Του Ανδρέα Ανδρέου
Το «SUI» (προφέρεται «Σούι») είναι τα αρχικά του «Source of Useless Information». Το «SUI» της ημέρας λοιπόν, είναι πως ο Νοέμβριος πήρε το όνομά του από τη Λατινική λέξη «Novem» που σημαίνει «Εννέα» και προσδιόριζε το γεγονός πως ήταν ο ένατος μήνας του τότε δεκάμηνου Ρωμαϊκού ημερολογίου, πριν προστεθούν σε αυτό οι μήνες Ιανουάριος και Φεβρουάριος και να έχουμε στην πορεία του χρόνου το σημερινό Γρηγοριανό ημερολόγιο.
Ο Νοέμβριος είναι πάντα ένας καλός μήνας για να κάνεις πράγματα. Στο δικό μας ημισφαίριο σηματοδοτεί το (θεωρητικό) τέλος του φθινοπώρου και την (θεωρητική) έναρξη της χειμερινής περιόδου, η οποία είναι και εορταστική λόγω των Χριστουγέννων και του ερχομού της Νέας Χρονιάς. Επιπλέον, ο Νοέμβριος σηματοδοτεί και την έναρξη μιας περιόδου ανασκόπησης πεπραγμένων, αλλά και της λήψης νέων αποφάσεων. Δεν είναι άλλωστε τυχαίο που όσοι γεννήθηκαν αυτή την περίοδο – όντας Σκορπιοί – μεταξύ των τόσων άλλων προτερημάτων τους είναι και αποφασιστικοί…!
Θεωρώ λοιπόν ότι είναι ένα καλό σημείο να κάνουμε μια μικρή ανασκόπηση για την μέχρι τώρα πορεία της κτηματαγοράς επειδή πολλά λέγονται, λιγότερα ακούγονται και το καραβάκι πάει…
Τους πρώτους δέκα μήνες του 2018 αντάλλαξαν χέρια ακίνητα συνολικής αξίας σχεδόν €3 δισ. με συνολικό αριθμό πωλήσεων που άγγιξε σχεδόν τις 12.300 πράξεις. Το ποσό αυτό δεν είναι καθόλου ευκαταφρόνητο καθώς είναι περίπου €300 εκ. περισσότερα από την αντίστοιχη περίοδο του 2017. Ποσό σχεδόν €1δισ. αφορούσε την Λεμεσό και ποσό σχεδόν €730 εκ. αφορούσε την Λευκωσία. Και οι δύο αυτές πόλεις μοίρασαν σχεδόν εξίσου 7.000 πράξεις από το σύνολο των 12.300 ή ποσοστό 57% με το υπόλοιπο 43% να το μοιράζονται οι επαρχίες Λάρνακας, Πάφου και Αμμοχώστου.
Αξιοσημείωτο είναι πως από τις 12.300 τόσες μεταβιβάσεις, 234 αφορούσαν υπηκόους της ΕΕ (πλην Κύπριους) και άλλες 186 αφορούσαν υπηκόους τρίτων χωρών. Δηλαδή, η συντριπτική πλειοψηφία του 96,5% αφορούσε Κύπριους ή Κυπριακές εταιρείες. Φυσικά σε ό,τι αφορά τους μη Κύπριους σημειώθηκαν επιπλέον 1.517 πωλήσεις σε υπηκόους της ΕΕ και άλλες 2.301 σε υπηκόους τρίτων χωρών και τα πωλητήρια έγγραφα τους κατατέθηκαν στο Κτηματολόγιο (συνολικά 3.818 πράξεις), χωρίς να έχουν γίνει μεταβιβάσεις. Η συντριπτική πλειοψηφία αυτών των 3.818 περιπτώσεων αφορά σε νεόδμητα ή υπό ανέγερση ακίνητα τα οποία δεν έχουν ακόμη ξεχωριστό τίτλο ιδιοκτησίας και άρα η μεταβίβαση τους τοποθετείται σε βάθος χρόνου. Παρόλα αυτά, περισσότερη αξία έχουν αυτές οι συναλλαγές παρά οι μεταβιβάσεις επειδή δείχνουν την πορεία του ενδιαφέροντος για νέες αναπτύξεις και νοείται πως αυτός είναι ο κανόνας ενώσω έχουμε αυτό το μη αποδοτικό και ανεπαρκές σύστημα τιτλοποιήσεων.
Συνολικά στην Κύπρο κατατέθηκαν 7.517 πωλητήρια έγγραφα κατά τους πρώτους δέκα μήνες του 2018. Αυτό συνιστά ολική αύξηση 19% σε σχέση με την αντίστοιχη περίοδο του 2017. Στην επιμέρους εικόνα, τη μεγαλύτερη αύξηση σημείωσε η Αμμόχωστος με 34% ακολουθούμενη από τη Λευκωσία με 33%, μετά τη Λεμεσό με 20%, την Πάφο με 13% και τελευταία τη Λάρνακα με 9%.
Φυσικά η Λεμεσός μπορεί να ήταν τρίτη σε αύξηση, αλλά ήταν πρώτη σε αριθμό πωλητηρίων εγγράφων όπου άγγιξε τα 2.777, ενώ η Λευκωσία που ήταν δεύτερη σε αύξηση άγγιξε τα 1.314, δηλαδή είχε μόνο το 47% του όγκου πράξεων της Λεμεσού. Η Αμμόχωστος που είχε τη μεγαλύτερη αύξηση πέτυχε μόλις 545 πράξεις.
Από τις 7.517 συναλλαγές, οι 2.301 ήταν από υπηκόους τρίτων χωρών. Αυτό σημαίνει πως ποσοστό περίπου 30% είναι οι εν δυνάμει αιτητές για απόκτηση άδειας παραμονής και Κυπριακής Ιθαγένειας.
Φυσικά μέχρι το τέλος του χρόνου οι αριθμοί αυτοί αναμένεται να αλλάξουν καθώς υπολείπονται άλλοι δύο μήνες μέχρι τότε. Η δραστηριότητα συνεχίζεται με όλο το μομέντουμ που έχει κτιστεί και κτίζεται με την οικονομία να μεγεθύνεται σε πολύ ικανοποιητικούς ρυθμούς και να βελτιώνει τους μακροοικονομικούς δείκτες.
Η όποια ανησυχία εστιάζεται σε μικροοικονομικό επίπεδο. Οι τράπεζες, έχουν μετατραπεί σε δυσκίνητες και «δυσκοίλιες» κτηματικές εταιρείες, χωρίς ξεκάθαρους στόχους και πολιτικές «αποϋλοποίησης» των ισολογισμών τους με σωστή απομόχλευση από το βάρος των ακινήτων που κατέχουν και η ανεπάρκεια τους στην ενεργή διαχείριση ακινήτων άρχισε να αποκαλύπτεται στο έμπειρο μάτι.
Ανταγωνίζονται τους developers – που θεωρητικά εν μέρει είναι καλό επειδή βοηθά στη συγκράτηση των τιμών, από την άλλη όμως υπάρχει ο ισχυρισμός πως το κάνουν αθέμιτα επειδή δεν χρηματοδοτούν εύκολα αγορές που δεν αφορούν δικά τους ακίνητα.
Γι’ αυτό λέμε πως η αγορά είναι κάπως … παράξενη…
