Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ
Όταν τον Μάιο οι διεθνείς αναλυτές προσπαθούσαν να αποτιμήσουν τις συνέπειες του lockdown, που αναγκάστηκαν οι περισσότερες κυβερνήσεις να επιβάλουν στις χώρες τους, έκαναν λόγο για παροδική ύφεση διάρκειας το πολύ δυο τριμήνων, την οποία θα ακολουθούσε μια βίαιη ανάκαμψη και θα υπερκάλυπτε τις απώλειες. Για ανάκαμψη τύπου V μίλησε και η επενδυτική τράπεζα Goldman Sachs, η οποία χαρακτήρισε μάλιστα το κτύπημα του κορονωϊού αντίστοιχο με εκείνο στους δίδυμους πύργους. Δηλαδή, ένα σκληρό αλλά βραχύβιο πλήγμα στην οικονομία. Αντίστοιχες προβλέψεις έκαναν και άλλοι υπερεθνικοί οργανισμοί και κυβερνήσεις. Στην πραγματικότητα, όμως, και με τη γνώση της παρούσας παγκόσμιας αναζωπύρωσης της μόλυνσης με αύξηση των κρουσμάτων, οι προβλέψεις δεν είναι καθόλου αισιόδοξες, και βέβαια ούτε λόγος για ανάκαμψη τύπου V. Ενδεικτική της κατάστασης είναι η ανακοίνωση των αποτελεσμάτων β’ τριμήνου της Lufthansa, η οποία μεταξύ άλλων ανέφερε ότι η επάνοδος στην κανονικότητα όσον αφορά στην επιβατική κίνηση δεν θα πρέπει να αναμένεται πριν το 2024. Αυτό βέβαια σε μεγάλο βαθμό εξαρτάται από το πότε η υγειονομική κατάσταση θα ομαλοποιηθεί και σύμφωνα με τον ΠΟΥ αυτό θα καθυστερήσει ακόμη και όταν γίνει διαθέσιμο το εμβόλιο.
Η επιβολή τοπικών lockdowns στην Ιρλανδία έφερε μνήμες οικονομικής σκοτοδίνης, αλλά και δηλώσεις ότι η ισχυρή ανάκαμψη για το 2021 βρίσκεται σε μεγάλη αβεβαιότητα, ενώ η πρόβλεψη γίνεται για πολύ χειρότερες από τις αρχικά αναμενόμενες επιδόσεις. Χαρακτηριστική είναι και η ακόλουθη δήλωση που πολύ απλά τα λέει όλα : «Το Μάρτιο ή τον Απρίλιο θα έλεγα ότι θα ήταν ένα φαινόμενο τριών μηνών, ένα μοναδικό τρίμηνο σκληρού πλήγματος στην οικονομία και ότι θα ήμασταν σε πολύ ισχυρή ανάκαμψη μέχρι το επόμενο έτος. Αυτό τώρα μοιάζει λιγότερο σίγουρο».
Και αφού ο κορωνοϊός μάλλον θα μας συντροφεύσει για μεγαλύτερη από την αναμενόμενη περίοδο, δεν υπάρχει άλλη επιλογή από την αξιοποίηση του χρόνου για αλλαγές. Η τηλεργασία πρέπει να θεσμοθετηθεί δίνοντας το δικαίωμα της επιλογής στους εργαζόμενους. Πιο ευέλικτες μορφές εργασίας επιτρέπουν σε μεγαλύτερο κομμάτι του πληθυσμού να ενταχθεί στην αγορά εργασίας αφού συμφιλιώνουν την επαγγελματική με την οικογενειακή ζωή. Ήδη, ο υπουργός Εργασίας της Γερμανίας ετοιμάζει νομοσχέδιο με στόχο να καθιερωθεί το δικαίωμα στην τηλεργασία με σχετική ρύθμιση.
Η παρούσα συγκυρία αποτελεί μεγάλη ευκαιρία για ψηφιοποίηση των οικονομιών στον ανεπτυγμένο κόσμο. Ολοένα και περισσότεροι φορείς που χαράσσουν πολιτική, εκτιμούν ότι την παγκοσμιοποίηση θα διαδεχθεί η «ψηφιοποίηση» δηλαδή, μια κατάσταση όπου οι συμμετέχοντες στην οικονομία θα λειτουργούν και θα συνεργάζονται με ψηφιακά μέσα. Σύμφωνα με έρευνα του ινστιτούτου μελετών IFO με τη συμμετοχή 800 επιχειρήσεων, υπήρξε συντριπτικό το εύρημα για τη διάθεση των επιχειρήσεων να ενισχύσουντις τηλεδιασκέψεις και να ενθαρρύνουν την τηλεργασία. Τα κονδύλια που προσφέρει η Ευρώπη για την προώθηση της ψηφιακής ατζέντας ως ενός εκ των δύο πυλώνων ανάπτυξης -ο άλλος είναι το περιβάλλον-είναι σημαντικά.
Η Κύπρος θα πρέπει να εκμεταλλευτεί τη συγκυρία και να προωθήσει αλλαγές έτσι ώστε να καλύψει το χαμένο έδαφος και να αποκτήσει έναν ικανοποιητικό βηματισμό για τη συνέχεια. Σήμερα, σε αντίθεση με το παρελθόν, υπάρχουν και τα κονδύλια (ευρωπαϊκό ταμείο ανάκαμψης) και οι υποδομές (υφυπουργείο Καινοτομίας) για να γίνει το αποφασιστικό βήμα προς τα εμπρός.
