Νεοϋορκέζικη φιλοσοφία

Αυτός ήταν ο χαρακτηρισμός. Πως το κτήριο, λέει, που θα ανεγερθεί στην εδώ και μήνες «λιπόθυμη» Μακαρίου, εκεί όπου βρισκόταν κάποτε η Τράπεζα Κύπρου, θα είναι νεοϋορκέζικης φιλοσοφίας. Κάτι τύπου Μανχάταν δηλαδή, να το κάνετε εικόνα και μην σας πτοεί ότι όλα τα πέριξ ουδεμία σχέση έχουν με το Μεγάλο Μήλο. Σημασία έχει ότι εμείς στοχεύουμε ψηλά. Ανέκαθεν εκεί στοχεύαμε. Ψηλά. Να ψηλώσουμε τα κτήρια, να ψηλώσουμε τη μύτη μας, να ψηλώσουμε το μπόι μας, μην τυχόν και μας πούνε παρακατιανούς. Και προκειμένου να «ψηλώσουμε», είμαστε διατεθειμένοι να μετατρέπουμε σε ψιλά γράμματα ό,τι έχει να κάνει με την αισθητική και τον πάλαι ποτέ πολιτισμό μας, ο οποίος βέβαια εδώ και χρόνια βρίσκεται προς αναζήτηση. Δεν ξέρω κατά πόσο το συγκεκριμένο κτήριο θα είναι ένα ακόμα «κόσμημα», όπως έχει γραφτεί στον Τύπο, ούτε και αν αυτό θα αναβαθμίσει την νεκρωμένη Μακαρίου.

Εκείνο που πραγματικά μου προκαλεί εντύπωση είναι η αβάσταχτη ελαφρότητα με την οποία γυρνάμε σελίδα και από την περίοδο κατά την οποία η οικονομική κρίση βρισκόταν στο επίκεντρο των προβληματισμών μας περνάμε τόσο χαρωπά και ανέμελα στην περίοδο κατά την οποία αποτελεί είδηση ένα κτήριο 25-30 ορόφων, το οποίο μας υπόσχεται αέρα Νέας Υόρκης. Διαβάζω, μάλιστα, από τη σχετική είδηση ότι το συγκεκριμένο κτήριο θα διαθέτει διαμερίσματα «νέας γενιάς» (φοβερή ορολογία), πράγμα που σημαίνει πως έχουμε μπει δυναμικά, ως ένας λαός που ξέρει να στέκεται στα πόδια του μετά από τις διάφορες πτώσεις, σε νέα υποσχόμενη εποχή: αυτήν των διαμερισμάτων νέας γενιάς και των σπανίων πόκεμον. Πραγματικά, διερωτώμαι αν αυτό είναι που μας άφησε η εμπειρία της κρίσης ως μάθημα. Αυτό είχαμε την ικανότητα και την κουλτούρα να αφομοιώσουμε; Πως για να επαναπροσδιορίσουμε τη ζωή μας και τις αξίες μας πρέπει να ψηλώσουμε τα κτήριά μας και να βγούμε από τα σπίτια μας για να κυνηγάμε, αντί τα όνειρά μας, τα σπάνια πίκατσου;

Το οικιστικό αυτό κτήριο λοιπόν θα είναι, λέει, το ψηλότερο της πρωτεύουσας και θα έχει αίθουσα υποδοχής, θυρωρό, εξοπλισμένο γυμναστήριο και όλες τις ανέσεις ενός μοντέρνου οικιστικού (και για να μην ξεχνιόμαστε νεοϋορκέζικου) οικοδομήματος. Και όλα αυτά, με την προοπτική της εναρμόνισης με την αναβαθμισμένη πλατεία Ελευθερίας (όταν και εφόσον τελειώσει), που υποθέτω πως σε συνδυασμό θα μας μετατρέψει σε μικρό Μανχάταν. Οφείλω να ομολογήσω πως όλη αυτή η οικοδομική μας «αναβάθμιση», και δεν αναφέρομαι μόνο στο συγκεκριμένο νεοϋορκέζικο οικοδόμημα, αλλά αναλογίζομαι ταυτόχρονα και τους πύργους στην Λάρνακα, το τεχνητό νησί σε σχήμα της Κύπρου μέσα στη θάλασσα, τους πύργους στη Λεμεσό, τα αιτήματα στις παραθαλάσσιες περιοχές Πρωταρά και Αγίας Νάπας για πιο κυριλέ παροχές, όλα αυτά λοιπόν σκιαγραφούν την ίδια και αυτή νοοτροπία που καθοδηγεί τον τρόπο σκέψης μας εδώ και χρόνια. Ποια είναι αυτή η νοοτροπία;

Ότι συγχέουμε τον εκσυγχρονισμό με τον μιμητισμό και ότι θέλουμε απεγνωσμένα να γίνουμε κάποιοι άλλοι, επειδή δεν γνωρίζουμε ούτε ποιοι είμαστε, ούτε και ποια είναι η ταυτότητα και ο πολιτισμός μας. Μετατρέπουμε αυτή τη χώρα σε λίγο Ντουμπάι, λίγο Νέα Υόρκη, λίγο Ρωσία και λίγο της Παναγιάς τα μάτια, μιλάμε για καθεδρικούς και για χρυσοποίκιλτους τρούλους, για τεχνητά νησιά και για ιππασίες, γκολφ και δεν ξέρω και εγώ τι άλλο και την ίδια ώρα προσπαθούμε να αποδείξουμε πως όλο αυτό το μπάχαλο με την κρίση μάς έμαθε πέντε ουσιαστικά πράγματα και πως δήθεν μας έδειξε τη γύμνια μας στον καθρέφτη. Προφανώς, τίποτα δεν μας έδειξε, αλλά απέδειξε πως είμαστε ανίκανοι να απαλλαγούμε από το μικρόβιο του αρχοντοχωριατισμού και του πιθηκισμού. Εκείνο που προφανώς μας ενδιαφέρει ακόμα, είναι πώς φαινόμαστε και όχι πώς είμαστε. Όλα μετατρέπονται σε μία βιτρίνα και όσο πιο φανταχτερή είναι αυτή, όσο πιο μεγάλη και όσο πιο νεοϋρκέζικης φιλοσοφίας, δικαιώνει την ύπαρξή μας, φανερώνοντας την αβάσταχτή της ελαφρότητα.