ΚΛΕΙΣΙΜΟ
Loading...
 

Αυταρέσκεια και ρεαλισμός

Του Κώστα Ιορδανίδη

Του Κώστα Ιορδανίδη

cior@otenet.gr

Σ​​ε μια προσπάθεια να αντιμετωπίσει το πρόβλημα των ανεξέλεγκτων προσφυγικών και μεταναστευτικών ροών προς την Ευρώπη και τη χώρα της, η καγκελάριος της Γερμανίας Αγκελα Μέρκελ επεχείρησε μείζον πολιτικό τόλμημα – να ρυμουλκήσει την Τουρκία του κ. Ερντογάν στην Ενωση.

Προς στιγμήν δημιουργήθηκε η εντύπωση ότι η ανάγκη και το κοινό συμφέρον κατίσχυσαν των διαφόρων αναστολών περί του δημοκρατικού ελλείμματος σε αυτήν τη χώρα, της αυταρχικότητος του κ. Ερντογάν και της παραβιάσεως των πανανθρωπίνων «αΰλων αξιών». Αλλά η εύθραυστη ισορροπία διαταράχθηκε, όταν ένας κωμικός σε εκπομπή του στη γερμανική τηλεόραση εξαπέλυσε επίθεση με σεξουαλικά υπονοούμενα εναντίον του κ. Ερντογάν, οπότε και προβλήθηκε η άποψη ότι η Ευρώπη δεν πρόκειται να θυσιάσει την ελευθερία του λόγου, προκειμένου να διασώσει τη συμφωνία με την Αγκυρα. Σεβαστές απολύτως οι ευρωπαϊκές «αξίες» και η ελευθερία της εκφράσεως, πρωτίστως. Αλλά είναι σαφές ότι ο σχεδιασμός στρατηγικής σε πρακτικό επίπεδο θα πρέπει πλέον να λαμβάνει υπ’ όψιν και άυλες παραμέτρους. Ενδέχεται, βεβαίως, να οδηγηθεί το σύστημα σε απραξία, να δημιουργηθούν νέα προβλήματα, αλλά όταν τελικώς εμφανισθούν, θα αντιμετωπισθούν εκ των ενόντων.

Είναι καινοφανές το ευρωπαϊκό εγχείρημα, καθώς επιχειρεί να συγκεράσει αντιτιθέμενες ροπές κρατών, με διαφορετικές ιστορικές και εθνικές καταβολές, συνήθειες και νοοτροπίες. Εάν υπάρχει κοινό σημείο αναφοράς –ανομολόγητο ασφαλώς– είναι η αίσθηση μίας αυταρέσκειας, μίας διαφορετικότητος έναντι των πάντων – των ΗΠΑ, της Ρωσίας ή της Ανατολής.

Και εάν επρόκειτο για διάθεση νεανική, θα λειτουργούσε ενδεχομένως με τρόπο δημιουργικό, θα αποτελούσε ένδειξη υπάρξεως ζωτικής ορμής. Δυστυχώς πρόκειται μάλλον για σύμπτωμα γεροντισμού, διότι απλούστατα η Ευρώπη, έχοντας χάσει την πρωτοβουλία των κινήσεων σε διεθνές επίπεδο, καλλιεργεί απλώς αίσθημα υπεροχής, βάσει αΰλων αξιών που έχει τοποθετήσει χρονικά στον Διαφωτισμό.

Καμία Μεγάλη Δύναμη δεν είναι δυνατόν να λειτουργήσει ομολογώντας απλώς και μόνον το υλικό συμφέρον που καθορίζει τις ενέργειές της. Η ιδεολογική διάσταση κυριαρχούσε στη Γαλλία των κατακτητικών πολέμων του Ναπολέοντα Βοναπάρτη, στην αυτοκρατορική Βρετανία, στην ΕΣΣΔ, στις Ηνωμένες Πολιτείες, σήμερα. Αλλά ουδέποτε ηθικές ή ιδεολογικές αυτοδεσμεύσεις ανέστειλαν την εφαρμογή στρατηγικών επιλογών. Κακώς αντέδρασε ο κ. Ερντογάν στην κατά πάσα πιθανότητα χυδαία σάτιρα εναντίον του, αλλά και η ευρωπαϊκή πολιτική έναντι της Τουρκίας δεν είχε βάθος – ήταν για ορισμένες χώρες απλώς ένας τακτικισμός, μία εμμονή της κ. Μέρκελ.

Βεβαίως, η Τουρκία, που διακρίνεται για τον πρακτικό πολιτικό νου των ηγετών της, δεν πρόκειται να έλθει σε ρήξη με το Βερολίνο. Αντιμετωπίζει ο κ. Ερντογάν οξύτατα προβλήματα στο εσωτερικό, λόγω της εξεγέρσεως των Κούρδων· και η σχέση με τη Γερμανία είναι πολύτιμη, με δεδομένη τη διεθνή απομόνωση της Αγκυρας.

Ούτε και η κ. Μέρκελ θα θυσιάσει προφανώς τις σχέσεις της με την Τουρκία, διότι η ευρωπαϊκή σταθερότητα δεν είναι δυνατόν να εξασφαλισθεί, εάν δεν υπάρξει ουσιαστική συνεργασία με μουσουλμανικές χώρες της περιφέρειας. Μόνον που κάποιοι κωμικοί ή άλλοι θα αναστατώνουν, πλέον, τους στρατηγικούς σχεδιασμούς των ηγετών. Ολα έχουν γίνει πιο περίπλοκα.

Άλλα άρθρα συγγραφέα

Του Κώστα Ιορδανίδη

Κώστας Ιορδανίδης: Τελευταία Ενημέρωση

X