Της Ελένης Ξένου
Είναι εξοργιστική η αντίληψη που συντηρούν και προωθούν οι εκάστοτε κρατούντες ότι το περιβάλλον πρέπει να θυσιάζεται στον βωμό της όποιας ανάπτυξης. Ειδικά όταν την ανάπτυξη οι εκάστοτε αρμόδιοι την εννοούν και την κατανοούν –όπως έχει αποδειχθεί πολλάκις– ως οικοδομική ασυναρτησία και αρχοντοχωριάτικη μεγαλομανία. Μια βόλτα αρκεί σ’ αυτή την πόλη –μιλώ για τη Λευκωσία– για να αντιληφθεί κανείς πως όπου έβαλε το χέρι του το κράτος για τάχα μου ανάπτυξη το αποτέλεσμα ήταν αισθητική δυσαρμονία και καταστροφή του περιβάλλοντος.
Ουδέποτε υπήρξε προτεραιότητα να ενταχθεί το πράσινο στην καθημερινότητα των ανθρώπων και να υπάρξει ένας σχεδιασμός ώστε να αναπνέει (κυριολεκτικά και μεταφορικά) η πόλη. Και δυστυχώς αυτή η διαπίστωση φανερώνει πολύ περισσότερα από την έλλειψη σεβασμού στο περιβάλλον. Φανερώνει έλλειψη οράματος, έλλειψη ουσιαστικής παιδείας και το κυριότερο ανυπαρξία οικολογικής συνείδησης, ανυπαρξία η οποία καταδεικνύει την αδυναμία μας να διαφυλάξουμε τις εναπομείνασες ομορφιές του τόπου και να εναρμονίσουμε μ’ αυτές την ούτω καλούμενη ανάπτυξη.
Αφορμή για όλες αυτές τις σκέψεις αποτέλεσε η πρόσφατη διαμαρτυρία σχετικά με τους κυβερνητικούς σχεδιασμούς που προνοούν μείωση του χώρου στο Πάρκο Ακαδημίας και κοπής υγιών δέντρων προκειμένου να επεκταθεί η λεωφόρος. Η διαμαρτυρία μάλιστα δεν περιορίστηκε μόνο στην ανάγκη διαφύλαξης του πρασίνου αλλά συνοδεύτηκε και με μια εισηγητική πρόταση από τον δήμαρχο Αγλαντζιάς με βάση μελέτη που ετοίμασε εθελοντικά ο αρχιτέκτονας κ. Μαραθεύτης και η οποία διασώζει το Πάρκο.
Το θέμα βέβαια δεν περιορίζεται μόνο σ’ αυτή τη συγκεκριμένη υπόθεση αλλά εξ αφορμής αυτής επανέρχεται στην επιφάνεια η απουσία περιβαλλοντικής συνείδησης από το οποιοδήποτε κρατικό «όραμα» ανάπτυξης. Η αποξένωση από το πράσινο και η τσιμεντοποίηση της καθημερινότητάς μας (βλέπε την υπό ανέγερση πλατεία Ελευθερίας, το υπό ανέγερση νέο δημαρχείο, τις επεκτάσεις των λεωφόρων κ.τ.λ.) αποδεικνύουν πως δεν υπάρχει κανένα όραμα το οποίο να στοχεύει στην βελτίωση της ποιότητας της ζωής μας αλλά μόνο να υπογραμμίζει την μεγαλομανία μας και την πανηγυρική έλλειψη της αισθητικής μας παιδείας.
Η δημιουργία χώρων πρασίνου και η αξιοποίηση των υφιστάμενων ώστε να αποτελέσει το πράσινο τρόπο ζωής, δεν υπήρξε προτεραιότητα κανενός κρατικού φορέα και για του λόγου το αληθές αρκεί μια βόλτα στην πόλη. Και αυτό συνεπάγεται σωρεία από δυσαρμονίες οι οποίες δεν περιορίζονται μόνο στην αισθητική πλευρά του ζητήματος αλλά αγγίζουν μια βαθύτερη φιλοσοφία για το πώς θέλουμε να ζούμε και για το πόσο εκπαιδευόμαστε να σεβόμαστε το περιβάλλον μας ώστε να εναρμονίζουμε τον τρόπο σκέψης μας μ’ αυτό και να επιζητούμε την ψυχική μας ισορροπία και την καθαρότητα του μυαλού μας μέσα από την επαφή μας με τους νόμους της φύσης. Υποθέτω για τους κρατούντες όλα αυτά είναι ψιλά γράμματα, δεδομένου πως αν είχαν την ικανότητα να αντιληφθούν τη σημασία του πρασίνου στη δημιουργία ενός υγιούς τρόπου ζωής, θα είχαν και την ικανότητα να διαθέτουν όραμα και σε πολλά άλλα θέματα που αφορούν στη χρηστή διοίκηση.
Το πιο εξοργιστικό, ωστόσο, όλων αυτών είναι το ότι δεν υπάρχει ένα κόμμα το οποίο να πολεμά για να υπερασπιστεί το περιβάλλον και να αποτελεί το ίδιο δικλίδα ασφαλείας για τον κάθε οικολογικά σκεπτόμενο πολίτη. Τον πολίτη που ασφυκτιά μέσα στην τσιμεντοποίηση της καθημερινότητάς του και κυρίως της σκέψης του. Τον πολίτη που επιδιώκει να ζήσει μέσα σε μια αρμονία και όχι μέσα στη δυσαρμονία ενός τρόπου ζωής που περιορίζει το οξυγόνο και κατ’ επέκταση τον ορίζοντα της σκέψης.
Το Κίνημα Οικολόγων δυστυχώς δεν έχει καταφέρει να πείσει πως διακατέχεται από μια τέτοια φιλοσοφία ζωής ούτε ότι ξεχωρίζει από τα υπόλοιπα κόμματα. Καλό θα ήταν λοιπόν παρά να επικεντρώνεται στους ενδιάμεσους πατριωτισμούς οι οποίοι δεν έχουν καμία απολύτως χρησιμότητα, να αναθεωρήσει την «ταυτότητά» του μήπως και καταφέρει να προσφέρει κάτι πιο ουσιώδες και ουσιαστικό. Μήπως και καταφέρει να σταθεί στο ύψος των οικολογικών κινημάτων και όχι στο ύψος της μικροπολιτικής των υπόλοιπων κομμάτων.
