Του Πάμπου Παπαγεωργίου
Αυτές τις μέρες η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αναμένεται να παρουσιάσει την έκθεσή της για τα διάφορα σχέδια παραχώρησης υπηκοότητας έναντι επενδύσεων στις χώρες μέλη της. Πολλοί νομίζουν ότι τα σχέδια αυτά λειτουργούν μόνο στην Κύπρο και στη Μάλτα. Στην πραγματικότητα οι μισές σχεδόν χώρες μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης εφαρμόζουν σχέδια τέτοιας μορφής. Η Επιτροπή αναμένεται επίσης να προβεί σε συστάσεις για το περιεχόμενο τέτοιων σχεδίων. Πολλοί δημοσιογράφοι στο εξωτερικό κάνουν συνήθως αναφορά στην Κύπρο, όταν καλύπτουν, συχνά με καταγγελτικό τρόπο, το θέμα των διαβατηρίων. Οι λόγοι είναι πολλοί. Το κυπριακό σχέδιο υπήρξε ιδιαίτερα επιτυχές από χρηματικής άποψης παρόλο που οι πολιτογραφήσεις στον τόπο μας δεν υπερέβησαν τον μέσο όρο των πολιτογραφήσεων στην Ευρωπαϊκή Ένωση κατά αναλογία πληθυσμού. Η επικέντρωση στην Κύπρο πιθανόν να προήλθε επίσης από τις υπερβολές με τις οποίες προωθήθηκε το σχέδιο αυτό από τους επαγγελματίες του είδους, καθώς και από το γεγονός ότι η παραχώρηση διαβατηρίων έχει συνδεθεί ντε φάκτο με την απόκτηση υπερπολυτελών διαμερισμάτων και κατοικιών.
Το σχέδιο συνεισφέρει στην κυπριακή οικονομία, αν και η επικέντρωσή του στον τομέα των πολυτελών ακινήτων περιορίζει τη διασπορά των θετικών του επιδράσεων και δημιουργεί στρεβλώσεις. Με άλλα λόγια, τα μερικά δισεκατομμύρια που έφερε το σχέδιο ήταν καλοδεχούμενα σε μια εποχή που η χώρα μας πάσχιζε να ξεπεράσει μια τεραστίων διαστάσεων χρηματο-οικονομική κρίση. Βεβαίως, το σχέδιο αυτό μπορεί από οικονομικής και κοινωνικής πλευράς να σχεδιαστεί πιο αποδοτικά. Στις ΗΠΑ η παραχώρηση πράσινης κάρτας συνδέεται συνήθως με το πόσες καλές επιχειρήσεις και θέσεις εργασίας δημιουργεί ο επενδυτής στη χώρα. Ειδικά εδώ στην Κύπρο, αυτό θα μπορούσε να αποβεί ένα χρήσιμο κριτήριο. Κι αυτό για δύο τουλάχιστον λόγους. Κατά πρώτον αποτελεί κοινή παραδοχή ότι υστερούμε σε τεχνολογική αναβάθμιση και καινοτομία. Επενδύσεις που θα προάγουν την τεχνολογική αναβάθμιση και θα είναι καινοτόμες θα πρέπει να ενθαρρύνονται με διάφορους τρόπους. Ένας τέτοιο κίνητρο είναι η παραχώρηση της κυπριακής υπηκοότητας στον επενδυτή, πέρα από τα όποια άλλα θεσμικά ή φορολογικά κίνητρα. Ένα άλλο μεγάλο πρόβλημα της Κύπρου είναι η έλλειψη καλών θέσεων εργασίας για τους νέους εργαζόμενους, οι οποίοι συνήθως διαθέτουν καλά ακαδημαϊκά προσόντα και αναγκάζονται είτε να ξενιτεύονται είτε να εργάζονται με χαμηλές αμοιβές συχνά σε επαγγέλματα που δεν αξιοποιούν επαρκώς τις δυνατότητές τους. Αν το σχέδιο συνδεθεί με τη δημιουργία νέων και καλών θέσεων εργασίας, τούτο θα συντείνει στο να περιοριστεί το εργασιακό πρόβλημα των νέων.
Βεβαίως, για να γίνει αποδεκτή από την Ευρωπαϊκή Ένωση η αναγκαιότητα ύπαρξης ενός τέτοιου σχεδίου, πέρα από την οικονομική του χρησιμότητα, θα πρέπει να διασφαλιστεί ότι δεν θα χρησιμοποιείται από άτομα που υπό άλλες συνθήκες θα ήταν ανεπιθύμητα. Περί τούτου, όμως, ήδη υπάρχουν διαδικασίες ελέγχου. Εξάλλου δε συμφέρει σε κάποια χώρα να δώσει την υπηκοότητά της σε λάθος άτομα και αν γίνει κάτι τέτοιο, η υπηκοότητα μπορεί να ανακληθεί.
