ΚΛΕΙΣΙΜΟ
Loading...
 

Το θέατρο δεν πρέπει να κλείνει τα μάτια

Στο θέατρο Ανεμώνα ανεβαίνει η παράσταση «Χαρωπά τα δυο μου χέρια» που αποδεικνύεται τραγικά επίκαιρη

Του Απόστολου Κουρουπάκη

Του Απόστολου Κουρουπάκη

kouroupakisa@kathimerini.com.cy

Κάνοντας τον προγραμματισμό μου για την έκδοση της Κυριακής κοιτούσα τις θεατρικές παραστάσεις και σχεδόν αμέσως μου κέντρισε το ενδιαφέρον η παράσταση της «Χαρωπά τα δυο μου χέρια» σε σκηνοθεσία Αλεξίας Παπαλαζάρου που ανεβαίνει στο Θέατρο Ανεμώνα. Η αλήθεια είναι πως όταν προγραμμάτισα να πάρω συνέντευξη από την Αλεξία δεν είχα ακόμη δει τον σάλο που ξέσπασε με την ιστορία της Έλενας Φραντζή και την κακοποίησή της, σύμφωνα με τη δικαστική απόφαση από τον ανάδοχο πατέρα της. Δυστυχώς, η συνέντευξη αυτή, όπως και το έργο που έγραψε ο Μιχάλης Παπαδόπουλος είναι σατανικά επίκαιρο και όπως μου λέει η Αλεξία το θέατρο πρέπει να είναι ο καθρέφτης της κοινωνίας μας, αναφέροντας χαρακτηριστικά «Η ιστορία της Ελένης που βγήκε στην επιφάνεια την επομένη της πρεμιέρας μας, είναι τόσο ίδια με την ιστορία του ήρωά μας του Τομ, που πραγματικά είναι ανατριχιαστικό πως η τέχνη μπορεί να συναντήσει την πραγματικότητα». Η ιστορία του Τομ, που υποδύεται ο Ανδρέας Τηλεμάχου, είναι μια σκληρή ιστορία και η σκηνοθέτρια θέλησε να ακουστεί η «αλήθεια» των ηρώων της παράστασης: «Δεν πρόσθεσα σκηνοθετικά τερτίπια για να δείξω την τραγωδία του ήρωά μου», τόνισε η Αλεξία Παπαλαζάρου, αφού από μόνη της είναι μία πολύ δυνατή η ιστορία.

–Ποια είναι η ιστορία περιληπτικά που κληθήκατε να σκηνοθετήσετε;
–Παρακολουθούμε την εξομολόγηση ενός θύματος σεξουαλικής κακοποίησης. Ξεκινώντας από το σήμερα το θύμα με την παρουσία της μητέρας, του πατέρα και του ψυχοθεραπευτή του, ταξιδεύει στο παρελθόν και διηγείται την ιστορία του. Πώς σε ηλικία 8 ετών και ζώντας σε μια «καθώς πρέπει» οικογένεια δέχεται σεξουαλική κακοποίηση από τον πατέρα του και μεγαλώνει μέσα σε ένα βίαιο οικογενειακό περιβάλλον. Παρακολουθούμε την πορεία του ήρωα που μεγαλώνει γεμάτο ενοχές, θυμό, έλλειψη αυτοπεποίθησης με μόνη του σωτηρία να κλείνεται στο ντουλάπι του και να τραγουδά το «χαρωπά τα δυο μου χέρια» θέλοντας να ξορκίσει τα τέρατα που ζουν γύρω του και μέσα του. Βλέπουμε τη θέση της μάνας, μιας μάνας που αποφεύγει να δει την αλήθεια κατάματα από φόβο μη χαλάσει την εικόνα της, τον όμορφο κόσμο που έφτιαξε ζώντας δίπλα από έναν καθώς πρέπει σύζυγο και πα-τέρα.

–Πώς προσεγγίσατε σκηνοθετικά μία τέτοια ιστορία; Θα είναι μία σκληρή παράσταση;
–Είναι σκληρή η ιστορία που καλούμαστε να παρουσιάσουμε. Το ξέραμε και εγώ και τα παιδιά του Ανεμώνα, ο Αντρέας Τηλεμάχου και ο Μαρίνος Ξενοφώντος, ότι έχουμε να κάνουμε με ένα θέμα δύσκολο. Πολλές φορές αναρωτηθήκαμε μήπως πρέπει να αλλάξουμε ή να διαφοροποιήσουμε κάποιες εικόνες. Όμως κράτησα την αφήγηση να ακουστεί όσο πιο λυτά και χωρίς να προσθέτω σκηνοθετικά τερτίπια για να δείξω την τραγωδία του ήρωά μου. Από μόνη της είναι πολύ δυνατή η ιστορία άρα το μόνο που με αφορούσε είναι να ακουστεί η «αλήθεια» των ηρώων μας. Σε καμιά περίπτωση δεν θέλησα να αναπαραστήσω τη βία στη σκηνή. Αυτό που μας αφορούσε είναι να δείξουμε πώς βιώνει ένα παιδί τη βία, την πορεία του από το φως στο σκοτάδι, τον ακρωτηριασμό του. Πόσο δύσκολα ζει ένα παιδί που βίωσε αυτή την εγκληματική ενέργεια από τον ίδιο τον άνθρωπο που οφείλει ως γονιός να προστατεύει να αγαπά και να μεγαλώνει το παιδί του σε συνθήκες όμορφες και ανθρώπινες.


–Ο ήρωας που ζωντανεύει επί σκηνής είναι ένα άγνωστο τέρας ή ένας από την κοινωνία μας; Πώς τον σκιαγραφείτε;
–Αυτά τα τέρατα είναι δίπλα μας και πολύ μέσα στη κοινωνία μας. Είναι «καθώς πρέπει» πολίτες. Δεν ξεχωρίζουν, δεν αναγνωρίζονται για αυτό είναι επικίνδυνοι, γι’ αυτό πρέπει όλοι να έχουμε τα μάτια μας ανοιχτά, να προσέχουμε τα παιδιά μας και τα παιδιά του κόσμου όλου.

–Τι ήταν αυτό που σας δυσκόλεψε περισσότερο σε αυτή την παράσταση;
–Πέρασα δύσκολα προσπαθώντας να κατανοήσω τον κάθε ήρωά μου. Προσπαθώντας να νοιώσω το οχτάχρονο παιδί κλεισμένο στο ντουλάπι, το στομάχι μου γινόταν κόμπος, προσπαθώντας να κατανοήσω τη στάση μιας μάνας που νιώθει ότι κάτι γίνεται αλλά σιωπά για να μη χαλάσει τη ζωούλα της, η «μάνα» μέσα μου ούρλιαζε. Και όσο για τον πατέρα πώς να δικαιολογήσω, πώς να κατανοήσω ένα τέρας που το μόνο που θέλω είναι να τον τιμωρήσω; Προσπαθώντας, λοιπόν, να φτιάξω ένα αληθινό κόσμο πάνω στη σκηνή αναγκάστηκα να αντιμετωπίσω καταστάσεις που πολεμώ και μισώ. Έπρεπε να ξεπεράσω αυτά τα συναισθήματα για να καταφέρω να κάνω τους ηθοποιούς μου να επικοινωνήσουν με το κείμενο στην αρχή και στη συνέχεια το ίδιο να κάνει και το κοινό. Συμπαραστάτες μου ήταν φυσικά οι υπέροχοι ηθοποιοί μου. Ο Αντρέας Τηλεμάχου στον ρόλο του Τομ με βοήθησε πάρα πολύ, με την αλήθεια που ως άνθρωπος και ως καλλιτέχνης κουβαλά, να φτιάξουμε μια αληθινή ιστορία.

–Το μήνυμα από το «Χαρωπά τα δυο μου χέρια» είναι συγκεκριμένο, οι αποδέκτες ποιοι είναι;
–Όλοι είμαστε, όλοι πρέπει να είμαστε υποψιασμένοι, καχύποπτοι γιατί το κακό είναι πολύ κοντά μας, δίπλα μας. Όπως γράφω και στο πρόγραμμα της παράστασης η θέαση σε έργα με τέτοια θεματολογία δεν είναι εύκολη. Είναι όμως αναγκαία. Γιατί είναι μια πραγματικότητα σκληρή και γεμάτη ασχήμια που την ακούμε σχεδόν κάθε μέρα. Τώρα είναι εδώ μπροστά σας, ζωντανά! Γιατί το θέατρο δεν μπορεί και δεν πρέπει να κλείνει τα μάτια. Δείτε το, αναρωτηθείτε, ψάξτε. Κάπου, ίσως ένα παιδάκι έχει ανάγκη να το πάρετε από το χέρι. Κάπου υπάρχει ένα τέρας που πρέπει να καταλήξει εκεί που ανήκει.


Αληθινός και πειστικός κόσμος

–Το κείμενο του Μιχάλη Παπαδόπουλου πόσο σας βοήθησε ή σας καθοδήγησε;
–Με τον Μιχάλη Παπαδόπουλο συνεργάζομαι για δεύτερη φορά. Έχουμε μια πολύ δυνατή σχέση και αυτό μας βοηθά πάρα πολύ. Τον πιστεύω πολύ ως συγγραφέα και τον εκτιμώ πολύ γιατί είναι πάντα ανοιχτός και έτοιμος να δεχτεί μια άποψη ή μια αλλαγή στο κείμενο. Είναι ένας καλλιτέχνης με φοβερές ευαισθησίες, με σεβασμό στο κοινό αλλά και στους καλλιτέχνες που θα υπηρετήσουν το έργο του. Ο Μιχάλης μου έδωσε ένα κείμενο και εγώ εκτιμώντας τον δικό του κόσμο, του έδωσα ζωή επί σκηνής με βάση πάντα και τις δικές μου ευαισθησίες αλλά και των ηθοποιών μου που υποδύονται τους ρόλους. Ένα καλό κείμενο είναι χαρά και ευτυχία για τον σκηνοθέτη.

–Έχετε και τη μουσική επιμέλεια της παράστασης, πώς αντικρίσατε αυτό το κομμάτι;
–Όλα σε μια παράσταση είναι σημαντικά γιατί βοηθούν τον μύθο να απλώσει πάνω στη σκηνή δημιουργώντας ένα αληθινό πειστικό κόσμο. Το πώς ντύνεται ένας άνθρωπος δηλώνει τον χαρακτήρα του, το πώς περπατά, στέκεται, κοιτάζει δηλώνει χαρακτήρα. Το πού τοποθετείς την ιστορία σου (σκηνογραφία) επίσης πρέπει να είναι αποτέλεσμα μελέτης. Πού να τοποθετήσω τους ήρωές μου έτσι που να νιώσουν ότι είναι στον δικό τους χώρο και εμένα τον θεατή να με βάλει στον δικό τους κόσμο. Με τη σκηνογράφο της παράστασης είχαμε μια πολύ καλή συνεργασία και βγήκε πιστεύω ένα δυνατό αποτέλεσμα. Όλα τα στοιχεία μιας παράστασης έχουν να κάνουν με το ποιος είναι ο στόχος σου. Τι θέλεις να φτάσει στο θεατή. Το ίδιο γίνεται και με την μουσική. Η μουσική πρέπει να δημιουργεί ατμόσφαιρα, να δηλώνει μια κατάσταση, να παίρνει τον μύθο παρακάτω. Αντί λόγια μπαίνει μουσική και «διηγείται» συναισθήματα, φτιάχνει εικόνες.

 

–Μια θεματική που δυστυχώς είναι και τραγικά επίκαιρη, το θέατρο αναπαριστά τη ζωή;
–Το θέατρο πρέπει να είναι ο καθρέφτης της κοινωνίας μας. Το καλό θέατρο εμπνέεται από όλα όσα συμβαίνουν γύρω του, τα κάνει τέχνη και τα επιστρέφει στην κοινωνία. Σκοπός της τέχνης είναι να παρουσιάσει με αλήθεια, θέματα που αφορούν τον κάθε θεατή με την ευχή να καταφέρουμε να τον κάνουμε να νιώσει, να προβληματιστεί, να ευαισθητοποιηθεί και να μετατοπιστεί από κολλήματα στερεότυπα και προσκολλήματα. Με αυτή την έννοια, λοιπόν, όσο τραγικό κι αν είναι και όσο σκληρές και αν είναι κάποιες αλήθειες πρέπει να λέγονται. Η ιστορία της Ελένης που βγήκε στην επιφάνεια την επομένη της πρεμιέρας μας, είναι τόσο ίδια με την ιστορία του ήρωά μας του Τομ, που πραγματικά είναι ανατριχιαστικό πως η τέχνη μπορεί να συναντήσει την πραγματικότητα. Εύχομαι τόσο η ιστορία της Ελένης όσο και η δική μας ιστορία στο θέατρο να βοηθήσει θύματα να ανοίξουν το στόμα και να καταγγείλουν χωρίς να φοβούνται τις συνέπειες. Μακάρι οι υπεύθυνοι και οι υπηρεσίες που έχουν την ευθύνη τέτοιων καταστάσεων να κάνουν τη δουλειά τους όπως πρέπει, η κοινωνία, όλοι εμείς να έχουμε τα μάτια μας ανοιχτά και να μάθουμε να έχουμε ευαισθησίες και πριν γίνει ένα κακό. Υπάρχουν ακόμα πολλά παιδιά κλεισμένα σε ντουλάπια. Ας βοηθήσουμε αυτά τα παιδιά ο καθένας από το πόστο του και όλοι μέσα από την ψυχή μας.

–Καμιά φορά μπλέκουμε το κουτσομπολιό με το πραγματικό ενδιαφέρον, φτάνοντας στην αδιαφορία, πώς σχολιάζετε;
–Μάθαμε να τρέχουμε πάντα πίσω από το κακό. Ποτέ δεν προλαβαίνουμε το κακό. Και όταν γίνει, ξαφνικά όλοι είμαστε πολύ ευαίσθητοι, όλοι έχουμε άποψη, όλοι γινόμαστε δικαστές... εμείς οι ίδιοι πριν γίνει το μεγάλο κακό πού είμαστε ; Ποτέ ψάξαμε κάτω από τα γεγονότα ; Μάθαμε να βλέπουμε αυτά που φαίνονται μόνο. Και έτσι το δράμα περνάει και από κουτσομπολιό αλλά θέλω να πιστεύω πως δεν μένει μόνο εκεί. Αλλά ακόμα και έτσι να είναι, μακάρι το κουτσομπολιό να φτάσει στα αφτιά αυτών που πρέπει να δουν, να ακούσουν και να αλλάξουν πράγματα.


Πληροφορίες: «Χαρωπά τα δυο μου χέρια», από το Θέατρο Ανεμώνα, του συγγραφέα Μιχάλη Παπαδόπουλου, σε σκηνοθεσία Αλεξίας Παπαλαζάρου. Παραστάσεις στην έδρα του Θεάτρου Ανεμώνα στα Λατσιά στις 1, 13, 14, 15, 20, 21, 22 Απριλίου. Παίζουν οι: Αντρέας Τηλεμάχου, Γιάννα Λευκάτη, Νικόλας Πέτρου, Μαρίνος Ξενοφώντος.

 

ΣΧΟΛΙΑΣΤΕ

Θέατρο-Χορός: Τελευταία Ενημέρωση

X