Του Δημήτρη Δημητρίου
Η παιδεία μας σήμερα έχει πολλές προκλήσεις. Το εκπαιδευτικό μας σύστημα μαστίζεται από χίλια μύρια ζητήματα. Από τις απεργίες των εκπαιδευτικών, από τα ζητήματα της στελέχωσης των σχολείων, τις κτηριακές εγκαταστάσεις, τα θέματα ασφάλειας των σχολικών μονάδων και πολλά άλλα. Κανένας όμως λόγος δεν είναι αρκετά ισχυρός για να μην ασχοληθούμε με σοβαρότητα και στρατηγικό σχεδιασμό για το τι αποφοίτους θέλουμε να έχουμε από τα σχολεία, για το τι πολίτες θέλουμε στην κοινωνία.
Τα συνδικαλιστικά ζητήματα των, κατά γενική ομολογία, ισχυρών οργανώσεων των εκπαιδευτικών μονοπωλούν τη συζήτηση για την παιδεία μας. Ο εκάστοτε υπουργός της Παιδείας είναι σε διαχρονική άμυνα απέναντι στους δάσκαλους και στους καθηγητές. Δύσκολα μένει χρόνος και διάθεση για να σχεδιάσουμε το μέλλον της παιδείας μας και κατ’ επέκταση της κοινωνίας μας.
Αν προσπαθήσουμε να βρούμε τις διαφορές των σχολείων μας, σήμερα και πριν από τριάντα χρόνια, με λύπη θα διαπιστώσουμε πως άλλαξε μόνο ο πίνακας. Από τους πράσινους πίνακες και τις κιμωλίες τότε, στους άσπρους και στους μαρκαδόρους σήμερα. Η εκπαιδευτική διαδικασία πανομοιότυπη, τα φροντιστήρια και η παραπαιδεία ζουν και βασιλεύουν.
Η χρήση της τεχνολογίας και της καινοτομίας είναι στα χαμηλότερα επίπεδα στην Ευρώπη. Φοβόμαστε να προχωρήσουμε σε τομές. Φοβόμαστε τις αντιδράσεις, τρέμουμε το καινούργιο, το διαφορετικό. Φοβόμαστε την αποτυχία, και τις εκ των υστέρων επικρίσεις. Η έλλειψη ολοκληρωμένου σχεδιασμού, σε βάθος χρόνου, με εναλλακτικές επιλογές σε περίπτωση αποτυχίας εντείνει την αδράνεια και την στασιμότητα σε ό,τι μάθαμε και ξέρουμε τόσα χρόνια.
Τα διαδραστικά βιβλία εμπλουτισμένα με τεχνολογία html, η επικοινωνία με σύγχρονους μεθόδους μεταξύ μαθητή εκπαιδευτικού, η ψηφιακή βιβλιοθήκη ενός εκάστου μαθητή, και τα σύγχρονα εργαλεία που συνοδεύουν ένα ψηφιακό βιβλίο, θα αυξήσει την αποτελεσματικότητα και θα βελτιώσει τα αποτελέσματα στην εκπαίδευση μας. Πρώτα πρώτα θα δώσει ζωντάνια στα βιβλία που οι μαθητές σήμερα είναι αποξενωμένοι. Μετά θα διευκολύνει τη διδασκαλία και η διαδραστικότητα μεταξύ μαθητή και εκπαιδευτικού θα βελτιωθεί σε μεγάλο βαθμό.
Η διαδικασία ψηφιοποίησης της παιδείας μας δεν πρέπει να γίνει για τους λάθους λόγους. Και σίγουρα δεν πρέπει να μη γίνει για τους επίσης λάθους λόγους. Δεν πρέπει να γίνει για να πουληθούν ταμπλέτες και υπολογιστές. Δεν πρέπει να μη γίνει για να μη χάσουν τα τυπογραφεία τους τζίρους που σήμερα έχουν από τις εκτυπώσεις των σχολικών βιβλίων. Δεν πρέπει να γίνει για να το γράψει ένας υπουργός στο βιογραφικό τους. Δεν πρέπει να μη γίνει γιατί αντιδρούν οι εκπαιδευτικοί και γιατί ο δικός τους ψηφιακός αναλφαβητισμός πρέπει να μπολιαστεί και να μεταλαμπαδευτεί και στα παιδιά μας.
Ό,τι γίνει χρειάζεται να γίνει με σχεδιασμό. Να ξέρουμε τι θέλουμε να κερδίσουμε από αυτή τη αλλαγή, την τεράστια αλλαγή στην εκπαιδευτική διαδικασία, την πραγματική καινοτομία στα σχολεία μας. Ό,τι γίνει δεν μπορεί να γίνει σε μια χρονιά, ούτε σε δύο. Οι μεγάλες αλλαγές χρειάζονται υπομονή και επιμονή. Δεν χρειάζεται να ανακαλύψουμε τον τροχό. Ας δούμε τι κάνουν οι άλλες χώρες. Από τις ΗΠΑ, τη Σουηδία, τη Φιλανδία και την Εσθονία. Έχουν εισαγάγει την ψηφιακή εκπαίδευση εδώ και χρόνια στα σχολεία. Έχουν κερδίσει το στοίχημα της επόμενης μέρας. Έχουν μειώσει κατά πολύ τα επίπεδα αναλφαβητισμού.
Πολίτικη βούληση χρειάζεται. Σε αυτή την τεράστια αλλαγή είμαι σίγουρος πως η πλειοψηφία της κοινωνίας θα είναι υπέρμαχος και σύμμαχος. Στην σίγουρη αντίδραση πρέπει να αντισταθούμε. Σε κάθε αλλαγή θα υπάρχουν και αντιδράσεις. Δεν έχουμε επιλογή όμως να μην προχωρήσουμε. Η καινοτομία στην παιδεία θα καθορίσει τη διάθεση που έχουμε για μεταρρυθμίσεις. Στην εφαρμογή των μεταρρυθμίσεων θα κριθούμε όλοι μας.
