Της Μαρίνας Οικονομίδου
Όταν ακούστηκε το όνομα του Κώστα Καδή πως θα αναλάβει το κρίσιμο χαρτοφυλάκιο του Υπουργείου Παιδείας, σίγουρα δεν προκάλεσε αντιδράσεις αλλά ούτε και ενθουσιασμό. Πέρασε εν πολλοίς απαρατήρητος. Δεν ήταν πολιτικό πρόσωπο άλλωστε για να ξυπνήσει πάθη, αλλά ένας καθηγητής πανεπιστημίου που εγκατέλειψε προσωρινά το ακαδημαϊκό του έργο για να αφοσιωθεί στο έργο της εκπαιδευτικής μεταρρύθμισης.
Χρειάστηκε να πάρει την ευχή και την άδεια του Αρχιεπισκόπου κατά τον διορισμό του, για αρχίσουν οι πρώτες συζητήσεις και τα πρώτα ειρωνικά σχόλια. Ο ίδιος δεν φρόντισε άλλωστε να σιγήσει τις φωνές χλευασμού για τους στενούς δεσμούς του με την Εκκλησία, αλλά μάλλον τις ενίσχυσε, όταν μπροστά στις δηλώσεις του Αρχιεπισκόπου περί δημιουργίας σχολείων ήθους που θα βγάζουν σωστούς ανθρώπους, αρκέστηκε να πει πως αν η Εκκλησία κάνει μία τέτοια αίτηση θα εξεταστεί όπως όλες οι άλλες περιπτώσεις.
Δεν ήθελε σίγουρα να συγκρουστεί με τον προκαθήμενο της Εκκλησίας, όπως δεν ήθελε να συγκρουστεί με κανέναν άλλον, κατά τη θητεία του κυρίως με την κυβέρνηση και το κυβερνών κόμμα.
Έτσι εξηγείται και η αμηχανία με την οποία αντιμετώπισε το καραμπινάτο βόλεμα της συναγερμικής δασκάλας στις Βρυξέλλες. «Έγιναν λάθη» αρκέστηκε να πει. Λάθη βέβαια. Που τον άφησαν ανεπανόρθωτα εκτεθειμένο στα μάτια μιας κοινωνίας που επιζητούσε αλλαγή.
Ήθελε όμως να επιφέρει την αλλαγή; Έδωσε από την αρχή την εντύπωση πως επιθυμεί μία θητεία με μετρημένες δηλώσεις και αντιπαραθέσεις. Χωρίς ίχνος πολιτικών φιλοδοξιών και πολιτικής ατζέντας. Μία θητεία εν πολλοίς διεκπεραιωτική, όπου ολοκληρώνοντας το έργο του θα αποσυρόταν ήσυχα σπίτι του.
Το διεκπεραιωτικό του χαρακτήρα του υπουργού Παιδείας φάνηκε από την εκπαιδευτική μεταρρύθμιση. Ήταν άλλωστε ο κύριος στόχος της κυβέρνησης Αναστασιάδη. Μία εκπαιδευτική μεταρρύθμιση που θα μπορούσε να γραφτεί στο προεκλογικό του πρόγραμμα, ούτως ώστε να επανεκλεγεί το 2018. Αν αυτή ήταν μεσοβέζικη, με κενά και παραλείψεις, είναι βέβαια ένα άλλο κεφάλαιο που φαίνεται δεν προβλημάτισε πολλούς. Και σίγουρα δεν προβλημάτισε τον ίδιο τον υπουργό Παιδείας. Αντίθετα, αποφάσισε όπως ένας καλός υπηρεσιακός να τη βγάλει εις πέρας, δίδοντας πολλές φορές την εντύπωση ότι δεν το κάνει γιατί πραγματικά πιστεύει σε αυτή, αλλά γιατί ακριβώς του την έχουν αναθέσει.
Και εδώ ίσως να ξεκινούν όλα τα προβλήματα. Το Υπουργείο Παιδείας και κυρίως το εκπαιδευτικό σύστημα, δεν μπορεί πλέον να συντηρεί διεκπεραιωτές ή υπηρεσιακούς υπουργούς. Χρειάζεται πρόσωπα με όραμα, που είναι έτοιμα να αλλάξουν το σαθρό και γεμάτο αγκυλώσεις εκπαιδευτικό σύστημα και ενίοτε να συγκρουστούν. Χρειάζεται άτομα που είναι έτοιμα να σπάσουν αβγά, να έρθουν σε ρήξη και να δώσουν λύσεις διαγράφοντας μια και καλή την παιδεία των φροντιστηρίων και της παπαγαλίας, βγάζοντας πλέον ολοκληρωμένους νέους από τα σχολεία.
Πρόσωπα που δεν είναι έτοιμα να αλλάξουν το εκπαιδευτικό κατεστημένο, αλλά θέλουν να προχωρήσουν σε «πατσιαρίσματα» δεν έχουν θέση στο πηδάλιο του Υπουργείου Παιδείας. Όσο έντιμη και όσο αξιοπρεπή πορεία κι αν έχουν. Αυτό ίσως να ήταν και το μεγαλύτερο λάθος του Κώστα Καδή. Θέλησε να εφαρμόσει μια νέα μεταρρύθμιση πάνω σε εντελώς σαθρές βάσεις. Αγνόησε πλήρως ότι η μεταρρύθμιση και η αλλαγή νοοτροπίας, έπρεπε να αρχίσει ήδη από το δικό του Υπουργείο και από αυτούς που εμπλέκονται με τη μεταρρύθμιση.
Θα μπορούσε κάλλιστα να μείνει στην ιστορία ως ο υπουργός που άλλαξε το αναχρονιστικό σύστημα της εκπαίδευσης. Ή τουλάχιστον που έθεσε τις δομές μιας υγιούς εκπαίδευσης. Όπως εξελίσσονται τα πράγματα, ωστόσο, θα μείνει στην ιστορία ως ο υπουργός, που παρακολουθούσε αμήχανα το όλο οικοδόμημα της εύθραυστης μεταρρύθμισής του να καταρρέει. Ως ο υπουργός, που ο ωχαδερφισμός των λειτουργών μεταφράστηκε από τον ίδιο ως ένα ανθρώπινο λάθος. Ένα ανθρώπινο λάθος βέβαια που διαλύει μία ολόκληρη μεταρρύθμιση και βγάζει στο φως, σκάνδαλα διαπλοκής, πίσω από τις εξετάσεις, παράνομα φροντιστήρια και σχέσεις συγκρουόμενων συμφερόντων που διαχρονικά υπήρχαν και εμπότιζαν το εκπαιδευτικό μας σύστημα, αλλά τη δεδομένη στιγμή, καθιστούν την όποια εκπαιδευτική μεταρρύθμιση το ανέκδοτο των ημερών.
