Άλλη μια φορά η Ελβετία γίνεται θέατρο εξελίξεων στο Κυπριακό με στόχευση την οριστική διευθέτηση. Αυτή τη φορά στο Κραν-Μοντάνα, οι Συνθήκες Εγγυήσεων και Συμμαχίας, (που χρησιμοποιήθηκαν ως εφαλτήριο για τα δεινά που έπληξαν την Κύπρο-πραξικόπημα και εισβολή), προώρισται να αντικατασταθούν από ένα νέο σύστημα ασφάλειας στη βάση της συμφωνημένης αρχής (δήλωση του γ.γ. των Η.Ε., 12/1/2017) ότι «η ασφάλεια της μιας πλευράς δεν πρέπει να είναι εις βάρος της άλλης».
Το νέο αυτό σύστημα ασφάλειας της ευρωπαϊκής Κύπρου αυτονόητα θα διέπεται από τις αρχές της Ε.Ε. και του διεθνούς δικαίου. Σε αντίθεση με το Μπούργκενστοκ το 2004, που οι Συνθήκες Εγγυήσεων και Συμμαχίας έμειναν εν πολλοίς ανέγγιχτες, οι δύο πλευρές πάνε τώρα στην Ελβετία έχοντας τα πιο πάνω σημαντικά ζητήματα καταγραμμένα στο έγγραφο που τιτλοφορείται: «Οδηγός για τις διαπραγματεύσεις στην ασφάλεια και τις εγγυήσεις, στη Διάσκεψη για την Κύπρο». Αυτό, όπως και το γεγονός ότι στη Γενεύη τον Ιανουάριο για πρώτη φορά, μετά το 1974, η Τουρκία βρέθηκε στη διαπραγμάτευση για να συζητήσει Ασφάλεια και Εγγυήσεις, μόνο μικρόψυχοι αρνούνται να το πιστώσουν στον Νίκο Αναστασιάδη.
Ένα άλλο σημαντικό στοιχείο που εμφανίζεται επίσης για πρώτη φορά –εξ όσων γνωρίζω– στο τοπίο της διαπραγμάτευσης διά του εγγράφου Αϊντε, είναι αυτό μιας Συνθήκης Εφαρμογής της λύσης. Ενός μηχανισμού δηλαδή, ο οποίος θα επιβλέπει τη διαδικασία για την εφαρμογή των συμφωνηθέντων. Συνθήκη στην οποία λογικά θα προνοείται και η αυτοκατάργησή της από τη στιγμή που τα συμφωνηθέντα θα έχουν εφαρμοστεί. Στην προκειμένη, υπάρχουν «διασταυρούμενα πυρά» εν είδει επιχειρημάτων ωστόσο δεν πρέπει επ’ ουδενί να αφεθεί να χαθεί το δάσος για το δέντρο. Εξάλλου όπως ορθά έχει λεχθεί από τον εδώ βρετανό ύπατο αρμοστή Μάθιου Κιντ το κοινό έγγραφο δεν πρέπει να αποτελεί απειλή αλλά ευκαιρία.
Συνεπώς όσοι των εμπλεκομένων πάνε στην Ελβετία με στόχο μια τελική διευθέτηση θα πρέπει να συμφωνούν στην απόρριψη οποιουδήποτε εγγράφου αντιστρατεύεται την ουσία. Εξάλλου τίποτα δεν μπορεί να συμφωνηθεί αν δεν συμφωνηθούν όλα ενώ αν υπάρχει θέληση θα βρεθεί και ο τρόπος εγγύησης της εφαρμογής της λύσης που μπορεί να αποτυπώνεται και σε ψήφισμα του Συμβουλίου Ασφαλείας υπό το κεφάλαιο 7, το οποίο να προβλέπει και κυρώσεις σε όποιο μέρος παραβιάσει τους όρους της συμφωνίας. Φυσικά πολλοί αμφισβητούν και μάλιστα έντονα την αξιοπιστία του ΟΗΕ, καθώς ο κόσμος διαρκώς αλλάζει προς το χειρότερο, με τον διεθνή αυτό οργανισμό όχι μόνο να δείχνει ανίσχυρος να προστατεύσει το διεθνές δίκαιο αλλά συχνά να εμφανίζεται ως «κινούμενο» γκρίζων συμμαχιών και αντιπαραθέσεων.
Όπως και να έχουν τα πράγματα, λύση στο Κυπριακό θα επέλθει, εάν και εφόσον υπάρξει συμφωνία που θα επικυρωθεί από τα δύο χωριστά δημοψηφίσματα. Προσωπικά εκτιμώ ότι αν προκύψει πλαίσιο λύσης στην Ελβετία, που ταυτόχρονα θα χρειαστεί και διάστημα κάποιων μηνών για προετοιμασία συνταγμάτων και άλλων τινών, ώστε να διεξαχθούν δημοψηφίσματα, η πλειοψηφία Ελληνοκυπρίων και Τουρκοκυπρίων θα το υπερψηφίσει. Κι αυτό διότι: πρώτον, θα υπάρχει το κίνητρο της ανεμπόδιστης εκμετάλλευσης των υδρογονανθράκων. Δεύτερον, της αυτονόητης ανάπτυξης που θα έχει μια ενωμένη ευρωπαϊκή Κύπρος. Τρίτον, λόγω της επί θύραις ανοικοδόμησης της γειτονικής Συρίας και του Ιράκ, καθώς ήδη η τελική επίθεση κατά του Ισλαμικού Κράτους βρίσκεται σε εξέλιξη και τα κεφάλαια που θα επενδυθούν στην ανοικοδόμηση υπολογίζονται σε τρισεκατομμύρια.
Ούτως εχόντων των πραγμάτων, μια ενωμένη ευρωπαϊκή Κύπρος, στο μαλακό υπογάστριο της Μέσης Ανατολής, μπορεί να λειτουργήσει ως επιχειρησιακό κέντρο όλου αυτού το πρότζεκτ. Επίσης ως χώρα με χριστιανικό και μουσουλμανικό πληθυσμό μπορεί να αναδειχθεί σε πολιτικό ενδιάμεσο για την επίλυση και άλλων προβλημάτων της περιοχής μας. Κι ένα τελευταίο. Ο κόσμος απηύδησε από την εκκρεμότητα η οποία λειτουργεί σαν ασφαλής επένδυση απατεώνων λευκού κολάρου που δεν τους αγγίζει ποτέ το χέρι της δικαιοσύνης.
