Του Απόστολου Τομαρά
Ένα τραγικό περιστατικό με θύμα έναν σύγχρονο λαϊκό ερμηνευτή ιδιαίτερα αγαπητό στις νεανικές μάζες ανέδειξε την καφροσύνη που αφήνει πίσω της ο διαδραστικός σύγχρονος τρόπος επικοινωνίας. Τη μια μέρα τα πλουραλιστικά social media τον έκραζαν εν χορδαίς και οργάνοις και την επομένη τραβούσαν τα μαλλιά τους πάνω από το άψυχο πτώμα.
Τι διαφορά, άραγε, μπορεί να έχει η συμπεριφορά του όχλου από αυτό που συμβαίνει στα κοινωνικά δίκτυα; Απολύτως καμία. Σε πλήρη και αχαλίνωτη ασυδοσία. Ο καθένας μπορεί να γράφει ό,τι του γουστάρει, για όποιον δεν γουστάρει και να μη δίνει λογαριασμό σε κανένα.
Τη μια μέρα μπορεί να τον «σκίζει» και την επομένη να χύνει δάκρυα, ως άλλη μοιρολογίστρα. Να εκφράζει άποψη επί παντός επιστητού, κρυμμένος πίσω από ένα επίπλαστο προφίλ. Κάποτε θυμάμαι ότι υπήρχε ο προβληματισμός ότι θα πρέπει οι μάζες να αποκτήσουν φωνή, να βγουν από την αθέατη πλευρά της ζωής. Η έκφραση να παύσει να είναι προνόμιο των λίγων.
Κάποτε υπήρχαν οι δημόσιοι χώροι συνάθροισης. Τα καφενεία, όπου ήταν κάτι σαν η Βουλή της κάθε περιοχής. Υπήρχαν τα καφέ, ως χώροι αντάμωσης και γνωριμίας και κοινωνικής συναναστροφής. Σήμερα καφενεία δεν υπάρχουν και, όπου υπάρχουν, οι θαμώνες είναι λιγοστοί.
Καφέ υπάρχουν, όμως οι θαμώνες τους δεν πάνε για να συναντήσουν και να γνωρίσουν κόσμο. Σήμερα αν θέλεις να μάθεις το κουτσομπολιό, όχι του χωριού, αλλά μιας χώρας ή του πλανήτη, αρκεί να ανοίξεις ένα λογαριασμό σε ένα από τα κοινωνικά δίκτυα.
Τα υπόλοιπα τα φροντίζουν αυτά. Θα σου υπενθυμίζουν πότε η γυναίκα σου ή οι φίλοι σου έχουν γενέθλια, πότε είναι μια σημαντική στιγμή στη ζωή σου, θα σου θυμίζουν τους φίλους σου και θα μπορείς να σχολιάζεις από την πιο μεγάλη χαζομάρα που θα δεις ή θα ακούσεις μέχρι και το σχόλιο που μπορεί να κάνει ο αρχηγός του κράτους σου.
Καλώς ήλθαμε στην πλουραλιστική εποχή των social media, στην οποία οι κοινωνικές, οικονομικές, επαγγελματικές διαφορές δεν έχουν καμία απολύτως σημασία. Όλοι μπορούν για όλα. Μπορούν να κράζουν τον κάθε Παντελίδη, ασχέτως αν τον γνωρίζουν ή όχι, και την επομένη να τον θρηνούν λες και ήταν ο κολλητός τους.
Το περιστατικό με τον άτυχο λαϊκό τραγουδιστή, ό,τι προηγήθηκε και ό,τι ακολούθησε δείχνει την παρακμιακή κατάσταση μιας κοινωνίας που από την ασφάλεια του καναπέ της δεν έχει τον παραμικρό ενδοιασμό ή αναστολή να μεταλλάσσεται σαν χαμαιλέων.
Η θετική πίεση που κάποτε δημιουργούσε ο δημόσιος και με πρόσωπο κοινωνικός λόγος εξαφανίστηκε μέσα στις σελίδες κοινωνικής δικτύωσης. Κάποτε είχες λίγους φίλους και τους γνώριζες. Τώρα κάποιος μπορεί να έχει τους εκατονταπλάσιους και στην ουσία να είναι άγνωστος με όλους αυτούς.
Τα social media κατέδειξαν το μεγάλο κενό που είχαμε και έχουμε ως κοινωνία.
tomarasa@kathimerini.com
