Του Ανδρέα Ανδρέου
Στην περιδιάβαση των διαφόρων έργων υποδομής που είτε συντελούνται ή προγραμματίζονται να κατασκευαστούν εντός του Δήμου Λευκωσίας, διαβάζουμε στερεότυπες δηλώσεις – ανακοινώσεις περιγραφής των έργων και πού αυτά αποσκοπούν. Για παράδειγμα, στην ανάπλαση του εμπορικού τριγώνου στο κέντρο, λέει η επίσημη ανακοίνωση πως σκοπός είναι: Η εφαρμογή μέτρων κυκλοφοριακής ύφεσης για αύξηση των επιπέδων ασφάλειας και παροχή διευκολύνσεων βιώσιμης κινητικότητας για όλες τις ομάδες πληθυσμού με σύγχρονα Μέσα Μαζικής Κυκλοφορίας, όπως λεωφορεία και τραμ, διακίνηση ποδηλάτων και πεζών και μείωση της χρήσης του ιδιωτικού αυτοκινήτου. Η ενίσχυση του πράσινου και των σκιασμένων χώρων, με την εφαρμογή αρχών βιοκλιματικού αστικού σχεδιασμού και αειφόρας ανάπτυξης.
Η δημιουργία ενός φιλικού, ευχάριστου και υψηλής ποιότητας και σύγχρονων προδιαγραφών υπαίθριου αστικού περιβάλλοντος και την προσέλκυση του κοινού με την εύκολη και ευχάριστη περιήγηση στην πόλη για ψώνια και ψυχαγωγία. Επίσης, σημαντικό ρόλο έχει και η προσέλκυση της επιχειρηματικής δραστηριότητας στο κέντρο της πόλης, παρέχοντας τη δυνατότητα να ανταγωνιστεί τα νέα εμπορικά κέντρα που έχουν δημιουργηθεί στην περιφέρεια της πόλης. Διαβάζοντας τα πιο πάνω ένας που δεν ξέρει, θα πει «μπράβο σε αυτή την κοινωνία και στις τοπικές αρχές που πάνε μπροστά». Την ίδια ώρα θα θεωρήσει σαν δεδομένο πως τα σύγχρονα Μέσα Μαζικής Κυκλοφορίας, όπως τα ηλεκτρικά λεωφορεία και τα τραμ βρίσκονται στο λιμάνι, εκτελωνισμένα έτοιμα να μπουν σε χρήση, πως ο μέσος Κύπριος έχει προ δεκαετίας συνηθίσει στη χρήση του ποδηλάτου ως μέσου μεταφοράς, πως τετράμετρα δέντρα συντηρούνται και μεγαλώνουν εδώ και κάποια χρόνια σε κάποια φυτώρια, περιμένοντας να μεταφυτευτούν στο κέντρο της πόλης για να παρέχουν σκίαση και να ενισχύσουν τον βιοκλιματικό αστικό σχεδιασμό και την αειφόρα ανάπτυξη. Ένας που ξέρει και σχεδόν όλοι ξέρουμε, τίποτε από τα πιο πάνω δεν ισχύει.
Ούτε ο στόχος θα ισχύσει ούτε και η διαδικασία υλοποίησης της ευγενούς πρόθεσης θα δουλέψει. Σχεδιάστηκαν τα έργα και κατασκευάζονται ωσάν να έχουμε σχέδιο για τραμ και τα τραμ έτοιμα ή ωσάν να ανακαινίζουμε και αναβαθμίζουμε κάποιο υφιστάμενο σύστημα μέσων μαζικής μεταφοράς. Δεν έχουμε τίποτε. Και να σκοπεύουμε σοβαρά να αποκτήσουμε, ένα τέτοιο έργο θα πάρει τουλάχιστον δέκα χρόνια να υλοποιηθεί σε μια πρώτη φάση στην καλύτερη περίπτωση. Σκεφτείτε μόνο τη διαδικασία σχεδιασμού και ενστάσεων, προκήρυξης διαγωνισμού και ενστάσεων, προσφορών και ενστάσεων, ανάθεσης και ενστάσεων, κατασκευής και δεν συμμαζεύεται. Στο μεταξύ όμως τα έργα «κυκλοφοριακής ύφεσης» κατασκευάζονται τώρα. Δηλαδή, οι δρόμοι είναι πιο στενοί και άρα λιγότερο φιλικοί προς το αυτοκίνητο.
Με δεδομένο πως δεν θα υπάρξει επαρκής εναλλακτικός τρόπος μεταφοράς, αντιλαμβάνεστε τι θα γίνεται στο κέντρο. Όχι κάτι λιγότερο από μπάχαλο. Και όταν ο κόσμος δεν διακινείται αποτελεσματικά, δεν βρίσκει εύκολα χώρο να σταθμεύσει, στην πορεία παθαίνει και κανένα μικροατύχημα πάνω σε κάποιο στύλο ενίσχυσης της ύφεσης ή φάει και κανένα πρόστιμο, τότε απλώς δεν θα επιστρέψει. Και άμα ο κόσμος δεν επιστρέφει, τότε και η επιχειρηματική δραστηριότητα πέφτει στο ναδίρ και το κέντρο πεθαίνει. Πέραν του σωστού σχεδιασμού στις πραγματικές διαστάσεις του όποιου θέματος, πρέπει να γίνεται και σωστός προγραμματισμός. Σε αυτό το επίπεδο η τοπική αρχή της Λευκωσίας φαίνεται να σκοράρει ένα μηδενικό. Κατάφερε με ιδιαίτερη μαεστρία να παραλύσει ολόκληρο το κέντρο με τόσα μέτωπα που έχει ανοίξει. Και όλα με τον ίδιο κύριο στόχο: την κυκλοφοριακή ύφεση… Ο μέσος άνθρωπος που θέλει να πάει τώρα στο κέντρο, τρώει τουλάχιστον 45 λεπτά να φτάσει στον προορισμό του αντί δέκα λεπτά, δεν έχει χώρο να σταθμεύσει, τρώει ένα πρόστιμο επειδή αναγκάστηκε να κάνει μια ολιγόλεπτη στάση για να κάνει τη δουλειά του και να φύγει. Αν επιλέξει να περάσει από την Καλλιπόλεως, θα καταλάβει (πλέον) πως τελικά αυτή η λεωφόρος έγινε είτε για να εξυπηρετεί το χοντρό και το λιγνό αυτοκίνητο ή ένα αυτοκίνητο και ένα τρόλεϊ υπηρεσίας καθαρισμού ξενοδοχείου.
Διπλής λωρίδας λεωφόρο πάντως δεν την λες, ούτε όμως και μονής. Είναι κάτι ντεμί… όπως ακριβώς και η αντίληψή μας για το τι θέλουμε και το πώς το θέλουμε. Ο προγραμματισμός πάει και για τα δέντρα. Όμως ούτε προγραμματισμός υπάρχει, ούτε δέντρα. Θα κατασκευαστούν τα λασάνια και οι ανθώνες, θα μπουν και οι γρίλιες από μαντέμι και θα καταντήσουν κάδοι σκουπιδιών επειδή τα δέντρα θα αναμένονται από άλλη προσφορά και άλλες ενστάσεις ή στην καλύτερη θα φυτευτεί κανένας φίκος ή καμιά κλαίουσα ύψους μερικών εκατοστών που θα αναμένουμε να ψηλώσουν για να αλλάξουν το βιοκλίμα μας! Μέχρι τότε το βιοκλίμα θα το αλλάξουμε εμείς ως λίπασμα που θα είμαστε. Θέλω πραγματικά αυτοί που σχεδίασαν όλα αυτά τα έργα να βγουν δημοσίως και να εξηγήσουν σε όλους εμάς τους άσχετους, τι πραγματικά σκέφτονταν. Μήπως έκαναν κανένα copy/pasteαπό κάποια γειτονιά της Ζυρίχης ή του Βερολίνου; Μόνο έτσι θα εξηγούνταν οι τόσες υποθέσεις που θεωρήθηκαν σαν δεδομένα. Μέχρι τότε, όλα τα έργα ανοικτά χωρίς ημερομηνία λήξης.
