Του Απόστολου Κουρουπάκη
Πριν από μερικούς μήνες από ένα περίεργο ενδιαφέρον που έχω, παρακολουθούσα την ειδησεογραφία στο Λεσότο, το Μαλάουι και άλλες αφρικανικές χώρες. Ήθελα να δω πώς χειρίζονται οι δημοσιογράφοι εκεί πολιτικά σκάνδαλα, πώς μεταφέρονται οι ειδήσεις, ποιες είναι οι κυρίαρχες θεματικές και άλλα παρόμοια. Διαπίστωσα μεγάλες διαφορές στο πώς προσεγγίζουν οι δημοσιογράφοι εκεί τα θέματα. Τα προσωπικά δεδομένα των υπόπτων δεν προστατεύονται σχεδόν καθόλου, οι κλήσεις προς το κοινό για περαιτέρω πληροφορίες για ένα έγκλημα είναι βασικό στοιχείο των αρχών και σε αυτό βοηθούν ενεργά τα ΜΜΕ.
Άλλοι λαοί, διαφορετική κουλτούρα ενημέρωσης, διαφορετικές οι δημοσιογραφικές συνθήκες και δυσκολότερες οι προκλήσεις. Διαπίστωσα επίσης ότι σε ένα πολύ μεγάλο μέρος των πληθυσμών εκεί είναι ακόμη βαθιά ριζωμένη η δεισιδαιμονία και τα στερεότυπα. Έτσι όπως «ταξίδευα» στις χώρες εκείνες έπεσα σε τραγικές ειδήσεις δολοφονίας αλμπίνων, επιληπτικών, ψυχικά ασθενών και άλλων προσώπων. Οι δολοφονίες δεν ήταν υπόθεση μόνο ενός που πίστεψε ότι ο γείτονάς του του είχε κάνει μάγια ή ότι ήταν βρικόλακας, οι δολοφόνοι ήταν πολλές φορές ολόκληρη η γειτονιά, μία ομάδα ανθρώπων που αμέσως πίστεψε στο τι είπε ο ένας.
Τα βίντεο που παρακολούθησα, για εκείνα τα δευτερόλεπτα για να είμαι ειλικρινής που κατάφερα να δω, ήταν ανατριχιαστικά, μία λέξη και ένας άνθρωπος γινόταν βορά των υπολοίπων, Homohomini lupus. Η κοινωνία ολόκληρη ή μία ομάδα δίκαζε και καταδίκαζε, εις θάνατον. Έτσι κι εδώ, για ακόμη μία φορά οι περισσότεροι έδειξαν τα αντανακλαστικά τους, όταν ξέσπασε η «είδηση» περί βιασμού του πεντάμηνου βρέφους. Ευτυχώς εμείς δεν φτάσαμε στο σημείο να συγκεντρωθούμε έξω από τον Αστυνομικό Σταθμό για να διαδηλώσουμε εναντίον του ανθρωπόμορφου τέρατος και να τον κάψουμε προς παραδειγματισμό.
Όχι αυτό δεν το κάναμε, πάλι καλά να λέμε. Αλλά τα πληκτρολόγιά μας πήραν φωτιά, βγάλαμε μαχαίρια, ό,τι βασανιστήριο υποτίθεται ότι κάνει τον άλλο να υποφέρει περισσότερο το σκεφτήκαμε, από κατάρες δε, άλλο τίποτα, ό,τι είχαμε ακούσει από παλαιότερους, ό,τι θρησκευτική αρά ξέραμε τη γράψαμε. Βέβαια, όταν μαθεύτηκε ότι τα πράγματα δεν ήταν ακριβώς όπως παρουσιάστηκαν, όλοι τιμητές και Μέσα, θύραν περιοχής περί τα χείλη μας. Οι αποτροπιασθέντες πολίτες αναζήτησαν το επόμενο θύμα, τα δε Μέσα με κάθε τρόπο προσπαθήσαμε να πούμε μα δεν φταίμε εμείς, οι αρμόδιοι μας παραπλάνησαν, δεν τα γεννήσαμε από το κεφάλι μας.
Πηχυαίοι τίτλοι στα έντυπα, τίτλοι τρόμου στα ηλεκτρονικά, μουσική που σπάει κόκκαλα στην τηλεόραση, στο ραδιόφωνο δεν ξέρω, δεν άκουσα! Μία κοινωνία που λυσσάει είμαστε, που με το ένα της χέρι κάνει το σταυρό της και με το άλλο ψάχνει το λογάρι και την πάλλα. Κανιβαλίζουμε, δικάζουμε, καταδικάζουμε πριν αμφοίν μύθον ακούσουμε. Το όλο ζήτημα του βρέφους βρίσκεται υπό διερεύνηση, μπορεί να υπάρχει όντως ποινική ευθύνη, δεν ξέρω, μπορεί όμως και όχι. Αυτό το όχι μας απασχόλησε; Φτιάξαμε όμως ένα τέρας, θέλαμε ένα τέρας, και ξέρετε γιατί; Για να μη νιώθουμε μόνοι μας, πώς το είπε ο Χατζιδάκις: «Όποιος δεν φοβάται το πρόσωπο του τέρατος, πάει να πει ότι του μοιάζει», κάπως έτσι. Φοβόμαστε ότι μοιάσαμε στο τέρας και έτσι δημιουργούμε ένα μεγαλύτερο, ένα πιο αποτρόπαιο, για να λέμε μετά εμείς δεν είμαστε έτσι.
Οι δε υπηρεσίες για ακόμη μία φορά φάνηκαν κατώτερες των περιστάσεων. Ο καθένας βγαίνει και λέει ό,τι θέλει. Δεν έγινε ούτε η υποτυπώδης διαχείριση του ζητήματος, ούτε από την Αστυνομία ούτε από τα νοσοκομεία. Καμία σκέψη για ένα δελτίο Τύπου που να προλαβαίνει καταστάσεις, ψιλά γράμματα, ένα πεντάμηνο βιάστηκε… έτσι απλά, πρέπει να διατρανώσουμε την οργή μας. Αν αποδειχθεί ότι δεν υπάρχει ποινικό, τι θα πρέπει να κάνουμε; Πάλι καλά που δεν διέρρευσαν ονόματα, ο «δράστης» είναι αλλοδαπός, άρα σωρός, όπερ εστί μεθερμηνευόμενον δεν μας νοιάζει πλέον και πολύ, αν ήταν όμως δικός μας; Καλά, πάλι θα κάναμε τον «μα βρέχει στη Φλόριδα;». Για ακόμη μία φορά όλοι μας δώσαμε εξετάσεις και αποτύχαμε. «Θεριά οι ανθρώποι»!
