ΚΛΕΙΣΙΜΟ
Loading...
 

Νησίδες έρευνας και αριστείας

Του Νίκου Κωνσταντάρα

Του Νίκου Κωνσταντάρα

konstandaras@kathimerini.gr

Φανταστείτε εάν στην Ελλάδα της κρίσης, της απογοήτευσης, της φυγής νέων επιστημόνων, υπήρχε ένας οργανισμός που θα επέλεγε επιστήμονες που δίνουν τη μάχη τους εδώ και θα τους στήριζε οικονομικά για ένα ή δύο χρόνια, αξιολογώντας τους με μια επιτροπή που θα συμπεριλάμβανε κορυφαίους επιστήμονες – κατόχους βραβείου Νομπέλ, καθηγητές σε κορυφαία ιδρύματα κ.ά. Σενάριο επιστημονικής φαντασίας, θα λέγατε. Κι όμως, εδώ και πέντε χρόνια, συστηματικά και αθόρυβα, μια τέτοια οργάνωση λειτουργεί στη χώρα μας στον τομέα της βιοϊατρικής. Αξιολογεί, επιλέγει και στηρίζει επιστήμονες, προσφέροντας χρηματική βοήθεια αλλά και ένα πλαίσιο ευρύτερων ευκαιριών για να αναπτύξουν το ερευνητικό τους έργο.

Ονομάζεται Ιδρυμα Σαντέ (Fondation Santé), ιδρύθηκε το 2000 από επιφανείς Ελληνες επιστήμονες του εξωτερικού, και από το 2012 έχει υποστηρίξει 37 ερευνητές με 77 χορηγίες των 20.000 ευρώ τον χρόνο. Κάποιοι έλαβαν χορηγία για δεύτερο χρόνο. Για πρώτη φορά φέτος δόθηκε η ευκαιρία να συγκεντρωθούν οι ερευνητές από την Ελλάδα και την Κύπρο που υποστηρίχθηκαν από το ίδρυμα, σε ημερίδα στην Αθήνα στις 6 Οκτωβρίου. «Ηταν ο ένας καλύτερος από τον άλλον», είπε ο Σπύρος Αρταβάνης-Τσάκωνας, πρόεδρος του ιδρύματος, ομότιμος καθηγητής Μοριακής Βιολογίας στο Χάρβαρντ και ομότιμος καθηγητής στο Collège de France. «Ευχαριστήθηκαν πολύ που βρέθηκαν όλοι μαζί.

Γι’ αυτό κάποιοι ζήτησαν να γίνεται τακτικά η συνάντηση. Μπορεί να βοηθήσουν πάρα πολύ ο ένας τον άλλον. Υπάρχει “κοινωνία” που είναι αρκετά σημαντική. Και θέλει φροντίδα». Ενας από τους συμμετέχοντες ήταν ο καθηγητής Νεκτάριος Ταβερναράκης, διευθυντής ερευνών στη νευροεπιστήμη στο Ινστιτούτο Μοριακής Βιολογίας και Βιοτεχνολογίας του Ιδρύματος Τεχνολογίας και Ερευνας του Πανεπιστημίου Κρήτης.

«Πρόκειται, κατά τη γνώμη μου, για μια εξαιρετική πρωτοβουλία η οποία έδωσε την ευκαιρία να έρθουν κοντά βιοεπιστήμονες που δραστηριοποιούνται σε ένα ευρύ φάσμα των Επιστημών της Ζωής, να παρουσιάσουν τη δουλειά τους και να συζητήσουν για κοινές δράσεις και συνεργασίες», μου έγραψε σε ηλεκτρονικό μήνυμα. «Κάτι τέτοιο είναι πολύ σημαντικό, αφού ειδικά στην εποχή μας η έρευνα βασίζεται κυρίως σε διεπιστημονικές προσεγγίσεις που απαιτούν τη στενή συνεργασία και ανταλλαγή πληροφοριών ανάμεσα σε πολλά διαφορετικά πεδία. Ελπίζω αυτή η πραγματικά επιτυχημένη πρωτοβουλία να έχει συνέχεια και η διοργάνωσή της να καθιερωθεί σε τακτική βάση, ετήσια ή έστω διετή».

Πέρα από χορηγήσεις σε ερευνητές, το Ιδρυμα Σαντέ βραβεύει αριστούχους φοιτητές που πέτυχαν να εισαχθούν σε ιατρικές σχολές, σημειώνει ο κ. Ταβερναράκης. «Υπάρχει η δυνατότητα χρηματοδότησης μεταπτυχιακών φοιτητών για εκπαίδευση σε τομείς βιοτεχνολογίας μέσα από μικρής διάρκειας πρακτική άσκηση σε αντίστοιχες εταιρείες του εξωτερικού. Παρόλο που οι χρηματοδοτήσεις αυτές δεν είναι μεγάλες, δημιουργούν θετική δυναμική, λειτουργώντας ως επιβράβευση της προσπάθειας που γίνεται, αποτελώντας έτσι το εφαλτήριο για διεκδίκηση ακόμα μεγαλύτερης χρηματοδότησης από τους επιτυχόντες».

Το Fondation Santé είναι ιδιωτικό φιλανθρωπικό ίδρυμα το οποίο χρηματοδοτείται από τα μέλη του και από δωρεές. Μεταξύ των επτά μελών της επιτροπής αξιολόγησης είναι ο Sidney Altman (Νομπέλ Χημείας 1989) και ο David Baltimore (Noμπέλ Ιατρικής 1975). Πρόεδρος του Δ.Σ. του ιδρύματος και εκ των συνιδρυτών του είναι ο Στέλιος Παπαδόπουλος, μέλος των διοικητικών συμβουλίων αρκετών βιοϊατρικών εταιρειών στις ΗΠΑ, μεταξύ αυτών οι Exelixis και Biogen.

Το ίδρυμα θα επιθυμούσε να μπορεί να διαθέτει μεγαλύτερα ποσά για περισσότερα χρόνια. «Ενα ποσό μεταξύ 3-5 εκατομμυρίων τον χρόνο θα άλλαζε τη μορφή της βιοϊατρικής έρευνας στην Ελλάδα. Παίρνεις ανθρώπους με διεθνείς προοπτικές και τους δίνεις την ευκαιρία να διαπρέψουν με σχετικά όχι πολλά χρήματα», λέει ο κ. Αρταβάνης. «Ετσι μπορείς να δώσεις 25 σοβαρές χορηγίες των 100.000 με 200.000 τον χρόνο. Και τους λες ότι θα παίρνουν το ποσό για 5 χρόνια, να υπάρχει μια συνέχεια».

Για τέτοια ποσά ετησίως θα χρειαζόταν μια προικοδότηση της τάξης των 100 εκατομμυρίων ευρώ. Το κέρδος για τη χώρα, όμως, θα ήταν πολλαπλάσιο. «Αν υπάρχει ένα κέντρο αριστείας στη βιοϊατρική, δίπλα του θα αναπτυχθούν άλλα», εξηγεί ο κ. Αρταβάνης. «Ο φιλόλογος, ο ιστορικός που θα είναι δίπλα θα πάρει κάτι, θα καταλάβει τι θα σημαίνει αριστεία. Να μην κάνει εκπτώσεις λόγω ελληνικής πραγματικότητας.

Να μη λέει “ε, εδώ είναι Ελλάδα, δεν γίνεται τίποτα” – αυτό που οι Γάλλοι λένε “bon pour l’ Orient” (αρκετά καλό για την Ανατολή). Αυτή είναι μια έκπτωση στην ποιότητα». Η Φούλα Τσαπλ, εκτελεστική διευθύντρια του ιδρύματος, λέει ότι επιδίωξη του ιδρύματος είναι να δοθούν περίπου 12 χορηγίες των 25.000 ευρώ το 2018. «Παρόλο που είναι λίγο μεγαλύτερο το ποσό, παραμένει περιορισμένο, περισσότερο βοήθημα στην έρευνα παρά χορηγία που θα μπορούσε να συντηρήσει εργαστήριο για κάποιο διάστημα», λέει.

Η ύπαρξη μιας πρωτοβουλίας που στηρίζει Ελληνες ερευνητές στη χώρα τους δεν είναι, λοιπόν, επιστημονική φαντασία. Υπάρχει. Με λαμπρά αποτελέσματα. Μακάρι να βρεθούν χορηγοί για να επεκταθεί το εγχείρημα όπως το ονειρεύονται οι άνθρωποι του ιδρύματος. Επειδή, όπως λέει ο κ. Αρταβάνης, κέντρα αριστείας σε έναν τομέα θα ενθάρρυναν την αριστεία γενικότερα. Θα αποτελούσαν νησίδες σοβαρότητας, ελπίδας και ουσιαστικής ανάπτυξης μέσα στο δύσκολο ελληνικό περιβάλλον.

ΣΧΟΛΙΑΣΤΕ

Άλλα άρθρα συγγραφέα

Του Νίκου Κωνσταντάρα

Νίκος Κωνσταντάρας: Τελευταία Ενημέρωση

X