Λίγο πριν την έναρξη των σημαντικών επαφών στην Νέα Υόρκη για το Κυπριακό (επαφές ε/κ ηγεσίας, επαφές τ/κ ηγεσίας, πιθανή συνάντηση Τσίπρα-Ερντογάν, επαφές με ΟΗΕ κ.ο.κ.), η "Κ" συνάντησε τον Αντιπρόεδρο της «κυβέρνησης» και «Υπουργό Εξωτερικών», Κουντρέτ Όζερσαϊ. Στα πλαίσια της αποκλειστικής συνέντευξης που παραχώρησε ο κ. Όζερσαϊ στην "Κ", αναφέρθηκε σε μια σειρά σημαντικών ζητημάτων.
Ο κ. Όζερσαϊ μοιράστηκε την απογοήτευσή του για το γεγονός ότι η ε/κ πλευρά προσπαθεί με παρασκηνιακές κινήσεις να εμποδίσει την ανάπτυξη συνεργασιών μεταξύ ε/κ, τ/κ και διεθνούς κοινότητας στο πεδίο του πολιτισμού. Παράλληλα, εξέφρασε απαισιοδοξία για το μέλλον των συνομιλιών, αφήνοντας να εννοηθεί ότι τους τελευταίους 15 μήνες δεν έχουν αλλάξει οι ισορροπίες στα πεδία της πολιτικής ισότητας, της ΑΟΖ και της άμυνας. Έκανε λόγο για «ταρακούνημα» του κατεστημένου στο Κυπριακό, «χαιρέτισε» την πιθανή απόσυρση της ειρηνευτικής δύναμης και κάλεσε την ε/κ πλευρά σε διάλογο για την μελλοντική κοινή διαχείριση της ουδέτερης ζώνης και την διευθέτηση των στρατιωτικής υφής ζητημάτων. Τέλος, άφησε ανοιχτό το ενδεχόμενο για μια μελλοντική τουρκική βάση στην Κύπρο και δήλωσε χαρακτηριστικά ότι σύντομα οι δυο κοινότητες θα «χαιρετούν» η μια την άλλη από ξεχωριστές πλατφόρμες εξόρυξης φυσικού αερίου οι οποίες θα στηθούν στα ανοιχτά της Κύπρου.
Από την σκοπιά της ε/κ πλευράς, λίγο πριν τις κρίσιμες επαφές στην Νέα Υόρκη, έχω την άποψη ότι οι προαναφερόμενες δηλώσεις φέρουν μεγάλη σημασία και οδηγούν σε ένα σημαντικό ερώτημα: Ποια στάση θα τηρήσει η ε/κ πλευρά απέναντι στις προαναφερόμενες θέσεις και προτάσεις. Εξίσου σημαντικό είναι επίσης το ερώτημα: Έχει προετοιμαστεί διεξοδικά και αποτελεσματικά η ε/κ πλευρά για την αντιμετώπιση της νέας «εικόνας» η οποία φαίνεται να σχηματίζεται στο Κυπριακό; Λ.χ. έχει εξασφαλιστεί εσωτερικό consensus σε ότι αφορά την κοινή γραμμή και στρατηγική στην νέα περίοδο του Κυπριακού;
Τα προαναφερόμενα ερωτήματα σχετίζονται άμεσα με τις θέσεις που προβάλλει κατά τα τελευταία εικοσιτετράωρα η Λευκωσία σε σχέση με το μέλλον των συνομιλιών. Τι προτείνει η ηγεσία του Νίκου Αναστασιάδη; Καλή προετοιμασία για την νέα διάσκεψη (όχι βιασύνη όπως τονίζει άλλωστε και ο Νίκος Κοτζιάς) και συνέχιση των διαπραγματεύσεων με βάση τους χάρτες που κατατέθηκαν και τις θέσεις που τέθηκαν επί τάπητος στο ζήτημα των εγγυήσεων. Όλα δείχνουν ότι η ε/κ πλευρά, σε στενή συνεργασία με την Αθήνα, «προετοιμάζεται» για νέες εξελίξεις δρομολογώντας την ιδέα μιας «μεταβατικής φάσης». Απώτερος στόχος της εν λόγω φάσης φαίνεται να είναι μια νέα διάσκεψη η οποία θα ξεκινάει από το σημείο που διακόπηκε ο διάλογος τα ξημερώματα της 7ης Ιουλίου 2017.
Σε αυτό το σημείο προκύπτουν τουλάχιστον τρία, αν όχι περισσότερα, προβληματικά στοιχεία σχετικά με την στρατηγική της ηγεσίας του Νίκου Αναστασιάδη. Πρώτον, η ε/κ πλευρά η οποία καλείται να αντιμετωπίσει το χάος που έχει προκληθεί σε εσωτερικά ζητήματα όπως η παιδεία, αδυνατεί να εκπέμψει στο εσωτερικό μια εικόνα σιγουριάς, συνεννόησης και συμφωνημένης κοινής στρατηγικής γραμμής στο Κυπριακό. Αυτή η εξέλιξη, μια αποτυχία που χρεώνουμε στην ηγεσία Αναστασιάδη, φέρει μεγάλο αντίκτυπο για το μέλλον των συνομιλιών. Και αυτό διότι ως γνωστόν σε περίπτωση που οδηγηθούμε στα δημοψηφίσματα για το νέο σχέδιο (αν και εφόσον αυτό προκύψει) η ψήφος του ΔΗΣΥ δεν θα είναι από μόνη της αρκετή για να περάσει η νέα συμφωνία.
Δεύτερον, η ε/κ πλευρά εκπέμπει μια διφορούμενη εικόνα τόσο προς τον διεθνή παράγοντα και τον ΟΗΕ, όσο και προς την τ/κ πλευρά με την οποία θα πρέπει να συνεργαστεί για να επιλύσει το Κυπριακό. Έχουν περάσει 15 μήνες από την διακοπή των συνομιλιών και η ε/κ πλευρά δεν έχει καταφέρει να πείσει μεγάλους παράγοντες για την ορθότητα των θέσεων της και κυρίως για το γεγονός ότι υπάρχουν θετικά σημάδια για την διάσωση του μέλλοντος της ομοσπονδιακής ιδέας. Μια απλή συζήτηση με ξένους διπλωμάτες στην Λευκωσία επιβεβαιώνει την εν λόγω επισήμανση. Την ίδια ώρα, η ε/κ πλευρά η οποία καλεί τους Τουρκοκυπρίους σε διάλογο δεν είναι άμοιρη ευθυνών για την άνοδο της έντασης στα περίχωρα του νησιού. Παράλληλα, η ε/κ πλευρά δεν φαίνεται να έχει να προτείνει τίποτα ουσιαστικό για την συνεργασία των δυο πλευρών στο ζήτημα του φυσικού αερίου.
Τέλος, προβλήματα συναντάμε και σε ότι αφορά την ορθή κατανόηση των θέσεων της τουρκικής πλευράς και ως προς την ανάπτυξη των κατάλληλων απαντήσεων ή αντιπροτάσεων. Λ.χ. η απαγόρευση συμμετοχής ε/κ μουσικών σε ένα φεστιβάλ μουσικής είναι όντως η κατάλληλη φόρμουλα για την ανάπτυξη του διαλόγου; Ή ποιο είναι το exit plan σε περίπτωση που όντως η ειρηνευτική δύναμη αποσυρθεί από το νησί;
Εν κατακλείδι, όλα τα προαναφερόμενα μας οδηγούν στο συμπέρασμα ότι ο Νίκος Αναστασιάδης επαναλαμβάνει τα λάθη των «αποτυχημένων» στο Κυπριακό προκατόχων του. Στην 58η επέτειο ίδρυσης της Δημοκρατίας, ο κ. Αναστασιάδης επιμένει να παρασέρνεται σε ιδεολογικού τύπου εξάρσεις, να μην πείθει πλήρως την διεθνή κοινότητα για την ορθότητα των θέσεων του και φυσικά να αγνοεί τον τ/κ παράγοντα ο οποίος σε περίπτωση λύσης θα είναι συνιδρυτής της ομοσπονδίας. Με λίγα λόγια, ο κ. Αναστασιάδης επιλέγει την «διαχείριση» και όχι την επίλυση του Κυπριακού. Εδώ συναντάμε τον έμπειρο δημοσιογράφο Ανδρέα Παράσχο και την επισήμανσή του: Από το 63’ και κυρίως από το 74’ και μετά αυτή η «διαχείριση» έφερε πολλά κέρδη -πολιτικά και οικονομικά/ταξικά- σε μερίδες της κοινωνίας, τα οποία συμβάλλουν στην διαιώνιση του κατεστημένου στο Κυπριακό. Σε τελική ανάλυση το Κυπριακό είναι ταξικό ζήτημα και εξυπηρετεί ταξικά συμφέροντα και στις δυο πλευρές.
