ΚΛΕΙΣΙΜΟ
Loading...
 

Το φάντασμα του Ντενκτάς

Ένα φάντασμα πλανιέται στην Κύπρο. Οι θέσεις μιας γνώριμης προσωπικότητας στο Κυπριακό, λίγα χρόνια μετά τον θάνατο της, επιστρέφουν στο προσκήνιο της επικαιρότητας. Το «δόγμα Ντενκτάς» είναι εδώ, ισχυρό όσο ποτέ. Αυτό μας επισημαίνει υψηλόβαθμο στέλεχος της τουρκοκυπριακής Αριστεράς, το οποίο δεν επιθυμεί να δημοσιευτεί το όνομα του για ευνόητους λόγους. Η λογοτεχνική «πινελιά» ανήκει σε εμάς.

Η πηγή μας, αναφέρεται στην επιστροφή του «δόγματος Ντενκτάς» στο προσκήνιο της επικαιρότητας, αυτήν την φορά και στις δυο πλευρές της Πράσινης Γραμμής, με δυναμικό τρόπο. Η «λύση των δυο κρατών» αναπτύσσει δυναμική και στις δυο κοινότητες, την στιγμή που η Άγκυρα καλεί τις εμπλεκόμενες πλευρές να εστιάσουν σε αυτήν την «εναλλακτική λύση».

Δίχως να διαφωνώ με την πηγή μου, επιλέγω να εντάξω αυτήν την πραγματικότητα σε ευρύτερα πλαίσια. Στο κάτω κάτω της γραφής τι έστι δόγμα Ντενκτάς; Δεν ήταν η μετεξέλιξη του Taksim στα χρόνια που ο Ψυχρός Πόλεμος όδευε στα τέλη του και στην Τουρκία μια στρατιωτική χούντα οικοδομούσε ένα νεοφιλελεύθερο οικονομικά, ανελεύθερο πολιτικά σύστημα;

Τι συνέβη λοιπόν, πάντα σε σχέση με το Κυπριακό, την περίοδο 1980-2002 στην Τουρκία και ποια η σχέση αυτών των εξελίξεων με τα όσα διαδραματίζονται σήμερα, κυρίως μετά το αποτυχημένο πραξικόπημα του 2016;

Στο «μέτωπο» του Κουρδικού Ζητήματος ποια ήταν η συνολική «εικόνα» την προηγούμενη περίοδο; Πολεμική αναμέτρηση, υποτιθεμένη καταπολέμηση της «τρομοκρατίας», καθεστώς τρόμου, αιματοκύλισμα, χιλιάδες νεκροί και τραυματίες και από τις δυο πλευρές. Τι συμβαίνει σήμερα; Εθνικιστική-μιλιταριστική γραμμή από την Άγκυρα, διεύρυνση του πεδίου αναμέτρησης, έξω από τα σύνορα της Τουρκίας, αιματηρές συγκρούσεις, κύμα διώξεων φυλακίσεων…

Την ίδια ώρα χειροτερεύει με γοργούς ρυθμούς η συνολική εικόνα που εκπέμπουν οι βασικές φιλελεύθερες αξίες-συνταγματικές αξίες. Η ελευθερία έκφρασης, σκέψης, πληροφόρησης, οργάνωσης δέχονται σε καθημερινή βάση ισχυρά πλήγματα στην γειτονική χώρα. Η γενική εικόνα της γραφειοκρατίας παραμένει άκρως προβληματική, την στιγμή που η «κυβέρνηση» συνεχίζει την αντιδημοκρατική πορεία της ανενόχλητη, δίχως συνταγματικά check and balances. Με λίγα λόγια, με μικρές παραλλαγές, όσα συνέβησαν την περίοδο του 1980-2002, λαμβάνουν χώρα και στην σημερινή Τουρκία.

Στο δε, μέτωπο της δημοκρατίας οι εκλογές παραμένουν ως ένα «εργαλείο» στο χέρι του ισχυρού πολιτικού πρωταγωνιστή, με τον μέσο πολίτη να καλείται να τηρήσει παθητική πολιτική στάση, με εξαίρεση τις σύντομες προεκλογικές περιόδους.
Όλα τα προαναφερόμενα που χαρακτηρίζουν σε γενικές γραμμές την Τουρκία του 1980-2002 και του σήμερα, λαμβάνουν χώρα στον «βωμό» του νεοφιλελευθερισμού, της πολυπόθητης ανάδυσης της συντηρητικής μεσαίας τάξης της Ανατολίας. Στο πεδίο της οικονομίας αυτή η εξέλιξη συνοδεύεται από «ανεβοκατεβάσματα».

Υπό την σκιά των προαναφερόμενων λοιπόν, η εμφάνιση του φαντάσματος του Ντενκτάς στο προσκήνιο του Κυπριακού δεν πρέπει να μας ξαφνιάζει. Από την τουρκική σκοπιά, αυτή η εξέλιξη ήταν αναμενόμενη εδώ και πολύ καιρό. Ο ίδιος ο Υπουργός Εξωτερικών της Τουρκίας, Μεβλούτ Τσαβούσογλου μας προϊδέασε για αυτήν την εξέλιξη, όταν τον Μάιο του 2015, την στιγμή που ο Μουσταφά Ακιντζί συναντούσε για πρώτη φορά τον ε/κ ηγέτη, έκανε λόγο από την συχνότητα του τουρκικού δημόσιου ραδιοτηλεοπτικού φορέα για «λύση δυο κρατών» (τότε κάποιοι κύκλοι στην Λευκωσία μας άσκησαν κριτική με το σκεπτικό ότι παραποιούμε τα συμφραζόμενα της Άγκυρας και ότι θα πρέπει να μεταφράζουμε τα «δυο κράτη» ως «δυο πολιτείες»).

Μπορεί στην Τουρκία και στην άλλη πλευρά της διαχωριστικής γραμμής η επιστροφή του δόγματος Ντενκτάς να είναι γεγονός, ωστόσο παραμένει ένα άλλο ζήτημα, το οποίο πρέπει να απασχολήσει το επόμενο διάστημα την κυπριακή κοινή γνώμη. Τι συμβαίνει την στιγμή που το ανελεύθερο πολιτικό σύστημα της Τουρκίας αφήνει την σκιά της στην Ανατολία και στο βόρειο τμήμα της Κύπρου, στο «ευρωπαϊκό» τμήμα της Κύπρου; Η ε/κ πλευρά αναπτύσσει δυναμικές για την αναχαίτιση των επιπτώσεων αυτής της εξέλιξης ή αποδέχεται σιωπηλά το δόγμα Ντενκτάς; Σε περίπτωση που κάποιοι υποστηρίζουν ότι η αποκεντρωμένη ομοσπονδία είναι η κατάλληλη δυναμική-λύση, το σίγουρο είναι ότι οι προβληματισμοί είναι αρκετοί. Μια πρόχειρη ματιά στα όσα δηλώνει ο κ. Ακιντζί αρκεί για να συνειδητοποιήσουμε την σοβαρότητα της όλης κατάστασης.

Σε μια τόσο ιστορική στιγμή δεν πρέπει να έχουμε ψευδαισθήσεις. Η συνολική εικόνα που εκπέμπει η ε/κ πλευρά δεν είναι καλύτερη-πιο αισιόδοξη από αυτήν την εκπέμπει το υπόλοιπο μισό της Κύπρου. Η πολιτική εσωστρέφεια, τα συντηρητικά πολιτικά και κοινωνικά αντανακλαστικά, τα προνόμια που απολαμβάνει η ε/κ πλευρά από τον Δεκέμβριο του 1963 μέχρι σήμερα, ενδεχομένως οι εξωτερικές πιέσεις, σπρώχνουν το φάντασμα του Ντενκτάς στον ουρανό των ελεύθερων-νότιων επαρχιών του νησιού. Και όλα αυτά συμβαίνουν σε μια στιγμή που η ξενοφοβία και τα εθνικιστικά-ρατσιστικά αντανακλαστικά αναπτύσσουν νέα δυναμική. Δυστυχώς βλπ. Ζύγι, νέες δημοσκοπήσεις κ.ο.κ.

ΣΧΟΛΙΑΣΤΕ
X