Της Μαρίνας Οικονομίδου
Πού σταματά ο συμβιβασμός και πού ξεκινά η πλήρης υποταγή; Ποιο είναι το μέτρο και πώς μπορείς να τα διαχωρίσεις; Αυτό είναι ένα ερώτημα που τίθεται χρόνια τώρα σε όλες τις μεγάλες στιγμές και δύσκολες αποφάσεις ηγετών.
Αυτή η βδομάδα λοιπόν ήταν πλήρης εξελίξεων και ειδήσεων. Μία βδομάδα που ανέδειξε πως ένας έντιμος συμβιβασμός που δεν προσβάλλει τα δύο μέρη μπορεί να αποβεί κερδοφόρος και για τους δύο. Πολύ πιο κερδοφόρος από συνθήματα και έξαρση εθνικιστικών συνθημάτων. Και το ενδιαφέρον, είναι ότι αυτή η πολιτική ενός έντιμου συμβιβασμού, αναδείχθηκε από ηγέτες, που όχι μόνο δεν μας είχαν συνηθίσει σε ρεαλιστικές προσεγγίσεις, αλλά έρεπαν συχνά στον τακτικισμό και τον λαϊκισμό.
Η ιστορική συνάντηση Τραμπ - Κιμ Γιονγκ Ουν έχει πολλά να πει, έστω κι αν η συμφωνία δεν έχει ακόμα ολοκληρωθεί. Δύο πολιτικοί ηγέτες, που μέχρι πρόσφατα οδηγούνταν και οδηγούσαν την ανθρωπότητα στα άκρα με την ρητορική τους, κάθισαν στο ίδιο τραπέζι και προσπάθησαν να γυρίσουν σελίδα. Βιάστηκαν μάλιστα να συναντηθούν ούτως ώστε να μη χάσουν την κατάλληλη συγκυρία, μέσα σε άσκοπες δηλώσεις και μακρόσυρτες διαδικασίες.
Και αυτό βεβαίως δεν έγινε καθόλου τυχαία. Γίνεται τη στιγμή που ο Τραμπ πιέζεται στο εσωτερικό, από σκάνδαλα, από την σκιώδη παρέμβαση της Ρωσίας στον προεκλογικό του αλλά και από τις συνεχείς φωνές που αμφισβητούν την καταλληλότητά του να κυβερνήσει. Σε αυτή ακριβώς την στιγμή επέδειξε αποτελεσματικότητα, πως δεν καταλαμβάνεται από ιδεολογικές αγκυλώσεις και είναι έτοιμος να συνεργαστεί με τον οποιοδήποτε για τα εμπορικά συμφέροντα των ΗΠΑ.
Στο ίδιο πλαίσιο και ο Κιμ Γιονγκ Ουν, έχει πολλά να κερδίσει από αυτή τη συνάντηση. Η συμφωνία με τις ΗΠΑ δεν έχει πιεστικό χρονοδιάγραμμα που είναι σημαντικό για τον ίδιο αλλά το πιο σημαντικό είναι πως τουλάχιστον στο εσωτερικό του, θα μπορεί να παρουσιάσει τον εαυτό του, ως ισότιμο συνομιλητή των ΗΠΑ, κάτι που απέτυχαν να κάνουν οι προκάτοχοί του.
Το ότι προκύπτουν ερωτήματα και σίγουρα κενά από αυτή τη διαδικασία, δεν πρέπει να εκλείπει από την εξίσωση. Όπως και το θερμό του χαρακτήρα τους που δεν έχει εξαφανιστεί. Αλλά σίγουρα, είναι μία καλή αρχή.
Πέραν της συνάντησης Τραμπ-Κιμ Γιονγκ Ουν, το πιο σημαντικό ίσως για τη δική μας περιοχή είναι η συμφωνία για το Σκοπιανό. Μετά από 25 και πλέον χρόνια συζητήσεων, προκλήσεων ακόμα και ύβρεων μεταξύ των δύο μερών οι παραχωρήσεις θα ήταν αναμενόμενες. Ο Αλέξης Τσίπρας, που υποσχόταν ότι θα έσχιζε τα μνημόνια, παρουσιάζεται πιο ώριμος από ποτέ. Όχι γιατί έχει πετύχει μία πολύ καλή συμφωνία, αλλά γιατί έχει καταφέρει να απεγκλωβιστεί από τον λαϊκισμό που τον χαρακτήριζε όταν ανέλαβε την εξουσία και να προχωρήσει σε μία τολμηρή απόφαση. Μία απόφαση με ψηλό πολιτικό ρίσκο, σε μία Ελλάδα φορτισμένη με πάθη και συναισθήματα.
Το ίδιο βεβαίως δεν ισχύει και για τον Κυριάκο Μητσοτάκη, ο οποίος βλέπει το Σκοπιανό, ως την κατάλληλη ευκαιρία για να συγκρατήσει μέρος του συντηρητικού του ακροατηρίου και να κτίσει το δικό του ηγετικό προφίλ απεγκλωβισμένο από αυτό του πατέρα του Κωνσταντίνου Μητσοτάκη. Το αν η στάση του είναι σωστή θα διαφανεί από τους ιστορικούς του μέλλοντος.
Η ουσία ωστόσο είναι πως η Ελλάδα μπορεί να αξιοποιήσει πλήρως αυτή τη συμφωνία για να ενισχυθεί πολιτικά αλλά να αποκτήσει ένα εν δυνάμει σύμμαχο και να ανακτήσει την επιρροή της στα Βαλκάνια και την Ανατολική Μεσόγειο.
Ένας έντιμος συμβιβασμός λοιπόν για τον τερματισμό χρόνιων συγκρούσεων βασισμένων σε πάθη, λάθη και τακτικισμούς παλαιότερων ηγετών. Και όσο κι αν το Κυπριακό διαφέρει με κάθε τρόπο από το Σκοπιανό, θα ήταν καλό να αξιοποιήσουμε και να πάρουμε μαθήματα στο τι μπορεί να αποφέρει ένας καλός συμβιβασμός και οι αμοιβαίες υποχωρήσεις. Γιατί όσο περνά ο χρόνος, οι μαξιμαλιστικές θέσεις οι «διεκδικητικές» για πολλούς πολιτικές, δεν μεταφράζονται διαφορετικά, παρά ως τακτικισμοί και πολιτική ατολμία. Και η Κύπρος και η Ελλάδα έχασαν πολύτιμο χρόνο και έπαθαν πολλά εγκλωβισμένοι στο ευκταίο. Γιατί οι ευκαιρίες που χάνονται στην προσπάθεια να επιτευχθεί το ευκταίο, μας οδηγούν κάθε μέρα πιο μακριά από έναν έντιμο συμβιβασμό, που διασφαλίζει και την εθνική μας αξιοπρέπεια αλλά και τις αρχές μας.
