Του Τάσου Τρύφωνος
Στις 15 του περασμένου Νοεμβρίου απ΄ αυτή τη στήλη και με τίτλο «Sans Frontières», δηλαδή «Xωρίς Σύνορα», εξέφραζα την ανησυχία μου για το πού οδηγούνταν τα πράγματα στην Ευρώπη, με τα κλειστά σύνορα και την εσωστρέφεια που άρχιζε να καλλιεργείται, προκαλώντας ακροδεξιά και ξενοφοβικά αντανακλαστικά. Το χάσιμο των παλαιών ισορροπιών και η ανάδειξη της ασφάλειας σε σημαντικότερη αξία από την ελευθερία και τη δημοκρατία έμοιαζαν με εφιαλτικό σενάριο.
Το άρθρο τελείωνε ως εξής «Εθνικισμός, ανασφάλεια, αγωνία για το μέλλον, οικονομική κρίση: ένα εκρηκτικό κράμα για μία Ευρώπη που ήταν κοντά στο όνειρο του “χωρίς σύνορα”». Δυστυχώς, μετά από λίγες μέρες έγινε το μακελειό του Παρισιού, οπότε την επόμενη εβδομάδα επανήλθα με το άρθρο «Ποια θα είναι η τελική λύση;» και την ανάλυση της περιβόητης θεωρίας του Samuel P. Huntington «Η σύγκρουση των πολιτισμών», κατά την οποία έθεσε ουσιαστικά και ρεαλιστικά τη βάση των διεθνών συγκρούσεων και των γεωστρατηγικών ισορροπιών μετά από τη λήξη του Ψυχρού Πολέμου.
Στο άρθρο μου έγραφα ότι «Θεωρώ ότι η βασική αιτία συγκρούσεων στον καινούριο κόσμο που διαμορφώνεται (εννοεί μετά το τέλος του Ψυχρού Πολέμου) δεν θα είναι ως επί το πλείστον ιδεολογική ή οικονομική. Οι μεγαλύτερες έχθρες στην ανθρωπότητα και η κυριότερη πηγή συγκρούσεων θα αναδειχθεί η πολιτιστική ταυτότητα.
Τα κράτη-έθνη θα παραμείνουν κυρίαρχοι «παίκτες» στη διεθνή σκακιέρα, αλλά οι κυριότερες συγκρούσεις διεθνώς θα γίνονται μεταξύ κρατών και εθνών που έχουν διαφορετική κουλτούρα και πολιτισμό. Η σύγκρουση των πολιτισμών θα κυριαρχήσει στην παγκόσμια πολιτική σκηνή. Οι “τεκτονικές πλάκες”, όπου θα συγκρούονται οι πολιτισμοί, θα αποτελέσουν τα μελλοντικά πεδία μάχης».
To άρθρο σημείωνε πως «Έχουμε οδηγηθεί σε ένα θανάσιμο dead end. Πρέπει πολύ άμεσα να γεννηθούν οι ιδέες και οι τρόποι που θα μας οδηγήσουν μακριά από τον θανατηφόρο εναγκαλισμό του ποιος θα κυριαρχήσει στον κόσμο: το Ισλάμ ή η Δύση. Μιλάμε για μία νέα θεωρία και μία νέα τάξη πραγμάτων, που θα ικανοποιεί και το Ισλάμ, δεν θα γεννάει καθημερινά τζιχαντιστές και δεν θα απειλεί τη Δύση και όλα όσα έχει κατακτήσει και πετύχει ο δυτικός πολιτισμός».
Δυστυχώς και μετά τις τελευταίες επιθέσεις στις Βρυξέλλες φαίνεται ότι το πεδίο μάχης αυτού του νέου πολέμου και της ασύμμετρης απειλής είναι κυρίως η Ευρώπη. Μία Ευρώπη, η οποία σύρθηκε πίσω από το άρμα των Αμερικανών, διχασμένη ως προς την πολιτική και τη στρατηγική της και χωρίς πλάνο σε αυτή την απίστευτη πορεία προς τον σύγχρονο Αρμαγεδδώνα που ξεκίνησε με την Αραβική Άνοιξη και που άνοιξε τον ασκό του Αιόλου και γιγάντωσε τον ISIS.
Η Ευρώπη της Ευρωπαϊκής Ένωσης, η οποία υποτίθεται ότι είναι ένας από τους σημαντικότερους οικονομικο-πολιτικο-γεωστρατηγικούς πόλους διεθνώς μαζί με τις ΗΠΑ, τη Ρωσία και την Κίνα έχει περιοριστεί σε ρόλο κομπάρσου, χωρίς ευρωπαϊκό στρατό για να μπορεί να διαδραματίζει δυναμικότερο ρόλο και κυρίως χωρίς ενιαία εξωτερική πολιτική. Η Ευρώπη παρακολουθεί και δεν ορίζει τις εξελίξεις. Το πράγμα έχει ξεφύγει και δεν φαίνεται ότι κάποιος Ευρωπαίος ηγέτης ή κάποια προσωπικότητα μέσα στην Ευρωπαϊκή Ένωση έχει τη βαρύτητα και την ικανότητα να πάρει την πρωτοβουλία για να βγει η Ευρώπη και η πολιτική της απ΄ αυτή την αποχαύνωση και την αμηχανία που κοστίζει ζωές.
Όλα αυτά οφείλονται στη μεγάλη ποικιλία και διαφορά εθνικών στόχων και συμφερόντων της κάθε χώρας μέλους της Ε.Ε. και στις διάφορες ιδιομορφίες αυτού του σύγχρονου πύργου της Βαβέλ, που ευελπιστούμε στο μέλλον να γίνει ένα πραγματικό κοινό σπίτι για τα 500 και πλέον εκατομμύρια Ευρωπαίων.
Ανατρέχω στην Ελένη Γλύκατζη Αρβελέρ και διαβάζω σε μία παλιά συνέντευξή της, «Η Ευρώπη για μένα έκανε διεύρυνση πριν κάνει εκβάθυνση. Γι’ αυτό και έχει να κάνει πολύ δρόμο για να πετύχει την Ένωση», «Αν ξαναρχίζαμε την Ευρωπαϊκή Ένωση θα έπρεπε να ξεκινούσαμε από τον πολιτισμό και όχι από την οικονομία»…
Τελειώνω με τα λόγια του Jacques Delors, «Η Ευρώπη θα υπάρχει ως Ευρώπη, όταν υπάρξουν Ευρωπαίοι».
