. Να βγει διαφορετικός απ’ ό,τι μπήκε. Αυτός είναι ο σκοπός της τέχνης και του θεάτρου ειδικότερα, ως μιας εξωστρεφούς μορφή τέχνης. Τώρα, επί του ειδικότερου, αν θα πρέπει να φέρεις στον κόσμο ένα παιδί, αυτό είναι μια προσωπική απόφαση που θα σε ακολουθεί για όλη σου τη ζωή. Για να την πάρεις, λοιπόν, νομίζω ότι πρέπει να τα έχεις εσύ καλά με τον εαυτό σου και όσο γίνεται να ξέρεις τι θα πρέπει να κάνεις και να δώσεις στο παιδί σου. Κάθε απόφαση ζωής θα πρέπει να τυγχάνει επεξεργασίας, ούτως ή άλλως.
–Το φετινό ανέβασμα διαφέρει από το περασμένο;
–Ναι, έχει αλλάξει η συναισθηματική αφετηρία της ηρωίδας. Ως γυναίκα που έχω γίνει μητέρα, έχει αλλάξει μέσα μου ο τρόπος που έβλεπα τη γυναίκα που υποδύομαι να φέρει ή να μη φέρει στην προκειμένη περίπτωση, ένα παιδί στον κόσμο. Θέλω να πω με αυτό ότι η προηγούμενή μου ηρωίδα ήταν λίγο πιο έρμαιο των καταστάσεων και των λόγων που ήταν εναντίον να κρατήσει το παιδί. Ουσιαστικά, το ότι το έχασε, επειδή δεν έκανε αυτά που έπρεπε το έβλεπα ως αποτέλεσμα πίεσης του περιβάλλοντός της πολύ περισσότερο απ’ ό,τι στην ίδια. Η τωρινή μου ηρωίδα είναι κυρία των αποφάσεών της, είναι κυρίαρχη των επιλογών της. Το ότι δηλαδή δεν κατάφερε να κάνει όσα έπρεπε για να κρατήσει το παιδί της ήταν μια απόφαση που πήρε η ίδια. Θέλοντας να πω με αυτό ότι αν θα φέρει μια γυναίκα το παιδί της στον κόσμο είναι δική και μόνο δική της υπόθεση.
–Σκηνοθετικά πώς το προσεγγίσατε την παράσταση;
–Ο σκηνοθέτης έχει το πλάνο του και το όραμά του. Αυτό που έκανε ο Μάνος και ήταν πολύ συμβατό με αυτό που ήθελα και εγώ. Και αυτό είναι να φτιάξουμε έναν μονόλογο που να μην είναι βαρετός για το κοινό. Ξέρετε, δεν μου αρέσει το θέατρο το οποίο νιώθω ότι αρχίζει και τελειώνει επάνω στη σκηνή, το βαριέμαι. Θέλω να με αφορά ως θεατή, να νιώθω ότι οι ηθοποιοί και οι υπόλοιποι συντελεστές κάτι με εμένα μέσα, με αγκαλιάζουν ως θεατή. Υπάρχει δράση καθ’ όλη τη διάρκεια του έργου, δεν υπάρχει αφήγηση και έχουμε κάποια τρικ, αν μπορώ να τα πω έτσι, που αφυπνίζουν τον θεατή και τον κάνουν να μπει στη διαδικασία να ακολουθεί περισσότερο από έναν ρόλους.
–Υποδύεστε λοιπόν και άλλους ρόλους, δεν είναι πολύ δύσκολο αυτό;
–Υποδύομαι όλα τα πρόσωπα του περιβάλλοντος της ηρωίδας, τα οποία είναι οκτώ. Φυσικά και είναι δύσκολο, το θέατρο γενικότερα είναι δύσκολο, δεν υπάρχει εύκολος ρόλος στο θέατρο, γιατί έτσι πρέπει να είναι.
Πληροφορίες:
«Γράμμα σε ένα παιδί», Θέατρο Ριάλτο, Λεμεσός, Παρασκευή 25 Ιανουαρίου με τη Ζέτα Δούκα.
ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ
