ΚΛΕΙΣΙΜΟ
Loading...
 

Έκδηλα άδικοι

Της Ελένης Ξένου

Της Ελένης Ξένου

twitter

Θυμάμαι έναν σπουδαίο καθηγητή μου στη Νομική Σχολή να μας επαναλαμβάνει στα πρώτα κιόλας μαθήματα πως το δίκαιο και η δικαιοσύνη είναι δύο διαφορετικά πράγματα. Τότε βέβαια ήμουν πολύ νεαρή για να αντιληφθώ την ουσία της υπογράμμισής του και να διερωτηθώ τι σημαίνει να εφαρμόζεις το δίκαιο, χωρίς να απονέμεις δικαιοσύνη. Χρειάστηκε να περάσουν χρόνια, πολλά διαβάσματα και πολλές παρεκκλίσεις προς τις «παρόδους» για να συνειδητοποιήσω τη σημασία αυτού του διαχωρισμού. Και να αντιληφθώ αυτό που κάποτε είχε πει ένας άλλος σπουδαίος διανοούμενος, πως «δικαιοσύνη θα βρεις στον άλλο κόσμο. Σ’ αυτή τη ζωή έχουμε μόνο νόμους».

Το δίκαιο είναι λοιπόν ένα σύστημα κανόνων που θεσπίζονται για την εύρυθμη λειτουργία ενός κράτους. Η δικαιοσύνη είναι όμως μία αρετή, η οποία βρίσκεται πάνω από τους κανόνες δικαίου και για να μπορείς να την αντιληφθείς δεν αρκεί να ασχολείσαι με τους νόμους, αλλά να έχεις παιδεία και ένα πολιτισμό, ο οποίος σου επιτρέπει να διακρίνεις την αξία της ύπαρξής της και το ηθικό χρέος της απονομής της.

Γιατί τα γράφω όλα αυτά; Προφανώς, έχετε αντιληφθεί ότι αιτία και αφορμή αποτελεί η απόφαση του Ανωτάτου Δικαστηρίου που ήδη έχει ξεσηκώσει σάλο αντιδράσεων και σύμφωνα με την οποία μειώθηκε η ποινή των δύο βιαστών της 50χρονης γυναίκας, από δώδεκα χρόνια σε δέκα, γιατί κρίθηκε ως «έκδηλα υπερβολική».

Εκείνο βέβαια που προκαλεί την αντίδραση, αλλά και που επιβεβαιώνει αυτό που κάποτε μας μάθαιναν στη Νομική Σχολή, πως άλλο το δίκαιο και άλλο η δικαιοσύνη, είναι η αιτιολογία της απόφασης του Ανωτάτου. Σύμφωνα με την αιτιολογία αυτή, η ποινή μειώθηκε γιατί «δεν χρησιμοποιήθηκε υπέρμετρη βία, οι εφεσείοντες είχαν λευκό ποινικό μητρώο και το θύμα δεν ήταν ούτε πολύ μεγάλης ούτε πολύ μικρής ηλικίας». Όταν λένε οι Ανώτατοι Δικαστές μας ότι δεν χρησιμοποιήθηκε υπέρμετρη βία, διευκρινίζουν πως υπήρξε μόνο ένα χαστούκι και πως δεν χρησιμοποιήθηκε οποιοδήποτε όπλο. Λένε επίσης πως το θύμα δεν ήταν ούτε μεγάλης ούτε και πολύ μικρής ηλικίας και πως είχε δυσμενή, αλλά όχι ιδιαίτερα σοβαρά ψυχολογικά προβλήματα.

Δεν είμαι δικαστής και ούτε σκοπός μου είναι να κρίνω τις δικαστικές αποφάσεις, διότι αναγνωρίζω την επικινδυνότητα ο καθένας μας να θεωρεί εαυτόν κριτή των δικαστών. Εκείνο, ωστόσο, που είναι πάνω από την κριτική, είναι η υπεράσπιση της δικαιοσύνης ως ηθικής αξίας και ως αρετής και αυτό οφείλει ο καθένας μας να το επιδιώκει, ούτως ώστε να μην αφήνουμε την απονομή της έρμαιο ανθρώπων που μένουν προσκολλημένοι στο γράμμα του νόμου και αγνοούν το πνεύμα του. Και το πνεύμα του νόμου είναι πάντα υπηρέτης της δικαιοσύνης και όχι της τυφλής εφαρμογής των κανόνων δικαίου. Το σκεπτικό της απόφασης του Ανωτάτου δεν μας αφήνει πολλά περιθώρια, παρά να αντιδράσουμε όχι απέναντι σε μία δικαστική απόφαση, αλλά απέναντι σε όσους παραμένουν εγκλωβισμένοι στο γράμμα του νόμου, αδιαφορώντας για το τι εστί δικαιοσύνη. Κ

αι η δικαιοσύνη δεν μετριέται ούτε με το αν το θύμα έφαγε ένα χαστούκι ή πλακώθηκε στο ξύλο, ούτε αν η ηλικία του θύματος δεν είναι πολύ μικρή ή πολύ μεγάλη και προφανώς ούτε αν οι θύτες χρησιμοποίησαν όπλο για να πετύχουν τον εκφοβισμό. Και σίγουρα δεν μετριέται με το πόσες νύχτες το θύμα παραμένει ξάγρυπνο, ούτε με το πόσο σοβαρά έχει επηρεαστεί ο ψυχικός του κόσμος.

Ο βιασμός είναι βιασμός. Δύο άντρες βίασαν επαναλαμβανόμενα μία γυναίκα, η οποία τους εκλιπαρούσε αβοήθητη να σταματήσουν. Το γεγονός πως οι δικαστές έκριναν ως ελαφρυντικό την ηλικία της γυναίκας, καθώς και ότι απλώς τη χαστούκισαν και δεν τη γρονθοκόπησαν, αυτό πραγματικά εγείρει ερωτήματα τα οποία δεν έχουν να κάνουν με την εφαρμογή του νόμου και των αντίστοιχων διατάξεων, αλλά με μία νοοτροπία η οποία διαφαίνεται πίσω από το σκεπτικό της απόφασης και η οποία είναι εξίσου απεχθής με το έγκλημα που έχει διαπραχθεί. 

Άλλα άρθρα συγγραφέα

Της Ελένης Ξένου

Ελένη Ξένου: Τελευταία Ενημέρωση

X