Του Γιάννη Ιωάννου
«Θέλω να σας διαβεβαιώσω για άλλη μια φορά για τη δεδομένη ετοιμότητα και σαφή πολιτική βούληση προς επίτευξη μιας δίκαιης, βιώσιμης και λειτουργικής λύσης και θέλω να τονίσω ότι η δική μας επιμονή δεν κάμπτεται και δεν πρόκειται να καμφθεί παρά τους όποιους σχεδιασμούς, τους διαχρονικούς, που ξεκινούν από το ’56, περνούν από το ’63-64, φτάνουμε στο ’75 με την ανακήρυξη “ομόσπονδου τουρκικού κράτους”, για να καταλήξουμε στο ’83 ως μεσοδιάστημα, όταν ανακηρύχθηκε η “ανεξάρτητη δημοκρατία της βόρειας Κύπρου”, με μόνιμο πάντα στόχο τον έλεγχο του μέρους, ή διά του μέρους, του όλου της Κυπριακής Δημοκρατίας».
Σε αυτό το απόσπασμα από την ομιλία του Προέδρου της Κυπριακής Δημοκρατίας, Νίκου Αναστασιάδη, στην αντικατοχική εκδήλωση του Δήμου Μόρφου συνοψίζονται όλες οι προσλαμβάνουσες όσων θεωρούν, σε πολιτικό επίπεδο, πως με μια λύση του Κυπριακού, που δεν θα είναι ακριβώς ορισμένη και στα μέτρα της ελληνοκυπριακής κοινότητας, η Τουρκία θα αποκτήσει έλεγχο τέτοιο στην Κύπρο που θα οδηγήσει, μαθηματικά, στον ολοκληρωτικό πολιτικό έλεγχο της Κυπριακής Δημοκρατίας. Είναι μια θέση που υποστήριξαν διαχρονικά πολιτικοί αρχηγοί και Πρόεδροι που ταυτίστηκαν με το απορριπτικό και αντι-ομοσπονδιακό ιδεολογικό χώρο, το ΔΗΚΟ, την ΕΔΕΚ και μέρος της παραδοσιακής Δεξιάς που την περίοδο του δημοψηφίσματος αποχώρησαν –με ηχηρό τρόπο– από τον Δημοκρατικό Συναγερμό.
Η όλη ομιλία του Προέδρου της Κ.Δ., Νίκου Αναστασιάδη, στην Μόρφου δεν θυμίζει επ’ ουδενί τον τολμηρό πολιτικό που προέκυψε στην ηγεσία του Δημοκρατικού Συναγερμού την περίοδο των έντονων συζητήσεων για το σχέδιο Ανάν, αλλά ούτε και τον πολιτικό που αναδείχθηκε στην ηγεσία του κόμματος στη μετα-κληριδική εποχή για να φτάσει, την περίοδο 2004-2013 έως την εξουσία. Ο Αναστασιάδης, που υπήρξε ο ένθερμος υποστηρικτής του σχεδίου Ανάν και ο θιασώτης της σκληρής κριτικής προς την απορριπτική πλευρά του ΔΗΚΟ, που ακολούθησε το ΑΚΕΛ στο δημοψήφισμα, στη Μόρφου φάνταζε λες και ήταν ο αείμνηστος Τάσσος Παπαδόπουλος. Με σχεδόν πανομοιότυπο λεκτικό αναφορικά με την παραλαβή κράτους και την παράδοση κοινοτήτων (σ.σ. ο ΠτΔ ανέφερε πως παρέλαβε κράτος και δεν θα παραδώσει προτεκτοράτο) και με την ίδια επιχειρηματολογία για την πολιτική ισότητα, την πιθανότητα ολοκληρωτικού ελέγχου του κράτους που θα προκύψει μετά από τη λύση από την Τουρκία και τις ίδιες κορώνες πατριωτισμού. Μια ολοκληρωτική πολιτική μεταμόρφωση που δείχνει να υπενθυμίζει στους έμπειρους παρατηρητές του Κυπριακού τόσο τη σύγχρονη βιολογία όσο και τις, σημειολογικές, καφκικές της προεκτάσεις. Ως εκ τούτου, μετά το 2017 και το ναυάγιο στο Κραν Μοντάνα, ο κ. Αναστασιάδης άρχισε τη σταδιακή του μεταμόρφωση σε έναν πολιτικό ηγέτη που δεν θύμιζε, ως προς το Κυπριακό, σε τίποτα τον ίδιό του τον πολιτικό εαυτό μια δεκαετία πριν ανέλθει στην εξουσία. Οι ιστορικοί του μέλλοντος θα κληθούν να γράψουν πολλές μονογραφίες για το Κυπριακό κατά τη διάρκεια των δύο θητειών του Προέδρου Αναστασιάδη. Κι αναπόφευκτα θα κληθούν να τεκμηριώσουν με την επιχειρηματολογία τους το πώς συντελέστηκε η στροφή του εν λόγω πολιτικού από τις γενναίες απόψεις υπέρ της λύσης της περιόδου του σχεδίου Ανάν στις συντηρητικές του θέσεις για το Κυπριακό λίγο πριν από το 2023 και την αποχώρησή του από την εξουσία μετά από δύο θητείες. Τα σενάρια φυσικά θα είναι πολλά αλλά αυτός ο κύκλος που κλείνει ωστόσο με άλυτο το Κυπριακό και επί θητείας Αναστασιάδη είναι ιστορικός: Γιατί το Κυπριακό θα έχει ολοκληρώσει τον κύκλο του ενώπιον ενός πολιτικού της παλιάς γενιάς (του τελευταίου δηλαδή εναπομείναντος προ του 1974) που σε ένα συγκεκριμένο χωροχρόνο είχε ταχθεί αναφανδόν υπέρ της λύσης, κατορθώνοντας μάλιστα όχι μόνο να ηγηθεί του ενός από τα δύο μεγαλύτερα κόμματα της Κύπρου, αλλά και να λάβει τη στήριξη από πολιτικούς χώρους εκτός αυτού ως προς την προοπτική της λύσης.
Τον κ. Αναστασιάδη, την επομένη του 2023 και της αποχώρησής του από την εξουσία, που θα συμπίπτει με τη συμπλήρωση 20 χρόνων από την απόρριψη του σχεδίου Ανάν από τον ελληνοκυπριακό λαό, θα τον κρίνει, όπως όλους τους προκατόχους του, η Ιστορία και θα τον τοποθετήσει στη συλλογική μνήμη των πολιτών σε κάποια θέση. Πέραν όμως του ιδίου, αυτό που κάθε φορά προκύπτει –και προέκυψε με σχεδόν όλους τους Ελληνοκύπριους Προέδρους– είναι το πώς χειρίστηκαν σε κρίσιμες στιγμές τη διαπραγμάτευση του Κυπριακού. Εδώ προκύπτει ένα ενδιαφέρον μοτίβο σύμφωνα με το οποίο η υστεροφημία των Κύπριων πολιτικών ηγετών συνδέθηκε άρρηκτα με το Κυπριακό. Όπως ήλθαν τα πράγματα στο Κυπριακό το μοτίβο που περιγράψαμε ενδέχεται να τελειώσει μετά το 2023. Και να μη χρειάζονται άλλες μεταμορφώσεις σαν αυτή του κ. Αναστασιάδη στου Μόρφου.
