Του Τάσου Τρύφωνος
Κάπου στις αρχές της δεκαετίας του ’90 βρέθηκα στο αμφιθέατρο του Παντείου πανεπιστημίου. Για πρώτη φορά άκουγα για τον διαχωρισμό Εκκλησίας και κράτους από ένα πολύ δημοφιλή καθηγητή. «Η Ελλάδα αν θέλει να είναι μια σύγχρονη ευρωπαϊκή χώρα θα πρέπει να προχωρήσει άμεσα στον διαχωρισμό εκκλησίας και κράτους» έλεγε. Ασπάστηκα αυτή την άποψη και την ασπάζομαι μέχρι σήμερα.
Η Εκκλησία πρέπει να περιορίζεται στα του οίκου της και το κράτος για να είναι σύγχρονο πρέπει να είναι αυστηρά κοσμικό. Ξέρετε στην Ελλάδα το θρησκευτικό δόγμα υπάρχει και στο Σύνταγμα, ενώ στην Κύπρο είναι ξεκάθαρο στο Σύνταγμά μας ότι είμαστε ένα δικοινοτικό κοσμικό κράτος. Είχα καλό βαθμό στο συγκεκριμένο μάθημα και θαύμαζα τον συγκεκριμένο καθηγητή.
Γιατί τα γράφω αυτά; Για να καταλάβετε την απογοήτευσή μου κάποια χρόνια μετά… Εγώ εν τω μεταξύ αποφοίτησα, ενώ ο συγκεκριμένος καθηγητής κατέβηκε στην πολιτική με κόμμα εξουσίας. Εξελέγη βουλευτής και πήρε και Υπουργείο.
Δεν θα ξεχάσω την απογοήτευσή μου όταν κατά τη διαμάχη Σημίτη και Αρχιεπισκόπου Χριστόδουλου για τις ταυτότητες, πήρε το μέρος της Εκκλησίας. Ο άνθρωπος δηλαδή που έλεγε σε χιλιάδες φοιτητές ότι στην Ελλάδα πρέπει να υπάρχει διαχωρισμός εκκλησίας-κράτους, υπερασπιζόταν τη θέση ότι το θρήσκευμα έπρεπε να παραμείνει στις ταυτότητες της Ελληνικής Δημοκρατίας. Γιατί; Ο λόγος απλός: οι ψήφοι.
Είναι χιλιάδες οι ψήφοι που επηρεάζει η Εκκλησία τόσο στην Ελλάδα όσο και στην Κύπρο. Πόση απογοήτευση…
Αυτές οι σκέψεις επανήλθαν μετά τα τελευταία φαινόμενα που είχαμε στην Κύπρο. Η αστυνομία Κύπρου – άκουσον άκουσον – έκανε παράκληση-δέηση που αποσκοπούσε λέει στην πρόληψη των τροχαίων οδικών συγκρούσεων και την προστασία των χρηστών του οδικού δικτύου. Κι όλα αυτά στα πλαίσια – λέει – της Ευρωπαϊκής εβδομάδας κινητικότητας.
Άλαλα τα χείλη των ασεβών… Με ποιο χέρι να βάλω τον σταυρό μου; Μα δέηση για να μη γίνονται δυστυχήματα; Πόσο ευρωπαϊκό είναι αυτό; Όσο είναι το Ιράν προφανώς πρότυπο κράτος ανεξιθρησκείας.
Πριν προλάβουμε να συνέλθουμε οι «ασεβείς» ήρθε και το νέο «χτύπημα». Η επίτροπος διοικήσεως Ελίζα Σαββίδου με επιστολή της προς το Υπουργείο Παιδείας «κάκισε» το γεγονός ότι δημόσιο νηπιαγωγείο μετέφερε νήπια σε εκκλησία για να προσκυνήσουν ιερά λείψανα.
Λογικό ήταν σε μια συντηρητική και σχεδόν εξ ολοκλήρου ελεγχόμενη από την Εκκλησία κοινωνία, όπως αυτή της Κύπρου, να υπάρχουν αμφιλεγόμενες αντιδράσεις. «Η κα επίτροπος να μην ανακατεύεται εκεί που δεν είναι η θέση της» είπε ο Μακαριότατος στο ΡΙΚ, ενώ είναι γνωστό ότι ο ίδιος ανακατεύεται μόνο στα εκκλησιαστικά και θρησκευτικά θέματα.
Λοιπόν, για να εξηγούμαστε: πρέπει να υπάρχει απόλυτος σεβασμός στις θρησκείες και τα δόγματα του οποιουδήποτε.
Ναι, είμαστε ένα κράτος με μεγάλη πλειοψηφία Ελληνορθόδοξων πολιτών αλλά ταυτόχρονα είμαστε ένα ανεξίθρησκο κράτος. Σε μια σύγχρονη ευρωπαϊκή χώρα δεν έχουν καμία θέση στα σχολεία τέτοιους είδους φαινόμενα, εκδηλώσεις και δραστηριότητες. Το θέμα της πίστης και της θρησκείας τονίζω είναι σημαντικό για τον καθένα και απολύτως σεβαστό αλλά είναι επίσης θέμα προσωπικό και κάτι που πρέπει να καλλιεργηθεί στο σπίτι και την οικογένεια.
Τα σχολεία οφείλουν να είναι θρησκευτικά ουδέτερα ή εν πάση περιπτώσει επειδή στην Κύπρο είμαστε και αυτό δεν θα είναι δυνατόν για τις επόμενες δεκαετίες τουλάχιστον, ας μην καταφεύγουν τουλάχιστον σε υπερβολές όπως τη συγκεκριμένη ιστορία.
Τα θρησκευτικά ως μάθημα και ως εφόδιο γνώσης είναι πολύ σημαντικό για την εκπαίδευση και μόνο ως έτσι πρέπει να αντιμετωπίζεται από το Υπουργείο Παιδείας και την Πολιτεία. Τα παιδιά οφείλουν να ξέρουν στη θεωρία τις κυριότερες θρησκείες και δόγματα της ανθρωπότητας αλλά και τα βασικά της ελληνορθόδοξης πίστης μας φυσικά. Τίποτα πέρα από το εκπαιδευτικό πλαίσιο της θρησκευτικής αγωγής.
Εν ολίγοις... Άλλο Εκκλησία, άλλο Πολιτεία. Άλλο εκπαίδευση, άλλο κατήχηση. Αν η οικογένεια ενός παιδιού επιθυμεί κατήχηση μπορεί να το στείλει στο κατηχητικό της ενορίας του (όπως πήγαινα κι εγώ).
Το θρησκευτικό συναίσθημα κάθε Κύπριου πολίτη είναι υποκειμενικό και αφού είναι υποκειμενικό δεν έχει θέση σε σχολείο και το θέμα ναι είναι σοβαρό αν θέλουμε να θεωρούμαστε μια πραγματική σύγχρονη χώρα και καθόλου υπερβολή. Εδώ είναι κοσμικό κράτος επαναλαμβάνω για όσους το ξεχνούν.
